Một cái nhìn tổng quan về dữ liệu thị trường, các chỉ số tăng trưởng, các chủ đề nổi bật và triển vọng NFT cũng như GameFi cho năm 2022.
Tiêu điểm chính
- Tổng khối lượng giao dịch NFT là $8.8 tỷ với danh mục Art and Collectible (Nghệ thuật và Vật phẩm sưu tầm) chiếm 59% và NFT gaming chiếm 41%
- Các trò chơi dựa trên blockchain đã tìm thấy thị trường sản phẩm phù hợp với mô hình kinh doanh mới – nơi các nhà phát triển game có thể giám sát toàn bộ chu kỳ của tài sản trong game trong khi vẫn thu phí từ các giao dịch thị trường thứ cấp và giới thiệu đến người dùng khả năng tương tác tài sản của mình cũng như tiềm năng của việc kiếm được thu nhập trong trò chơi
- Phí gas (gas fee) cao đã đẩy hoạt động của NFT khỏi Ethereum để chuyển sang layer khác, các sidechain và các giải pháp layer 2.
2021- Năm kỳ diệu của NFT
Năm 2021 là một năm thuận lợi cho các tài sản crypto, nhưng người ta có thể tranh luận rằng NFT và các trò chơi dựa trên NFT đã đi từ 0 lên 1 trong năm nay.
Từ việc Beeple bán NFT với giá $69 triệu đến việc những người nổi tiếng mua CryptoPunks và Bored Apes, đến việc PayPal mua CryptoPunk cho đến sự đón nhận của các công ty đấu giá nghệ thuật lớn như Christie và Sotheby với NFTs; vô số sự kiện trong năm 2021 đã đưa NFTs trở thành hệ tư tưởng của thời đại. Trong số nhiều chủ đề (theme), nổi bật lên hai theme lớn hơn đã thúc đẩy sự phát triển của NFT.
Thứ nhất, thị trường đồng ý rằng NFTs không chỉ đơn thuần là “nhấp chuột phải và tiết kiệm” (“right-click and save”). NFTs bắt đầu định giá cho quyền sở hữu đích thực đối với vật phẩm sưu tầm kỹ thuật số. Thứ hai, việc mô hình kinh doanh trò chơi cho phép người chơi sở hữu và tự do giao dịch tài sản trò chơi của mình cũng như cho phép các nhà phát triển trò chơi kiếm được một khoản phí ngay cả từ các giao dịch thị trường thứ cấp.
Theo quan điểm của các nhà phát triển, hoạt động này là một phần của thị trường không chính thức (opaque grey market).
Tổng quan về thị trường NFT
Khối lượng NFT có thể được chia thành hai loại lớn – Nghệ thuật và Vật phẩm sưu tầm (Art and Collectibles), và Trò chơi (Gaming). Thông thường, các NFT Art and Collectibles không được tích cực sử dụng, trong khi đó các NFT Gaming thể hiện được tính đa dụng của mình trong các trò chơi. Mặc dù toàn bộ phong trào NFT được kích hoạt bởi Art and Collectibles nhưng các NFT Gaming đã bắt đầu chiếm một phần thị phần trên thị trường.
Tính đến ngày 30 tháng 11, tổng khối lượng giao dịch trong cả hai danh mục là $8.8 tỷ, với 60% trong số đó đến từ danh mục Art and Collectibles, 40% còn lại là từ khối lượng NFT Gaming. Hoạt động của NFT đã chạm đỉnh vào tuần thứ ba của tháng 8, với khối lượng giao dịch vừa nhỉnh hơn $1 tỷ USD.
Kể từ đó, khối lượng giao dịch hàng tuần đã giảm đáng kể, đặc biệt là trong danh mục Art and Collectibles, trong khi hoạt động trong NFT Gaming có vẻ mạnh mẽ hơn với khối lượng giao dịch hàng tuần khoảng $150 triệu.
Khối lượng giao dịch hàng tuần theo danh mục của các NFT giai đoạn 2020-2021
Quy mô phiếu chi trung bình (average ticket) của các NFT Art and Collectibles là các đơn đặt hàng có quy mô lớn hơn so với các NFT Gaming.
Tuy nhiên, NFT Gaming có tốc độ cao hơn và bù giá với số lượng giao dịch cao hơn nhiều so với NFT Art and Collectibles.
Giá trung bình của đợt bán NFT tính theo Danh mục (7DMA) in 2021
Giao dịch NFT hàng tuần tính theo danh mục năm 2021
Không có gì ngạc nhiên khi phần lớn khối lượng giao dịch NFT này đến từ Bored Ape Yacht Club, CryptoPunks và Art Blocks trong danh mục Arts and Collectibles.
Khối lượng giao dịch NFT Art and Collectibles năm 2021
Trong số ba dự án NFT đang thống trị thì NBA TopShot dẫn đầu về khối lượng giao dịch.
Lượng giao dịch NFT Art and Collectibles hàng tuần năm 2021
Trong lĩnh vực trò chơi, Axie Infinity dẫn đầu về khối lượng giao dịch hàng tuần. Điều thú vị ở đây là hoạt động của Axie Infinity bắt đầu tăng vào tháng 5, sau khi ra mắt sidechain Ronin.
Khối lượng giao dịch NFT Gaming NFT năm 2021
Các marketplace NFT
Tổng khối lượng marketplace NFT hàng tháng tăng gấp 133 lần, từ $17.9 triệu vào tháng 1 năm 2021 lên $2,0 tỷ vào tháng 11. Bắt đầu từ vạch xuất phát vào tháng 1 cho đến lúc tạo điều kiện thực hiện các giao dịch NFT trị giá $2.3 tỷ, sự nổi lên của OpenSea với tư cách là một marketplace đã gây sửng sốt.
Khối lượng giao dịch hàng tháng của NFT Marketplace năm 2021
Với hơn 9,2 triệu giao dịch trọn đời, Axie Infinity có tổng doanh số thứ cấp gần như gấp đôi so với bộ sưu tập NFT tốt nhất ngay sau nó – CryptoPunks.
Ethereum vẫn là blockchain chiếm ưu thế nhất tính theo doanh số bán hàng thứ cấp. Với giá trị $9,3 tỷ, Ethereum có doanh số bán hàng trên thị trường thứ cấp gần gấp ba lần so với doanh số bán hàng tốt thứ hai là Ronin. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây là những so sánh ở mọi thời điểm và Ethereum đã có một khởi đầu vượt trội so với các sidechain hay các layer khác.
Các bảng thống kê sau đây hiển thị doanh số bán hàng cao nhất từ trước đến giờ của các bộ sưu tập và blockchain khác nhau.
Doanh số bán hàng kỷ lục của các bộ sưu tập
Doanh số bán hàng kỷ lục của các blockchain
Các chủ đề NFT và Blockchain Gaming của năm 2021
Mô hình kinh doanh trò chơi có sự dịch chuyển lớn vào năm 2021
NFT cho phép tài sản kỹ thuật số được tích hợp trực tiếp vào các trò chơi và cho phép người chơi thực sự sở hữu tài sản trò chơi của mình. Một mặt, nó cho phép người chơi kiếm tiền từ việc chơi game và mặt khác, trao quyền cho các nhà phát triển trò chơi theo dõi các giao dịch thị trường thứ cấp của tài sản trò chơi và thu được phí.
Về cơ bản, hoạt động grey market trước đây không rõ ràng đối với các nhà phát triển hiện đã được thay thế bằng hoạt động thương mại minh bạch, giúp các nhà phát triển nâng cao khả năng kiếm tiền từ trò chơi. Khi người chơi tự tin về quyền sở hữu của mình, mức độ sẵn sàng chi trả trước của họ cũng tăng lên.
Điểm khác nhau giữa các mô hình kinh doanh trò chơi trên/ bên ngoài các blockchain / NFT
Nhiều trò chơi sử dụng các tokenomic khác nhau để xác định stakeholder nào nắm giữ giá trị tại một thời điểm nào trong vòng đời của trò chơi. Sự cân bằng giữa trải nghiệm chơi trò chơi nhập vai và việc khuyến khích sự tham gia là yếu tố quan trọng mà các nhà phát triển trò chơi cần cân nhắc.
Tuy thị trường trò chơi blockchain nói chung mới ra đời và đang trong giai đoạn thử nghiệm, sơ đồ dưới đây minh họa các phần chuyển động trong hệ sinh thái trò chơi ngày nay.
Mô hình tổng quát cho các nền kinh tế trò chơi blockchain
Sự trỗi dậy của các cộng đồng chơi game (gaming guild)
Khả năng kiếm tiền từ trò chơi đã mở ra các mô hình kinh doanh mới và các gaming guild là một trong số đó. Các guild hỗ trợ người chơi từ việc tham gia đến cho vay các tài sản cần thiết trong trò chơi và đổi lại, họ lấy một phần từ thu nhập của người chơi. Phần lớn các guild được tổ chức như DAO (Decentralized Autonomous Organizations – Các tổ chức tự trị phi tập trung).
Một trong những lý do các guild đóng vai trò như một phần thiết yếu của hệ sinh thái trò chơi là: khi mức độ phổ biến của trò chơi tăng lên, các tài sản trong game cần thiết sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Ví dụ: một người chơi cần ba Axie để chơi Axie Infinity và tổng chi phí để mua chúng là khoảng $360, gấp 3 lần giá của trò chơi đắt nhất (trị giá $119) trên Steam – một nền tảng dịch vụ trò chơi kỹ thuật số lớn.
Điều này tạo ra rào cản đầu vào quá cao đối với nhiều người chơi. Trong những trường hợp như vậy, các guild mua rồi nhân giống Axies và cho người chơi thuê. Và thu lại khoảng 20-30% thu nhập của người chơi. Một số guild nổi bật trong hệ sinh thái là Yield Guild Games, Merit Circle, Avocado Guild, AAG Ventures và Blackpool.
Hoạt động gọi vốn trong ngành công nghiệp trò chơi đã tăng lên theo cấp số nhân
Năm 2021 là một năm đáng chú ý đối với các hoạt động gọi vốn liên quan đến NFT và Blockchain. Lĩnh vực này đã chứng kiến số tiền gọi vốn gần $28 tỷ. Và con số này không bao gồm các IDO (Initial DEX Offering – phân phối coin lần đầu trên sàn DEX) từ trò chơi. Bảng thống kê dưới đây liệt kê 10 khoản gọi vốn hàng đầu trong năm của các công ty trong mảng này.
Lượng vốn gọi được của các công ty trong mảng trò chơi blockchain
Bên cạnh các công ty đang xây dựng trong mảng này, một số dự án crypto đã gây quỹ thông qua ba phương thức khác nhau – Vốn đầu tư mạo hiểm, ICO / IEO (Initial Exchange Offerings – chào bán trên sàn lần đầu: nơi các dự án mới sử dụng các sàn giao dịch hiện tại làm nền tảng phân phối để bán token), và bán NFT. Bảng thống kê sau đây cho thấy số vốn đã được các dự án trò chơi hàng đầu trong mảng huy động.
Vốn được huy động bởi các công ty trong lĩnh vực trò chơi blockchain
Giá gas (gas price) cao hơn đã khuyến khích sự phát triển và việc sử dụng các sidechain Ethereum và các blockchain khác
Giá gas trên Ethereum luôn ở mức cao kể từ sự tăng trưởng của DeFi trên Ethereum vào mùa hè năm 2020. Hoạt động của NFT trên nền tảng DeFi đang phát triển đã khiến các bên tham gia thị trường (market participant) nhỏ hơn không thể sử dụng được layer cơ sở của Ethereum. Chúng ta đã thấy các nhà phát triển tiến hành các cách tiếp cận khác nhau để giúp mở rộng NFT ra ngoài lớp cơ sở của Ethereum.
Liên quan đến sức hút của NFT, chúng ta nhận ra có sự phân chia thú vị giữa mối quan tâm của công chúng và mức sử dụng thực tế. Cụ thể hơn, các lệnh tìm kiếm trên Google về “NFT” và “OpenSea” (nói chung là các proxy hiệu quả để tìm hiểu sự quan tâm về NFT) có quỹ đạo tăng mạnh kể từ tháng 7 và thậm chí đạt mức cao nhất từ trước đến nay vào tháng 9 và tháng 11.
Tìm kiếm trên Google về OpenSea năm 2021
Trái ngược với xu hướng này, khối lượng thị trường NFT tổng hợp đã giảm rõ rệt kể từ tháng 8, điều này thoạt nhìn có vẻ vô lý.
Khối lượng giao dịch hàng tháng trên marketplace NFT
Tuy nhiên khi đào sâu hơn, điều này đi ngược lại bối cảnh phí gas tăng vọt trên Ethereum cũng như sự tăng giá đột ngột của các tài sản cơ bản, chẳng hạn như ETH hoặc SOL. Xu hướng này xảy ra trong cùng khoảng thời gian mà khối lượng thị trường NFT giảm đi đáng kể.
Khối lượng marketplace NFT vs. giá ETH
Do đó, rõ ràng hai trong số các động lực chính cho xu hướng phân kỳ này chính là chi phí đầu tư và giao dịch tăng cao khiến hầu hết các cá nhân – những người vẫn chủ yếu định giá tài sản ròng của họ bằng USD – không thể gia nhập và tham gia vào thị trường NFT xuyên chuỗi. Điều này một lần nữa nhấn mạnh nhu cầu ngày càng quan trọng đối với các giải pháp mở rộng quy mô Layer 2.
Các nhà sáng tạo CryptoKitties – Dapper Labs – đã ra mắt Flow, một blockchain mới cho NFT và các trò chơi. Sky Mavis – nhà sáng tạo ra Axie Infinity, đã ra mắt sidechain Ronin vào tháng 4 năm 2021. Ronin đã có tác động đáng kinh ngạc đến sự tăng trưởng của Axie Infinity. Tổng số người dùng hoạt động hàng ngày (daily active user – DAU) tăng gấp 16 lần trong vòng chưa đầy bốn tháng và vượt qua con số 1 triệu DAU vào ngày 9 tháng 8.
Vào tháng 4 năm 2021, Immutable – công ty đứng sau Gods Unchained – đã tung ra giải pháp mở rộng Layer-2 Ethereum đầu tiên được điều chỉnh cho NFT mang tên Immutable X.
Khối lượng giao dịch và nền tảng người dùng trên các marketplace NFT
Một sự kiện gần đây cho thấy rõ rằng thị trường NFT non trẻ phần lớn vẫn giống với lãnh thổ chưa được khám phá. Sau khi có tranh chấp với một thành viên khác trong cộng đồng, nhà phát triển chính của Hic Et Nunc’s (HEN) đã quyết định đóng cửa trang web một cách bị cho là tùy hứng. Nhà phát triển này có thể làm được điều đó vì ông là thành viên cộng đồng duy nhất sở hữu chìa khóa vào Github của dự án.
Một lần nữa, sự cố này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân quyền thực sự. Cộng đồng HEN đã quyết định xây dựng một Hic Et Nunc mới do cộng đồng lãnh đạo để phản ứng lại sự kiện này.
Metaverse is coming
Từ Microsoft đến Facebook, hầu như tất cả các công ty công nghệ đều nói về tầm nhìn của họ về metaverse. Thuật ngữ metaverse bắt nguồn từ cuốn tiểu thuyết Snow Crash năm 1992 của Neal Stephenson, trong đó ông đề cập đến metaverse như một thế giới ảo bền vững (persistent virtual world).
Ý tưởng ở đây là: metaverse là một phương tiện truyền thông xã hội 3D thời gian thực (real-time 3D social medium), nơi mọi người cộng tác và tham gia vào một nền kinh tế.
Mặc dù chưa có định một nghĩa thống nhất nhưng vẫn xuất hiện sự trùng lặp ý tưởng giữa các ý kiến khác nhau. Một trong những khía cạnh phổ biến là về cách làm thế nào để metaverse cũng sẽ là một phần không thể thiếu đối với các nền kinh tế kỹ thuật số. Và nếu đúng như vậy, việc khẳng định quyền sở hữu, thăm dò sự khan hiếm về kỹ thuật số sẽ là những thuộc tính quan trọng của metaverse.
Viễn cảnh một metaverse không có các blockchain và NFT là rất khó xảy ra vì chúng đã có các đặc điểm của metaverse.
Các nguyên bản (primitive) mới cho trò chơi đang được thử nghiệm
Giữa những suy đoán về sự nổi tiếng (frenzy) của NFT, việc thử nghiệm với các phương thức không chính thống cũng phát triển, dẫn đến sự ra đời của các nguyên bản mới. Là minh chứng rõ ràng cho tư duy vượt trội của những thử nghiệm như vậy, Loot được coi là một ví dụ điển hình cho tiềm năng dài hạn vẫn chưa được khai thác của NFT.
Loot là cơ cấu đầu cơ ngẫu nhiên được tạo ra và lưu trữ on-chain. Thay vì dựa vào cách tiếp cận từ trên xuống (top-down approach) thông thường (tức là: các nhà phát triển dự án tạo NFT bao gồm phần front end và nhúng nó vào một context, ví dụ như bộ sưu tập, trò chơi tiền điện tử, v.v. mà sau đó những người mint chúng thể truy cập), Loot đã tiên phong trong cách tiếp cận từ dưới lên (bottom-up approach).
Theo cách tiếp cận này, các nhà sưu tập sẽ chỉ đúc lớp cơ sở của NFT để sau đó, cộng đồng có thể cùng nhau xây dựng context và phần front end xung quanh nó. Ví dụ, ngay sau khi ra mắt Loot, cộng đồng đã khởi chạy một token mang tên Adventure Gold (AGLD) để sử dụng làm tiền tệ trong trò chơi và cơ sở quản trị.
Nói tóm lại, Loot đại diện cho một “DNA” composable (có thể kết hợp được) có thể được cắm vào các trò chơi khác nhau, trong đó hình ảnh tương ứng của thiết bị của nhà thám hiểm và các tính năng bổ sung được hiển thị dựa trên mã “DNA” của Loot bag đã cho.
Bằng cách này, ta loại bỏ các lớp định kiến áp đặt (chẳng hạn như trường hợp với các NFT avatar cho một trò chơi crypto được xây dựng từ trước) và trao lại quyền tự do thiết kế cho cộng đồng.
Với tính mới lạ và người sáng tạo của dự án là Dom Hofmann – người đồng sáng lập Vine (một ứng dụng xã hội video 6 giây nổi tiếng trước đây), một cơn sốt Loot đã xảy ra sau đó và tăng giá sàn của Loot lên $53.000 vào ngày 3 tháng 9 trước khi yên vị quanh mốc $15.000.
Giá sàn của Loot
Rõ ràng rằng việc trả tối thiểu $15.000 cho vé vào cửa các trò chơi trên Loot để tham gia vào hệ sinh thái là không khả thi đối với hầu hết các cá nhân, ngoại trừ một số cá voi tiền điện tử; và điều này có khả năng cản trở sự phát triển của hệ sinh thái.
Với vai trò là một quầy giao dịch, một số tiện ích mở rộng như Synthetic Loot đã được tạo ra; các tiện ích này cấp quyền truy cập vào hệ sinh thái Loot thông qua NFT “tổng hợp” mà không tốn bất kỳ chi phí nào. Bằng cách này, hệ sinh thái Loot có thể xây dựng một quỹ đạo bền vững hơn. Nhìn chung, phong trào cấp cơ sở này thể hiện một tiềm năng của cộng đồng khi có nền tảng để xây dựng lên.
Các sự kiện ra mắt NFT chủ yếu theo hướng: ai đến trước thì sẽ phục vụ trước (first-come, first-serve), việc này kết thúc bằng sự nổ ra của các cuộc chiến phí gas và khiến người dùng bình thường không thể mint thành công
Khi Larva Labs ra mắt CryptoPunks vào năm 2017, chúng miễn phí và phí gas trên Ethereum rẻ, trung bình ở mức $5.70. Tuy nhiên, phải mất vài ngày để CryptoPunks được mua. Những ngày này, hầu như tất cả các lần ra mắt NFT được mong chờ lại đều gặp khó khăn với hoạt động bot và bị mint hoàn toàn trong một vài block mặc dù phí gas cao cắt cổ, điều này khiến các người dùng Ethereum tầm trung bất lực.
Các dự án như Parallel đang cố gắng tìm cách khởi chạy NFT một cách công bằng bằng cách cố gắng loại bỏ các cuộc chiến phí gas vì chúng cho phép người mua hoàn thành việc chuyển đổi trong vòng 24 giờ sau khi mua. Trong phần nghiên cứu A look at current NFT launches, chúng tôi đã xác định rằng một đợt khởi chạy NFT hợp lý phải là bất khả tri về thời gian, bất biến và trustless.
Triển vọng NFT và Blockchain Gaming 2022
Sự tuyên bố về giá trị hiện tại của các trò chơi crypto dựa trên cơ sở vững chắc
Với lãi suất hầu như luôn ở mức thấp nhất từ trước đến giờ ở mọi nơi trên thế giới phát triển thì chi phí vốn cũng thấp. Với nhiều nhà đầu tư giàu có thì gần như mọi dự án trò chơi đang kết thúc các vòng hạt giống ở mức định giá mà họ lựa chọn. Mặc dù lượng IDO nằm trong khoảng $1 – $3 triệu nhưng các dự án đã và đang huy động vốn bằng các cách khác như bán trả trước các NFT trong trò chơi.
Trong mô hình chơi để kiếm tiền (play-to-earn), khi có người chơi kiếm được thu nhập thì phải có ai đó bị ghi nợ. Đó có thể là các bên tham gia thị trường có cái nhìn tích cực về triển vọng của trò chơi hoặc lạm phát token của giao thức.
Bên cạnh những người tham gia thị trường hoặc lạm phát token của giao thức, các nhà quảng cáo có thể trợ cấp cho người chơi một cách hiệu quả để tương tác với người tiêu dùng trực tiếp (end consumer) của mình.
Mặc dù chúng ta chưa nhìn thấy điều này một cách đầy đủ, nhưng việc FTX tài trợ cho một số người chơi Yield Guild là một ví dụ về các công ty nhắm mục tiêu đến các người chơi trong các trò chơi NFT. Cách thiết kế các vòng lặp trò chơi đơn giản và hiệu quả là một yếu tố quan trọng. Khi thị trường diễn biến theo chiều hướng xấu đi và không có nhiều dòng tiền thì sẽ rất khó để trò chơi tiếp tục thu hút người chơi mới.
Do đó, ngoài khía cạnh ‘kiếm được’, các trò chơi nên có những đặc điểm khác thu hút người chơi.
Những người ủng hộ mô hình P2E (mặc dù một số trò chơi có lối chơi đơn điệu) thường cho rằng những trò chơi này cần thú vị hơn một chút so với những công việc nhàm chán truyền thống. Lập luận này bỏ sót quan điểm rằng mặc dù công việc này nhàm chán nhưng nó làm tạo nên giá trị cho những công việc khác.
Ví dụ, những người đi làm trả tiền cho tài xế taxi vì tài xế tạo điều kiện thuận lợi cho việc đi làm của họ. Nếu những người khác không nhận được giá trị từ việc một ai đó chơi trò chơi thì rất khó để tin rằng có người nào đó sẽ tài trợ vĩnh viễn cho người chơi.
Các gợi ý về nguồn vốn dồi dào gần như tương tự với sự kiện ICO mania năm 2017
Mặc dù bối cảnh trò chơi và việc gọi vốn NFT tương đồng với các ICO năm 2017. Các gói2 Unity được sử dụng để xây dựng trò chơi cũng tương tự như các whitepaper. Tuy nhiên, một số ít trò chơi sẽ thực sự mang lại giá trị gia tăng cho người chơi của họ bằng cách sử dụng các blockchain chống kiểm duyệt.
2 Unity là một công cụ trò chơi cũng phát triển các mô-đun chơi game cắm và chơi (plug and play). Rất nhiều trò chơi dựa trên blockchain sử dụng các gói Unity mặc định để kiếm tiền thông qua bán NFT.
Câu chuyện với NFT cũng tương tự như các ảnh đại diện (profile picture – pfp). Nhiều dự án trên các chuỗi khác nhau đã tung ra các NFT hữu hạn (thường là 10.000 hoặc 8.888) để gây ra sự khan hiếm (scarcity). Tuy nhiên, sự khan hiếm đơn thuần không làm cho mọi thứ trở nên có giá trị; nó cần phải đi đôi với nhu cầu để trở nên có giá trị.
Không phải mọi pfp đều có thể thành CryptoPunk, cũng như không phải mỗi proof of work coin đều có thể là bitcoin. Ngoài khả năng kỹ thuật vẫn có sự đồng thuận xã hội về việc cho vay giá trị CryptoPunks và bitcoin. CryptoPunks và Bored Apes có giá trị vì chúng là phiên bản đầu tiên; họ là những người bắt đầu phong trào. Có rất ít lý do để phái sinh lần thứ n của Apes có bất kỳ giá trị nào.
Vẻ đẹp nằm trong mắt của kẻ si tình. Điều này cực kỳ đúng với NFT. Việc đánh giá giá trị của một dự án NFT chủ quan hơn nhiều so với DeFi hoặc các dự án cơ sở hạ tầng, chẳng hạn như câu chuyện của dự án, nghệ sĩ của nó và liệu NFT có mang lại tiện ích vật chất trong tương lai hay không.
Khi phải tính đến quá nhiều thứ vô hình, và giá trị không rõ ràng thì có thể mọi người chuyển chú ý sang các nhân vật của công chúng hoặc các influencer là các tín hiệu báo giá trị. Các dự án NFT tiên phong, như Cryptopunks, không phải đấu tranh để giành được vị trí của mình trong không gian NFT và có được sự xuất hiện tự nhiên chủ yếu là do ý nghĩa lịch sử của chúng.
Ngược lại, các dự án mới hơn phải đấu tranh để giành được tâm trí của người mua tiềm năng. Với sự bùng nổ của thị trường nhờ vào sự phong phú của rất nhiều dự án pfp, các influencer đã đạt được vị thế nhà vua (kingmaker status).
Việc áp dụng hàng loạt NFT rất có thể sẽ được thúc đẩy bởi các giải pháp mở rộng quy mô đa chuỗi
Sẽ không quá nếu nói rằng việc tương tác với NFT trên layer cơ sở của Ethereum là dành cho những người giàu có. Và nếu mục đích là tạo điều kiện cho việc áp dụng rộng rãi web 3 thì việc tạo điều kiện cho các giao dịch ít tốn kém hơn trên các mạng phi tập trung như Ethereum là rất quan trọng.
Như đã đề cập trong phần Layer 2, nửa cuối năm 2021 đã chứng kiến sự ra mắt của các giải pháp mở rộng layer 2 như Optimism, Arbitrum và ImmutableX trên Ethereum. Tuy nhiên, nhiều người dùng đã chuyển sang các chuỗi khác như Solana, Avalanche, Binance Smart Chain, Fantom và Harmony.
Một trong những lý do cho việc áp dụng các nền tảng layer 1 khác là chúng đã sẵn sàng tích hợp các dự án và người dùng trước khi cơ sở hạ tầng lớp 2 của Ethereum trở nên khả dụng cho người dùng. Các layer cơ sở như Solana, Avalanche, Fantom, Algorand và Harmony đã phát động các chiến dịch khuyến khích lớn cho các dự án xây dựng hoặc nhân bản lên trên.
Ngoài ra, như được làm rõ trong phần layer 1, cầu nối xuyên chuỗi (cross-chain bridge) đã xúc tiến việc áp dụng NFT giữa các mạng layer 1. Ví dụ: giao thức của AnySwap gần đây đã công bố hỗ trợ NFT bắc cầu giữa Ethereum và Fantom, cũng như cầu nối phiên bản V2 Wormhole giữa Ethereum và Solana.
Hành trình trải nghiệm người dùng trên các giải pháp mở rộng layer 2 của Ethereum như Optimism và Arbitrum không giống với các mạng lưới layer 1 khác, chủ yếu bởi vì nó bao gồm thêm một bước và kèm chi phí bổ sung mà người dùng phải trả để chuyển tiền sang layer 2 từ layer cơ sở của Ethereum.
Kể từ ngày 30 tháng 11, lượng các bridge cho các giải pháp layer 2 đó bên ngoài Ethereum bị hạn chế. Điều này có nghĩa là người dùng muốn sử dụng Arbitrum hoặc Optimism trước tiên phải gửi tiền từ các sàn giao dịch tập trung vào Ethereum và sau đó chuyển chúng sang các nền tảng layer 2 thông qua các cầu nối như Hop Exchange hoặc Celer.
Do đó, người dùng phải chịu nhiều khoản phí giao dịch cũng như phí gas cắt cổ. Trong khi phần lớn các sàn giao dịch tập trung hiện cung cấp dịch vụ rút tiền trực tiếp đến các mạng Layer 1 khác, giảm đáng kể phí giao dịch và loại bỏ nhu cầu tương tác với Ethereum.
Mặc dù các blockchain khác đã đạt được một số vị trí trên Ethereum nhưng nhiều chất xúc tác có thể thúc đẩy Ethereum về phía trước. Ví dụ: Immutable X – một giải pháp layer 2 dành riêng cho NFT và trò chơi – đã ra mắt vào tháng 4 năm 2021 và OpenSea sẽ hỗ trợ giao dịch NFT trực tiếp trên Immutable X. Ember Sword – một trò chơi MMORPG phổ biến – gần đây đã được chuyển từ Polygon sang Immutable.
Vào năm 2022, chúng ta có thể sẽ thấy các sàn giao dịch tập trung tạo điều kiện rút tiền trực tiếp cho các giải pháp layer 2 của Ethereum. Tất cả những cải tiến liên quan đến các giải pháp mở rộng quy mô cho thấy Ethereum có khả năng vẫn giữ vị trí đi đầu trong việc giới thiệu NFT và web 3.0 tới người dùng.
Như đã chỉ ra trong bài nghiên cứu của Giải mã Metaverse # 1 – Sự trỗi dậy của Thị trường NFT đa chuỗi, chúng ta có thể thấy rằng hoạt động NFT đã lan rộng ra ngoài phạm vị Ethereum. Và nếu NFT tiếp tục phát triển thịnh vượng trên các chuỗi khác thì các giải pháp cho phép khả năng tương tác sẽ trở nên rất quan trọng.
Metaverse đang đến mặc dù chậm
Sau khi Facebook đổi thương hiệu thành Meta vào ngày 28 tháng 10 năm 2021, các cuộc thảo luận về metaverse đã trở thành xu hướng chủ đạo. Nhưng metaverse có ở đây? Dưới một số hình thức, nó đã sẵn có ở đây. Các nền tảng truyền thông xã hội, trò chơi và ứng dụng tương tác thực tế ảo (Virtual Reality), thiết bị thực tế ảo (Virtual Reality) như Oculus đều là những ứng dụng hỗ trợ metaverse.
Sự xuất hiện của các cuộc tụ hội kỹ thuật số nói lên mối quan tâm chung của mọi người về hoạt động tương tác và giao dịch kỹ thuật số.
Tuy nhiên, các giải pháp ngày nay mang tính tập trung và không cho người dùng nhiều quyền lực. Với NFT và blockchain cho phép người dùng thực sự sở hữu tài sản kỹ thuật số của mình, các người dùng có khả năng sẽ giao dịch tự do hơn trong vũ trụ kỹ thuật số và phát triển mạnh trong nền kinh tế crypto. Ngày nay, mọi blockchain đều có hệ sinh thái gồm các sidechain, các giải pháp layer 2, các sàn giao dịch phi tập trung, v.v.
Các blockchain thường có cầu nối với các chuỗi khác, nhưng trải nghiệm chuyển giao tài sản từ blockchain này sang blockchain khác còn lâu mới được coi là liền mạch. Sẽ rất thú vị khi xem liệu các giao thức tổng quát hơn như Inter Blockchain Communication (IBC) của Cosmos hoặc Polkadot có làm giảm bớt những bất ổn ngày nay và làm cho các giao dịch xuyên chuỗi trở nên liền mạch hay không.
Mặc dù các NFT và tài sản kỹ thuật số nói chung có thể giúp chúng ta nhận ra một số khía cạnh của metaverse nhưng có thể sẽ phải đợi một thời gian nữa trước khi được trải nghiệm phiên bản metaverse chính thức.
Bước tiếp theo trong quá trình phát triển của các đợt ra mắt NFT là mở khóa fair launches
Các dự án như Parallel Alpha đang thử nghiệm các cơ chế khởi chạy NFT mới. Một trong những nỗ lực đầu tiên của họ là cho phép thanh toán gas trong thời hạn 24 tiếng để tránh cuộc chiến gas.
Họ cũng đã tích hợp với Chức năng ngẫu nhiên có thể xác minh được của Chainlink VRF, cho phép các hợp đồng truy cập ngẫu nhiên mà không ảnh hưởng đến tính năng hoặc bảo mật. Điều này sẽ giúp cho việc cho phép tất cả người dùng có quyền truy cập bình đẳng vào các NFT hiếm.
Cơ sở hạ tầng hiện tại có thể hỗ trợ các cách khởi chạy NFT một cách công bằng, nhưng làm như vậy có thể khiến việc khởi chạy phức tạp hơn, dưới dạng các bước bổ sung như hoàn thành giao dịch trong vòng 24 giờ sau khi mua hàng và khiến những người tham gia không am hiểu về công nghệ quay lưng đi. Do đó, có thể sẽ không có lợi nếu nhóm dự án NFT muốn bán hết doanh số NFT của họ càng sớm càng tốt.
Miễn là các đợt ra mắt NFT dự kiến mới vẫn đang được thực hiện trong một vài block thì việc fair launch sẽ không được ưu tiên thực hiện rộng rãi.
(hết phần 7)
Bài viết được Hiền Lê biên tập từ “Digital Asset 2022 Outlook” bởi The Block Research; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin