Tiền ký gửi luôn chuyển thành tiền tệ theo mệnh giá. Hoặc đó là những gì được mọi người tin tưởng. Vậy tại sao không đặt những khoản tiền này lên blockchain?
Thế giới tiền kỹ thuật số – digital cash được chia thành hai nhóm. Nhóm người theo chủ nghĩa truyền thống muốn một cơ quan công quyền tiếp tục chịu trách nhiệm cung cấp một phương tiện trao đổi an toàn giúp mọi người giải quyết các khiếu nại chống lại nhau. Hoặc nếu không, họ nói, tiền tư nhân có thể trở nên không đáng tin cậy như trong thời kỳ wildcat banking (giao dịch ngân hàng lạc hướng) trước Nội chiến Hoa Kỳ, khi trái phiếu do người cho vay ở Tennessee phát hành được chiết khấu 20% ở Philadelphia.
Mặt khác, nhóm người theo chủ nghĩa thực nghiệm tin rằng sự phấn khích xung quanh digital currency của ngân hàng trung ương, hay CBDC – central bank digital currency, là một mốt nhất thời — hơi giống trào lưu “parachute pants” những năm 1980. Miễn là một quốc gia đã thiết lập một đơn vị tài khoản, thì có thể bước sang một bên và cho phép khu vực phi nhà nước tham gia với stablecoin của riêng mình, các đại diện điện tử có giá trị được chốt bằng đồng đô la, euro, yên hoặc bảng Anh. Ai cần Cục Dự trữ Liên Bang phát hành đô la kỹ thuật số để cạnh tranh với e-CNY của Trung Quốc khi đã có Tether?
Mặc dù không có giải pháp nào cho cuộc tranh luận công-tư này, nhưng giờ đây có một yếu tố thứ ba – token kí gửi. Mầm mống của ý tưởng này đã được xác nhận gần đây như là một phần của dự án Guardian, một sự hợp tác giữa ngân hàng trung ương Singapore và ngành tài chính để khám phá tiềm năng kinh tế của việc mã hóa tài sản. JPMorgan Chase & Co. đã biến một khoản tiền gửi bằng đô la Singapore thành một tài sản kỹ thuật số, lập trình nó để chỉ giao dịch với một số địa chỉ ví đã biết và chứng minh rằng bảo mật cấp tổ chức là có thể trên một blockchain công khai.
Vì chín phần mười tổng số tiền đang lưu thông là tiền kí gửi, nên khả năng rất cao là tất cả chúng đều có khả năng nhận được “hợp đồng thông minh” – mã phần mềm tự thực thi kích hoạt trao đổi giá trị tiền tệ khi đáp ứng một số điều kiện nhất định – là một vấn đề lớn .
Hãy xem xét một giao dịch bất động sản. Việc sử dụng các tài khoản ký quỹ trong chuyển nhượng – khi tài sản đổi chủ – là khá thường xuyên. Ít phổ biến hơn, nhưng không hoàn toàn khó nắm bắt, là vấn đề của luật sư điều hành ký quỹ lấn áp các quỹ. Bây giờ, giả sử rằng khoản tiền mua hàng được lấy ra khỏi tài khoản tiền gửi của bạn và đưa vào một con heo đất kỹ thuật số. Bên bán có khóa mật mã, chỉ sử dụng được khi bán căn hộ. Đó chính là hợp đồng thông minh. Nếu thỏa thuận thất bại, bạn có thể mở hộp tiền.
Hãy để CBDC và stablecoin, cả hai đều là sản phẩm bán lẻ, cạnh tranh để giành vị thế dẫn đầu. Disruptor ẩn sau hậu trường cũng có thể trở thành khoản tiền gửi buồn tẻ. Có rất nhiều việc phải làm. Rủi ro mà một bên trong giao dịch có thể không giao được những gì họ nợ cho bên kia là Cơn ác mộng 2,2 nghìn tỷ đô la mỗi ngày cho thanh toán xuyên biên giới. Cung cấp blockchain nguyên tử: Hai phía của một giao dịch hoặc thành công cùng nhau hoặc thất bại đồng thời. Tiền gửi số hóa có thể làm giảm rủi ro thanh toán. Theo một báo cáo chung của công ty tư vấn Oliver Wyman và nền tảng kỹ thuật số Onyx của JPMorgan:
Vào năm 2020, chi phí 120 tỷ đô la và trung bình mất 2-3 ngày giải quyết để di chuyển 23,5 nghìn tỷ đô la qua biên giới. Và mặc dù chúng tôi ước tính rằng một CBDC đa tiền tệ có thể cắt giảm 80% chi phí, xuống còn khoảng 20 tỷ đô la, nhưng token ký gửi có thể mang lại lợi ích tương tự bằng cách giảm phí, thời gian thanh toán và rủi ro đối tác và bằng cách cho phép chuyển tiền trực tiếp nhiều hơn.
Hầu hết các stablecoin giữ giá trị cố định của chúng nhờ vào sự hỗ trợ 1:1. Mỗi token 1 đô la được mint bởi Tether hoặc Circle Internet Financial Ltd. USD Coin có thể – ít nhất là trên lý thuyết – được nhà phát hành stablecoin mua lại bằng cách thanh khoản chứng khoán Bộ Ngân khố Hoa Kỳ hoặc tương tự tài sản thanh khoản chất lượng cao. Nhưng không phải ai cũng nghĩ rằng chúng là tương lai của tiền tệ. “Hầu hết các stablecoin giao dịch gần ngang giá khi tất cả đều ổn,” phát biểu bởi Agustín Carstens, tổng giám đốc của Ngân hàng Thanh toán Quốc tế. “Nhưng mọi thứ không phải lúc nào cũng tốt.”
Ngược lại, một CBDC mang theo lời hứa nghiêm túc về việc thanh toán ngang giá bởi cơ quan in tiền tối cao của một quốc gia.
Một khoản ký gửi gửi được mã hóa nằm ở đâu đó ở giữa. Đó là một yêu cầu đối với ngân hàng phát hành, vì vậy không thực sự là một trách nhiệm pháp lý có chủ quyền. Tuy nhiên, hầu hết mọi người sẽ coi nó như vậy. Đó là bởi vì các biện pháp bảo vệ phức tạp của bảo hiểm tiền ký gửi và giám sát ngân hàng mang lại cho khách hàng từ tổ chức tài chính sự đáng tin cậy để gửi tiền sẽ tiếp tục khả dụng. Không giống stablecoin, tiền ký gửi được mã hóa sẽ không cần hỗ trợ 1:1. Và đó có thể là một điều tốt. Sẽ hiệu quả hơn về mặt kinh tế nếu để nguồn cung cấp tài sản an toàn hạn chế của thế giới miễn phí cho các mục đích sử dụng hiệu quả hơn là bẫy chúng vào bánh xe của các giao dịch blockchain.
Trong thế giới lý tưởng của những người theo chủ nghĩa truyền thống, tiền ký gửi được mã hóa, cùng với CBDC, có thể khiến stablecoin trở nên thừa. Theo Carstens, có thể hình dung một tương lai nơi tiền gửi của ngân hàng thương mại và tiền của ngân hàng trung ương “ở cùng một dạng có thể lập trình trên một nền tảng tích hợp – sổ cái thống nhất”.
Tuy nhiên, hiện tại, người theo chủ nghĩa thực nghiệm đang có ưu thế, việc tắt nguồn Silvergate Exchange Network, hoặc SEN, bởi Silvergate Capital Corp., ngân hàng thất bại trong việc có tiếp xúc với crypto, loại bỏ đường ray quan trọng để các nhà đầu tư tổ chức đổi đô la lấy token kỹ thuật số. “Với cái sự sụp đổ của SEN, stablecoin có thể sẽ trở nên phổ biến hơn đối với các nhà giao dịch,” theo Kaiko, một công ty phân tích blockchain. “Thay vì gửi đô la của bạn với một sàn giao dịch, bạn gửi chúng với một công ty phát hành stablecoin, nhận stablecoin và sau đó chuyển chúng sang một sàn giao dịch.”
Nhóm người chủ nghĩa truyền thống đang quan sát những diễn biến này với tâm trạng báo động. CBDC, nơi chúng đã được phê duyệt, hầu hết đang trong quá trình thử nghiệm; tầm nhìn sổ cái thống nhất vẫn là một điều không tưởng; và bất chấp tất cả những bất ổn trong không gian crypto năm qua, các stablecoin tư nhân đang trở nên quan trọng hơn đối với các nhà đầu tư chứ không phải ít hơn. Tất cả càng có thêm lý do để mang token ký gửi ra khỏi phòng thí nghiệm và đưa vào thực tế.
