Terra blockchain và token LUNA gần đây đã có mức tăng trưởng tuyệt vời nhờ việc áp dụng ngày càng rộng rãi của UST. Chỉ riêng trong năm 2021, LUNA đã tăng trưởng 14,000% vốn hóa thị trường và nguồn cung của UST đã vượt 10 tỷ UST.
Bản nâng cấp Columbus-5 của Terra là động lực chính cho sự tăng trưởng nguồn cung gần đây của UST. Columbus-5 được khởi xướng với mục tiêu chính là đơn giản hóa thiết kế kinh tế của Terra và cải thiện khả năng nắm giữ giá trị của LUNA holder dựa trên sự tăng trưởng của UST.
Bản nâng cấp đã thành công phần lớn nhờ việc giảm nguồn cung pha loãng của LUNA thông qua tăng cường burning, staking và tăng nguồn cung UST bằng cách mở rộng mức độ phổ biến thông qua cross-chain. Việc tăng cường phân phối UST cross-chain cũng đã cải thiện tính bảo mật của tài sản này bằng cách loại bỏ rủi ro phụ thuộc vào số ít giao thức. Trước khi đi sâu vào các chi tiết cụ thể của Columbus-5, hãy điểm sơ qua về Terra.
Terra là gì?
Terra là một giao thức Proof-of-Stake (PoS) tạo ra các stablecoin phi tập trung dựa trên thuật toán (algorithmic stablecoin). Mặc dù Terra có thể tạo các stablecoin để theo dõi bất kỳ loại tiền pháp định (fiat) nào nhưng UST là trường hợp sử dụng chính.
Terra duy trì tỷ giá UST theo USD thông qua chính sách tiền tệ co giãn (elastic monetary policy) được kích hoạt bởi mô hình dual token UST-LUNA. Khi giá trị của một UST cao hơn tỷ giá USD, người dùng được khuyến khích burn LUNA và mint UST. Khi giá trị của một UST thấp hơn tỷ giá USD, người dùng được khuyến khích burn UST và mint LUNA.
Trong giai đoạn số lượng UST giảm, định giá LUNA giảm và trong giai đoạn tăng số lượng UST thì giá trị LUNA sẽ tăng lên. LUNA là đối trọng có thể thay đổi để duy trì tỷ giá của UST. Bằng cách điều chỉnh nguồn cung, định giá của LUNA tăng lên khi nhu cầu về UST tăng lên.
Người nắm giữ LUNA giúp bảo mật mạng bằng cách bonding LUNA của họ với trình xác thực (validator). LUNA được bond tích lũy phần thưởng staking đến từ ba nguồn: phí gas, phí ổn định thị trường (market stability fee) và phí hoán đổi (swap fee).
Người dùng có thể bonding LUNA của họ cho trình xác thực thông qua Anchor Protocol đổi lấy bLUNA – một đại diện được token hóa của bonded LUNA có thể được giao dịch tự do hoặc được sử dụng làm tài sản thế chấp trên các giao thức khác trong mạng lưới Terra. Unbonding LUNA có thể mất đến 21 ngày, trong thời gian đó phần thưởng của người dùng sẽ không được tích lũy.
Cập nhật Columbus-5 trên Terra
Các thay đổi trong kinh tế mạng lưới
Thu nhập từ phát hành tiền hay seigniorage (chênh lệch giữa giá trị định danh của một loại tiền và chi phí sản xuất ra nó) sinh ra khi LUNA được dùng để đổi lấy UST mới. Trước khi có TIP43 và Columbus-5, bất cứ khi nào UST được mint thì Terra Protocol sẽ burn một phần LUNA thu được và phần còn lại sẽ được dùng để tài trợ cho các dự án cộng đồng khác nhau.
Do tốc độ phát thải nhanh chóng của nguồn thu này, pool cộng đồng và pool phần thưởng oracle của Terra đã bị quá tải (overfunded). Để khắc phục vấn đề này và tối đa hóa giá trị tích lũy cho người nắm giữ LUNA, Columbus-5 đã burn tất cả các quỹ của pool cộng đồng và 100% dòng tiền trong tương lai cũng sẽ được burn.
Khoảng 89 triệu LUNA đã được burn từ pool cộng đồng. 1 tỷ USD LUNA được burn để đổi sang UST đã được sử dụng để khởi động Ozone – một giao thức bảo hiểm dựa trên yêu cầu, được hỗ trợ bởi thuật toán (algorithmic, claims-based insurance protocol) của Terra. Ozone sau này sẽ được tiếp quản bởi Risk Harbour – một giao thức quản lý rủi ro tự động cho DeFi.
Tăng cường việc burning đã giúp LUNA trở thành một tài sản giảm phát triệt để và đã cải thiện khả năng nắm giữ giá trị của LUNA dựa trên tăng trưởng UST. Trong khi các dự án cộng đồng có thể không còn nhận được tài trợ từ hoạt động phát hành UST, các chương trình khác do cộng đồng lãnh đạo đã nổi lên để tài trợ cho nhiều dự án mới.
Nguồn: Murray Rudd Substack
Như đã đề cập bên trên, các động lực giá UST/LUNA của Murray Rudd, nhu cầu UST tăng sẽ dẫn đến việc tăng nhu cầu và thu hẹp nguồn cung của LUNA. Nhu cầu đối với LUNA không dao động nhiều ở mức nguồn cung thấp, do đó nhu cầu UST tăng khi LUNA đang có nguồn cung thấp hơn có tác động lớn hơn theo cấp số nhân đối với giá LUNA.
Khi nguồn cung LUNA giảm, lượng LUNA thực tế cần được burn để mint UST cũng giảm. Nếu việc áp dụng UST tiếp tục tăng theo thời gian, có thể nguồn cung LUNA về cơ bản sẽ cố định ở một mức thấp nào đó trong tương lai. Việc burn 100% nguồn thu phát hành UST sẽ đẩy nhanh việc giảm tổng nguồn cung LUNA theo thời gian.
Sự phát triển oracle
Biểu quyết các validator oracle đóng vai trò rất quan trọng trong duy trì việc phát hành UST ở mức giá chính xác. Trước Columbus-5, các oracle vote có thể bị đẩy ra khỏi mempool (nơi lưu trữ những giao dịch chưa được xác nhận trước khi xác thực chúng trên blockchain) trong giai đoạn nhu cầu sử dụng mạng cao.
Tình huống này thực tế đã xảy ra khi thị trường sụp đổ vào tháng 5 năm 2021 khi một loạt các giao dịch khác đã đóng hộp (box) các oracle vote ra khỏi các block. Theo sau Columbus-5, các oracle vote sẽ được ưu tiên giữ lại trong mempool để chúng không bao giờ bị loại bỏ khỏi các block trong giai đoạn lưu lượng mạng tăng đột biến.
Trước khi 100% phí từ việc phát hành UST được burn, một phần trong nguồn thu đó đã được phân bổ cho các trình xác thực để khuyến khích biểu quyết oracle một cách chính xác. Để bồi thường cho các validator vì mất phần thưởng từ phát hành UST, Columbus-5 chia cổ tức phí hoán đổi cho các trình xác thực thay vì burn khoản này. Sự thay đổi này đã giúp nâng cao năng suất khi stake LUNA và số lượng LUNA được stake đã tăng đáng kể.
Những tiến bộ trong cross-chain: Inter-Blockchain Communication (IBC)
Terra là một blockchain Cosmos SDK sử dụng đồng thuận Tendermint. Tất cả các blockchain được xây dựng trên Cosmos SDK đều đi kèm với IBC – một giao thức truyền thông tiêu chuẩn hóa cho các blockchain tương thích với IBC. Columbus-5 đã kích hoạt chức năng IBC trên Terra, cho phép chuyển tài sản và dữ liệu liền mạch giữa Terra và các chain hỗ trợ IBC khác như Cosmos Hub, Secret Network, Akash, Thorchain,…
Trước khi có sự tích hợp IBC của Terra, IBC thiếu một stablecoin có tính thanh khoản cao. Việc kích hoạt IBC đã cho phép thanh khoản UST tràn vào các chain hỗ trợ IBC khác và như giả thuyết, UST kể từ đó đã trở thành một nguồn stablecoin thống trị trên Osmosis DEX – DEX có thanh khoản tốt nhất của Cosmos. Khi hệ sinh thái Cosmos tiếp tục phát triển, sự tăng trưởng của UST sẽ mang lại lợi ích to lớn.
Nhu cầu UST gia tăng trên các blockchain khác sẽ tiếp tục phát triển hiệu ứng mạng và cải thiện phân phối thanh khoản của UST. Trong khi mức độ phổ biến của UST cross-chain đang được cải thiện, nguồn cung UST phần lớn vẫn tập trung nhiều vào số ít các giao thức, chẳng hạn như Anchor. Khi sự phổ biến qua cross-chain của UST tăng lên, tính phản hồi giảm đối với giá peg và rủi ro liên quan đến sự phụ thuộ cvào số ít các giao thức sẽ giảm.
Các phát triển khác
Wormhole V2
Trong khi IBC kết nối Terra với các blockchain dành riêng cho ứng dụng trên Cosmos, Wormhole kết nối Terra với các blockchain chia sẻ trạng thái khác nhau như Solana và Ethereum. Trong khi nhiều cross-chain bridge hiện tại đánh đổi sự phi tập trung để có được sự thuận tiện, thì Wormhole tuyên bố vẫn giữ được lợi ích của cả hai.
Wormhole hoạt động như một mạng oracle phi tập trung chuyển tiếp các thông điệp (message) giữa các chain, dựa trên sự đồng thuận của các chain được kết nối để chấp nhận các thay đổi trạng thái giữa chúng. Tại thời điểm viết bài báo cáo này, $755 triệu UST đã được chuyển qua các bridge cho các blockchain tích hợp Wormhole khác.
Gần đây, Wormhole đã trải qua vụ khai thác DeFi lớn nhất từng được ghi nhận, trong đó hơn $326 triệu ETH đã bị đánh cắp khỏi bridge. Jump Capital đã bổ sung tất cả các khoản tiền bị khai thác nhằm trả cho tất cả người dùng Wormhole. Bất chấp vụ khai thác, Wormhole vẫn là một trong những cross-chain bridge lớn nhất với TVL hơn 2 tỷ USD.
Phát triển hệ sinh thái Terra
Nhiều dự án mới đã ra mắt trên Terra sau Columbus-5, mang lại các trường hợp sử dụng và tiện ích mới cho blockchain. Các dự án ra mắt gần đây như Astroport, có thanh khoản khởi động nhanh chóng và đã đưa Terra trở thành blockchain lớn thứ hai sau Ethereum với TVL 14 tỷ USD, chiếm gần 7% TVL trên tổng tất cả các chain.
Ngoài các dự án mới, việc tăng cường quản lý rủi ro thông qua Ozone cũng có thể sẽ tăng TVL của các dự án hiện có trên Terra. Kể từ đầu năm, Ozone đã ra mắt với tính năng bảo vệ dành riêng cho Anchor và sẽ sớm ra mắt các tích hợp cho Mirror và Orion.
Các chương trình khuyến khích
Để tiếp tục tăng việc áp dụng UST trên các blockchain khác, những người nắm giữ LUNA đã thông qua một quyết định quản trị vào tháng 11 năm 2021 để triển khai $3 triệu UST pool cộng đồng (được chuyển đổi sang LUNA) cho các pool thanh khoản của các giao thức khác nhau trên các L1 chính.
Gần đây hơn, những người nắm giữ LUNA đã bỏ phiếu cho một chương trình khai thác thanh khoản bổ sung để triển khai lượng LUNA trị giá 2 triệu USD đến các giao thức khác nhau trên Solana, Oasis và NEAR.
Bất chấp sự tăng trưởng gần đây của các stablecoin phi tập trung, các stablecoin tập trung vẫn thống trị thanh khoản tổng thể. Do đó Terra đã điều chỉnh lãi suất so với các stablecoin phi tập trung MIM và FRAX để tăng thị phần.
Vì phần lớn thanh khoản của stablecoin trên Ethereum nằm trên Curve, gần đây những người nắm giữ LUNA đã bỏ phiếu triển khai một số vốn lớn để khuyến khích thanh khoản sâu UST trên Curve. Những ưu đãi này bao gồm việc triển khai $12 triệu LUNA cho các khuyến khích Convex, $250 triệu UST để farm CVX / CRV thông qua pool USTw-3CRV của Curve và $2 triệu LUNA cho các khuyến khích Tokemak.
Các đối thủ cạnh tranh với Terra UST
DAI và các stablecoin tập trung
Dù về mặt kỹ thuật DAI là một stablecoin phi tập trung, nhưng việc được thế chấp chủ yếu bởi USDC làm cho DAI khá tập trung so với UST. Cho đến khi UST vượt qua DAI vào ngày 18 tháng 11, DAI là stablecoin phi tập trung lớn nhất tính theo vốn hóa thị trường.
Nguồn cung của UST hiện lớn hơn 17% so với DAI khi UST tiếp tục tăng với tốc độ nhanh hơn so với các đối thủ cạnh tranh tập trung hơn. Được thể hiện qua giai đoạn phát triển nhanh chóng gần đây của UST, các chương trình khuyến khích có thể thúc đẩy đáng kể việc áp dụng.
Mặc dù UST còn lâu mới cạnh tranh được với USDC hoặc USDT, sự kết hợp của những lo ngại về quy định gần đây xung quanh các stablecoin tập trung kết hợp với sự hợp tác của UST, MIM và FRAX để tăng tính thanh khoản trên Curve có thể thay đổi thị phần nhanh hơn những gì ta có thể hình dung.
MIM
Ở thời điểm hiện tại, MIM là giống một người bạn đồng hành hơn là đối thủ cạnh tranh của UST; tuy nhiên, MIM vẫn là stablecoin phi tập trung thực sự lớn thứ hai sau UST.
Trong khi nhiều loại tài sản mang lại lợi nhuận (yield-bearing asset) thế chấp MIM, UST chủ yếu thế chấp MIM thông qua chiến lược Degenbox của mình. MIM đóng góp vào một lượng tiền gửi đáng kể trên giao thức Anchor của Terra. Abracadabra, giống như Terra, cũng đã bỏ ra số vốn đáng kể để khuyến khích sự tăng trưởng của UST và MIM trên Curve bằng cách cam kết hàng triệu USD phát hành SPELL cho các khuyến khích Votium UST-MIM.
MIM và Abracadabra cũng là một phần của hệ sinh thái các dự án lớn hơn nhiều do nhà phát triển Daniele Sestagalli đứng đầu, được gọi là “Frog Nation” (SPELL, TIME, ICE và SUSHI).
Ngoài Abracadabra, Wonderland gần đây cũng đã đóng góp vào việc áp dụng UST bằng cách triển khai chiến lược yield farming UST trị giá 48 triệu USD. Mặc dù các stablecoin phi tập trung như MIM có thể trở thành đối thủ cạnh tranh dài hạn của UST nếu nguồn cung bắt đầu vượt qua các stablecoin tập trung như USDC và USDT, nhưng hiện tại, sự tăng trưởng của cả 2 là cộng sinh.
Các sự kiện sắp tới
Kể từ ngày 14 tháng 1 năm 2022 Terra sẽ giảm tax rate xuống bằng 0. LUNA staker hiện kiếm được phần thưởng thông qua sự kết hợp giữa phí hoán đổi on-chain và thu nhập từ network tax. Tax rate hiện là một rào cản đối với các nhà phát triển bị hạn chế về vốn muốn triển khai các hợp đồng on-chain. Terra thu hút nhiều nhà phát triển mới xây dựng trên blockchain và thúc đẩy hơn nữa sự đổi mới bằng cách giảm tax rate.
Các đề xuất khác được thông qua gần đây liên quan đến nỗ lực tiếp tục mang tính thanh khoản của UST ra bên ngoài hệ sinh thái Terra, tiếp tục củng cố UST như một cross-chain stablecoin. Điều này đòi hỏi phải phân bổ:
- $60 triệu UST cho các pool Market XYZ, Themis và Rari Fuse.
- $1.7 triệu UST để kích hoạt bond và các khuyến khích cho OlympusDAO và InvictusDAO.
- $18 triệu UST đế tăng các khuyến khích Votium.
- $50 triệu để farm TOKE.
- $1.4 triệu trong các khuyến khích cho các giao thức hàng đầu trên Avalanche, Fantom và Moonbeam.
- $15 triệu để khởi động thanh khoản trên ZigZag Exchange sẽ giúp đưa UST đến zkSync và StarkNet.
Mặc dù hầu hết các đề xuất quản trị gần đây của Terra đều nhằm mục đích cải thiện sự thống trị cross-chain của UST, nhưng đề xuất mới nhất của Terra lại tập trung vào marketing. Sau khi phê duyệt 40 triệu USD quỹ pool cộng đồng được sử dụng cho một quan hệ đối tác thể thao, Do Kwon thông báo rằng Terra sẽ hợp tác với Washington Nationals.
Là một phần của thỏa thuận, UST sẽ trở thành phương thức thanh toán được chấp nhận tại Nationals Park.
Kết luận
Bản nâng cấp Columbus-5 của Terra đã đưa UST trở thành stablecoin phi tập trung lớn nhất và đã tạo ra giá trị to lớn cho những người nắm giữ LUNA.
Việc nâng cấp đã mở ra con đường cho việc áp dụng UST tiếp tục phát triển trên các blockchain hỗ trợ IBC khác và các L1 chính tương tự. Nguồn cung LUNA cũng sẽ giảm nhiều hơn trong tương lai sau cơ chế burn và staking được cải tiến của Columbus-5.
Gần đây hơn, những người tham gia Terra đã đưa ra các sáng kiến tích cực nhằm nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng nguồn cung của UST hơn nữa bằng cách tăng mức độ phổ biến cross-chain và các trường hợp sử dụng thực tế. Nếu những sáng kiến này thành công, những người nắm giữ LUNA sẽ tích lũy giá trị to lớn nhờ kết quả trực tiếp từ những thay đổi được thực hiện ở Columbus-5.
Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Columbus-5: An Overview of Terra’s Latest Upgrade” bởi tác giả Will Comyns; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
