Axelar Network là gì?
Axelar Network là một state machine phi tập trung, chịu trách nhiệm hỗ trợ các yêu cầu xuyên chuỗi (cross-chain). Mạng lưới này hỗ trợ một số protocol chính, trong đó có Cross-Chain Gateway Protocol (CGP). CGP nằm ở vị trí trung tâm của hệ thống và cho phép người dùng dễ dàng tham gia vào chuỗi mới mà không gặp phải ràng buộc về cơ chế đồng thuận hay khó khăn trong việc chuyển giao thông tin giữa các chuỗi.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích xem điều gì đã giúp tạo nên một CGP với các lợi ích nổi trội ở hiện tại và đào sâu vào các chi tiết đằng sau ngăn xếp dữ liệu. Nhưng đầu tiên, hãy cùng tìm hiểu những lý do dẫn chúng ta đến với kiến trúc của Axelar.
Để bắt đầu, dưới đây là những thành phần chính trong Axelar Network mà bạn cần biết:
- Cơ chế đồng thuận (Consensus)
- Mật mã ngưỡng (Threshold cryptography)
- Hợp đồng Gateway (Gateway contracts)
- Các nhà xác nhận giao dịch (Validators)
- Các trình chạy nền xuyên chuỗi (Cross-chain daemons hay còn gọi là relayers)
Tại sao Axelar Network cần Cơ chế Đồng thuận để xử lý các yêu cầu xuyên chuỗi?
Các quy tắc xác nhận và xử lý yêu cầu xuyên chuỗi được mã hóa trong một protocol phân phối thực thi bởi tất cả validator. Bạn có thể mường tượng Axelar Network như một bộ máy chuyển tiếp state phi tập trung, và những yêu cầu được gửi lên mạng lưới sẽ kích hoạt chuyển tiếp từ một state này sang state khác. Vì thế, cơ chế đồng thuận cho phép người dùng:
- Đạt một thỏa thuận về state trên hệ thống và thực thi CGP
- Đồng ý các state trên những chuỗi khác để xác nhận yêu cầu xuyên chuỗi
- Tiến hành logic phân phối để khởi tạo khóa đa bên (multi-party) và protocol ký xác nhận
- Giải quyết các vấn đề thay đổi thành viên, luân chuyển khóa và các chương trình incentive
Cuối cùng, cơ chế đồng thuận này là điều kiện tiên quyết cho phần lớn các protocol mật mã ngưỡng (threshold cryptography) đa bên, mà chúng tôi sắp sửa mô tả dưới đây.
Tại sao Axelar Network cần Hệ thống mật mã Ngưỡng (Threshold cryptography)?
Các gateway của Axelar Network được quản lý chung bởi các Alexar validator thông qua mật mã ngưỡng (threshold cryptography). Phần lớn các validator cần phải cùng đồng ý và cho phép bất kỳ giao dịch nào được tiến hành qua các cổng. Điều này đồng nghĩa rằng phần lớn các validator cần phải đồng ý về việc chuyển đổi state trên các blockchain tiêu chuẩn để cho phép chuyển tài sản cơ bản từ người dùng này sang người dùng khác.
Thỏa thuận này dẫn đến một giao dịch cô đọng được ký kết. Việc sử dụng một chữ ký độc nhất (được cùng tạo ra bởi phần lớn các validator) để ủy quyền các giao dịch cho phép người dùng trải nghiệm những giao dịch nhỏ với chi phí thấp, cũng như loại bỏ các yêu cầu từ những chuỗi được kết nối với Axelar Network (ví dụ như hỗ trợ đa chữ ký, giới hạn giao dịch, light-client,…).
Nhiều protocol threshold (ví dụ như ECDSA được Bitcoin sử dụng hiện tại) nhận thấy nhu cầu về các kênh broadcast đáng tin cậy và các kênh ngang hàng (peer-to-peer) riêng tư giữa các bên. Đây là lý do cơ chế đồng thuận trở nên hữu ích.
Liệu mọi Alexar Validator đều cần phải chạy các node ở tất cả chuỗi khác?
Validator ở Axelar Network chạy node của các light-client từ những chuỗi khác. Không cần phải mã hóa một logic riêng biệt nào dành cho quá trình này – validator chỉ cần tải về các software client được cung cấp bởi những nhà phát triển blockchain, hiển thị các endpoint (điểm cuối) RPC và chỉ định các node Axelar đến các điểm đó.
Validator được phép chọn chuỗi mà họ sẽ xác thực các yêu cầu, và chương trình incentive cũng sẽ được cơ cấu tương ứng theo trên chuỗi đó. Điều quan trọng cần chú ý chính là các khóa ngưỡng sẽ được phân phối đến mọi validator vì mục đích an toàn cao hơn (chúng tôi cũng có lớp khóa thứ hai được phân phối đến một số ít validator khác, với sức mạnh bị hạn chế hơn hẳn).
Axelar Network hỗ trợ các kiểu lệnh nào?
- Tạo một cặp khóa chuỗi mới. Một protocol phân phối mật mã ngưỡng sẽ được thực thi giữa mọi validator nhằm tạo ra một cặp khóa chủ (master key-pair) cho một chuỗi sẽ kết nối với Axelar.
- Triển khai một gateway contract đến chuỗi mới. Sau sự kiện này, giả sử rằng một lượng lớn các validator có thể xác thực giao dịch trên chuỗi mới, nó sẽ được thông qua kiến trúc của Axelar Network để kết nối với mọi chuỗi khác. [Đối với mạng lưới Bitcoin, cần phải sử dụng đến các kịch bản riêng biệt và hệ thống quản lý UTXO (Unspent Transaction Output – Đầu ra giao dịch chưa được sử dụng).
- Tạo ra một địa chỉ liên kết để chuyển giao từ một chuỗi nguồn X đến chuỗi đích Y. Lệnh này trả về một địa chỉ mới cho các giao dịch có khả năng tạo dựng, và sau đó mạng lưới sẽ tiến hành đúc (mint) và đại diện chúng trên chuỗi đích Y.
- Xác thực deposit trên chuỗi nguồn X. Lệnh này kích hoạt layer 2 của protocol đồng thuận nằm lớp trên Axelar Network để hoàn tất khoản deposit trên một chuỗi nguồn. Về cơ bản, tất cả validator truy vấn điểm endpoint RPC để kiểm tra xem liệu giao dịch có được xem là “hoàn tất” dựa trên một số các quy tắc.
- Với các chuỗi PoW – Proof of Work, nó cần phải đủ sâu trong chuỗi, đối với các chuỗi PoS – Proof of Stake, bạn sẽ có kết quả hoàn tất ngay lập tức.
Cách các state phát triển trên Axelar Network?
Axelar Network chỉ theo dõi các thông tin liên quan đến các gateway contract và giao dịch xuyên chuỗi. Vì thế, dữ liệu chỉ phát triển cùng với số lượng của các giao dịch xuyên chuỗi, chứ không dựa vào quy mô của các blockchain mà Axelar Network kết nối. Ngoài ra, nhiều giao dịch xuyên chuỗi được xử lý theo từng đợt.
Điều kiện để hỗ trợ một chuỗi mới trên Axelar Network?
Các gateway contract của Axelar Network cần được chuyển đổi sang ngôn ngữ hợp đồng thông minh trên nền tảng tương ứng. Các hợp đồng này mang tính “universal”, vì chúng không phụ thuộc vào cơ chế đồng thuận hay trạng thái của các chuỗi khác.
Ví dụ, hầu hết các hợp đồng giống nhau được tái sử dụng giữa các chuỗi EVM. Tiếp theo, một ngưỡng tối thiểu nhất định những validator của Axelar cần phải chạy các node để có thể xác minh yêu cầu vào/ra các gateway contract. Ngưỡng này là một tham số có thể điều chỉnh được trên hệ thống, và cài đặt dựa trên các thử nghiệm trong testnet.
Cách thông tin được truyền tải khắp các blockchain khác nhau?
Khi một giao dịch trên chuỗi A được đưa đến gateway contract, nó cần chuyển tiếp đến mạng lưới Axelar. Các relayer hay còn gọi là trình nền xuyên chuỗi (cross-chain daemons) sẽ chịu trách nhiệm giám sát các hợp đồng Gateway, và khi thấy một yêu cầu gửi đến, chuyển tiếp nó đến mạng Axelar. Sau đó, các validator sẽ truy vấn các điểm RPC endpoint trên chuỗi A, bỏ phiếu và kích hoạt trạng thái nội bộ để xử lý giao dịch.
Ví dụ, nếu như giao dịch gửi vào một lượng tài sản đến gateway contract, các validator sẽ ghi nhận và đưa đến backlog, nơi mà giao dịch có thể được ký xác nhận bởi mọi validator của Axelar. Cuối cùng, bất kỳ ai cũng có thể chuyển tiếp giao dịch đã được xác nhận này đến chuỗi đích.
Điều quan trọng cần lưu ý là các relayer không được tin cậy vì sự an toàn của protocol. Protocol phi tập trung này thực hiện dựa trên cơ chế Axelar validator (nếu có) xác nhận từng yêu cầu được gửi đến bởi các relayer. Ngoài ra, chỉ cần duy nhất một relayer để duy trì tính khả dụng của protocol.
Hơn nữa, nhiều state giao dịch có thể được kích hoạt bởi bất kỳ ai trên mạng lưới. Ví dụ, khi nhiều giao dịch xuyên chuỗi đang chờ được xử lý ở backlog để đi đến chuỗi đích, chỉ một yêu cầu ký xác nhận trên mạng lưới sẽ giải quyết toàn bộ giao dịch.
Điều kiện để theo dõi sức khỏe của các node và validator trên mạng lưới Axelar?
Thông tin về sức khỏe của mạng lưới có thể được theo dõi thông qua:
- Giám sát nhật ký từ các Axelar node
- Truy vấn state của ledger (sổ cái)
- Quan sát các sự kiện từ Axelar node và trên gateway contract
- Đăng ký theo dõi các chỉ số thể hiện qua Prometheus
Những sự kiện thú vị nào có thể theo dõi được?
- Lệnh khởi tạo khóa đa bên, các khóa được tạo, các lần thử không thành công.
- Lệnh ký xác nhận đa bên
- Khóa và tài khoản gateway được triển khai cho mỗi chuỗi
- Các validator đang hoạt động, tình trạng stake và đại diện (delegate), để xem rằng họ có đang bỏ sót quá trình sản xuất block hay bỏ phiếu cho những sự kiện từ các chuỗi bên ngoài, hoặc tham gia keygen/sign.
- Tình trạng của các validator trong mạng lưới: ví dụ, nếu như validator muốn rời khỏi mạng lưới, đầu tiên họ phải “hủy đăng ký” (deregister) và đợi đến khi cổ phần được luân chuyển dần ra khỏi hệ thống. Sau khi cổ phần đã được chuyển ra khỏi hệ thống hoàn toàn, họ có thể hủy liên kết với mạng lưới.
Tham gia vào cộng đồng của Axelar bằng cách theo dõi các kênh:
Developer Discord | Telegram Community | Vietnam Community | Telegram Announcements | Twitter
Bài viết được Chloe Pham thuộc FXCE Crypto biên tập từ “A Technical Introduction to the Axelar Network” của tác giả Sergey Gorbunov, với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
