Tiêu điểm chính
- Các đổi mới trong hệ sinh thái phi tập trung tiếp tục phát triển dù thị trường crypto hiện tại đang downtrend.
- Bản nâng cấp kiến trúc mạng gần đây của Deri về Tạo lập thị trường chủ động (Deri Proactive Market Making) nhằm tăng hiệu quả sử dụng vốn và tính sáng tạo trong các sản phẩm phái sinh.
- Các nâng cấp về hợp đồng Quyền chọn vĩnh cửu (Everlasting Options contract) của Deri và sự ra đời của Power Perpetuals mang lại chiến lược rủi ro/phần thưởng bất đối xứng cho các nhà giao dịch và chiến lược tránh rủi ro độc nhất cho các nhà cung cấp thanh khoản.
- Lộ trình Deri trong năm 2022 là cung cấp các bản cập nhật và cải tiến nền tảng liên tục với các tính năng thanh khoản đa chuỗi (multichain) sắp ra mắt và thêm quyền quản trị cho các holder DERI.
Phái sinh (Derivatives) là công cụ tài chính quyền năng trong nhiều thập kỷ qua. Các công cụ có thể thực hiện từ việc tiếp xúc với cá cược bất đối xứng (asymmetric bets) đến việc thực hiện các chiến lược quản lý rủi ro độc nhất. Khi crypto thu hút nhiều sự quan tâm của các tổ chức hơn thì các sản phẩm phái sinh đã đứng vị trí hàng đầu và là trung tâm của các đổi mới công nghệ trong mảng này.
Các sàn giao dịch crypto đã đi đầu trong việc đổi mới các sản phẩm phái sinh. Sự đổi mới bắt đầu với việc BitMEX ra mắt hoán đổi vĩnh cửu dựa trên phí tài trợ (funding-fee-based perpetual swaps) và phát triển thành các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) ngày nay, định hình lại sự tham gia của nhà đầu tư và nhà giao dịch.
Khi các sàn giao dịch tiếp tục phát triển, DEX có thể sẽ là nền tảng của sự tiến bộ bằng cách tận dụng cơ chế đổi mới được giới thiệu bởi các giao thức phi tập trung (DeFi).
Giới thiệu về Deri Protocol
Giới thiệu về DPMM
DPMM và các vị thế được mã hóa
Deri Protocol là một DEX phái sinh được giới thiệu lần đầu tiên tiên vào tháng 2/2021 bởi Dfactory Ltd. Giao thức đã thúc đẩy đổi mới công nghệ của mảng phái sinh trong hệ sinh thái DeFi. Kiến trúc của nền tảng được giới thiệu bởi DODO, dựa trên cơ chế Tạo thị trường chủ động (Proactive Market Making – PMM).
PMM sử dụng sổ lệnh ảo để tăng hiệu quả sử dụng vốn thay vì cơ chế Nhà tạo lập thị trường tự động (automated market maker – AMM) truyền thống như của Uniswap. PMM làm giống với các chức năng của sàn giao dịch tập trung dựa trên sổ lệnh truyền thống (CEX) bằng cách cho phép các nhà cung cấp thanh khoản (liquidity providers – LPs) thực hiện các giao dịch dựa trên sổ lệnh ảo.
Mục đích cuối cùng của PMM là giảm lượng mất mát tạm thời và trượt giá như trong AMM truyền thống.
Mục tiêu chính của Deri là tiếp tục cải thiện hiệu quả sử dụng vốn của nền tảng. Do đó Deri đã giới thiệu cơ chế Tạo thị trường chủ động (DPMM), một phiên bản thay đổi cho PMM truyền thống. Kiến trúc DPMM được tích hợp lần đầu vào quý 4 năm 2021. Báo cáo này trình bày các bản cập nhật kiến trúc mạng và chính là cơ sở của các bản nâng cấp Deri V3.
Tầm quan trọng của NFT trong DPMM
Kiến trúc DPMM chủ yếu dựa vào việc mã hóa vị thế của nhà giao dịch dưới dạng NFT kết hợp. Để thông tin của từng vị thế dễ dàng được lưu trữ và chuyển đổi giữa Deri và các giao thức bên thứ ba trong DeFi thì các vị thế của nhà giao dịch sẽ được mã hóa dưới dạng NFT. Người dùng cũng có thể giao dịch và cung cấp thanh khoản bằng nhiều loại token cơ sở làm tài sản thế chấp và/hoặc thanh toán bằng các sản phẩm khác trên nền tảng Deri.
Giới thiệu về bản nâng cấp Deri V3
Như đã đề cập ở trên, trọng tâm của Deri là tăng hiệu quả sử dụng vốn cho người dùng. Nhóm dự án đã nâng cấp đáng kể kiến trúc mạng và cung cấp các sản phẩm mới trên nền tảng với bản nâng cấp Deri V3. Các nâng cấp của kiến trúc DPMM gồm:
- DPMM đồng nhất: Kiến trúc mạng DPMM đã được cập nhật để mọi công cụ phái sinh dựa trên phí tài trợ chỉ được xử lý bởi một nhóm thanh khoản duy nhất.
- Vault và quyền giám sát bên ngoài: Vault hay Money Market Protocol là bên giám sát bên ngoài dưới hình thức hợp đồng thông minh để giữ cho số dư vốn thực của người dùng gồm nhiều token cơ sở.
- Quyền chọn vĩnh cửu dựa trên Greek: Deri đã nâng cấp sản phẩm Quyền chọn vĩnh viễn từ một thuật toán dựa trên ký quỹ thành một hệ thống ký quỹ dựa trên Greek. Thay đổi này giảm việc người dùng bị thanh lý do sự khác biệt giữa yêu cầu ký quỹ (margin requirements) và mức tăng lợi nhuận (margin requirements) khi giá thay đổi có lợi cho một bên vị thế.
- Công cụ phái sinh Power Perpetuals: Deri cũng đã thêm một sản phẩm mới là Power Perpetuals vào nền tảng. Nó cho phép người dùng giao dịch theo số mũ của giá tài sản và bảo vệ khỏi các tổn thất tạm thời.
Bản nâng cấp Deri V3: Tác động và Mục đích
Thay đổi kiến trúc DPMM
Các pool giao dịch DPMM thống nhất
Về cơ bản, Deri đã đơn giản hóa kiến trúc mạng DPMM khi cung cấp một pool thanh khoản duy nhất cho các sản phẩm tương lai vĩnh cửu và Quyền chọn vĩnh cửu.
Trước đây, DPMM dựa vào các hợp đồng thông minh hay pool thanh khoản riêng để giải quyết giao dịch cho các loại phái sinh riêng lẻ. Tuy nhiên để mở rộng quy mô và hỗ trợ các token cơ sở bổ sung trong nền tảng, DPMM đã được nâng cấp để mọi công cụ phái sinh dựa trên phí tài trợ đều được xử lý bởi một pool thanh khoản duy nhất.
Trước đây, DPMM dựa vào các hợp đồng thông minh/pool thanh khoản riêng biệt để giải quyết giao dịch cho các loại phái sinh riêng lẻ. Cách này quá phức tạp để nền tảng mở rộng quy mô và hỗ trợ bổ sung cho các token cơ sở.
Do đó, Deri đã đơn giản hóa kiến trúc mạng DPMM bằng cách cung cấp một pool thanh khoản duy nhất cho các sản phẩm tương lai vĩnh cửu và quyền chọn vĩnh cửu. Nâng cấp này làm cho mọi công cụ phái sinh dựa trên phí tài trợ được xử lý bởi một pool thanh khoản duy nhất.
Việc bỏ đi các pool thanh khoản riêng biệt dựa trên các loại phái sinh sẽ cho phép người dùng có thể giao dịch đồng thời nhiều phái sinh của cùng một tài sản cơ sở. Với sự đơn giản hóa này, các nhà giao dịch có thể xem tất cả các biến rủi ro liên quan đến vị thế của họ, chẳng hạn Greek (Gamma, Delta,…) và quản lý các chiến lược đầu cơ và rủi ro đơn giản hơn nhiều.
Tuy nhiên, tác động của nâng cấp DPMM không chỉ dừng lại ở việc tăng cường hiệu quả sử dụng vốn cho các nhà giao dịch. Việc đơn giản hóa cũng cho phép thử nghiệm bổ sung các loại phái sinh mới trên DPMM. Bằng cách tận dụng khả năng kết hợp, các phái sinh mới có thể được kết hợp với các pool giao dịch DPMM hiện có và người dùng có thể tương tác ngay lập tức.
Do đó, Deri đã phát triển một nền tảng mà các sản phẩm phái sinh đổi mới có thể được thử nghiệm trực tiếp với các phái sinh khác trên DPMM được nâng cấp. Người dùng có thể sử dụng các tính năng này để đổi mới cách sử dụng các sản phẩm phái sinh trong chiến lược quản lý danh mục đầu tư.
Nguồn: Deri Whitepaper
The Vault
Deri cũng giới thiệu Vault – một hợp đồng thông minh trong DPMM tương tác với giám sát bên ngoài. Nhóm đã chọn quyền giám sát bên ngoài cho nguồn vốn người dùng gửi trên Deri để Deri có thể đảm bảo hợp lý tiền của người dùng theo cách phi tập trung.
Để làm điều này, nhóm quyết định sử dụng các giao thức thị trường tiền tệ (money market protocols) được thành lập để trở thành bên giám sát như Compound, AAVE (đối với tài sản ERC-20) và Venus (đối với tài sản BEP-20). Do đó, Deri làm giảm rủi ro về các vấn đề nội bộ tiềm ẩn (rủi ro tập trung và bảo mật) và tận dụng các giao thức đáng tin cậy để đảm bảo tiền của người dùng trong khi vẫn duy trì được các đặc tính phi tập trung của Deri.
Vault hoạt động như thế nào?
Khi người dùng lần đầu deposit vốn vào Deri để tạo ký quỹ hay thanh khoản, chỉ có một Vault duy nhất được triển khai cho người dùng đó. Vì Deri hỗ trợ mạng đa cơ sở, nên tổng giá trị hiệu dụng động (total dynamic effective value) của nguồn vốn người dùng phải được biết để xử lý và tính toán các giao dịch và dùng để giao dịch một cách thích hợp.
Do đó, Vault gửi vốn đến giao thức thị trường tiền tệ để có thể tính toán tổng giá trị hiệu dụng động của vốn. Phép tính này có thể thực hiện được do giao thức thị trường tiền tệ hỗ trợ nhiều token trên nền tảng và tạo ra phép tính cho từng người dùng.
Bằng việc tích hợp với giao thức Vault, Deri có thể lấy chính xác dữ liệu về số dư token đa cơ sở của mỗi người dùng và giữ lại giá trị hiệu quả theo thời gian thực (real-time effective value), giúp tăng cường hiệu quả sử dụng vốn trên nền tảng.
Nguồn: Deri Whitepaper
Hệ thống ký quỹ dựa trên Greek cho các Quyền chọn vĩnh cửu
Đến nay, Deri đã sử dụng một thuật toán dựa trên ký quỹ cho các sản phẩm Quyền chọn vĩnh viễn của mình. Để bù đắp việc mất vị thế khi giá cơ bản thay đổi bất lợi, thuật toán này yêu cầu ký quỹ thích hợp để bù lỗ. Tuy nhiên, nhóm Deri nhận ra rằng phương pháp truyền thống này không hiệu quả đối với các phái sinh phi tuyến tính như quyền chọn.
Để tránh xảy ra trường hợp trên, Deri đã tích hợp một hệ thống ký quỹ dựa trên Greek cho Quyền chọn vĩnh viễn.
“Greek” đề cập đến các đặc điểm rủi ro của hợp đồng phái sinh. Deri sử dụng hai trong số các đặc điểm này, chủ yếu là Delta và Gamma:
- Delta (phái sinh lệnh thứ nhất): tỷ lệ thay đổi giữa giá của một phái sinh và 1 đô la thay đổi trong giá của tài sản cơ sở.
- Gamma (phái sinh lệnh thứ hai): tỷ lệ thay đổi giữa Delta của một phái sinh và giá của tài sản cơ sở.
Greek cho phép giao thức ước tính tỷ lệ thay đổi của giá trị vị thế quyền chọn do sự thay đổi giá của tài sản cơ bản. Từ đó, ký quỹ có thể được tăng lên phù hợp với vị thế quyền chọn mà không vượt qua mức tăng của giá cơ bản và tránh bị thanh lý vị thế.
Power Perpetuals
Một trong những sản phẩm mới của Deri được giới thiệu trong bản nâng cấp V3 là Power Perpetual. Khái niệm này được Paradigm đề cập lần đầu vào tháng 8/2021 nhằm giới thiệu các phương pháp mới cho các nhà giao dịch để quản lý rủi ro và đầu cơ vào tài sản crypto. Power Perpetuals về cơ bản đại diện cho số mũ của một tài sản cơ bản. Ví dụ: Power Perpetual của BTC được biểu thị dưới dạng BTC ^ 2, BTC ^ 3,…
Loại phái sinh mới này cung cấp khả năng hiển thị giống như quyền chọn mà không bị ràng buộc về thời gian liên quan đến giá hết hạn hay thực tế.
Các hợp đồng Power Perpetuals được tích hợp của Deri đem lại lợi thế bất đối xứng cho vị thế mua bằng cách thúc đẩy tăng lợi nhuận và giảm thiểu thua lỗ. Điều này có thể bởi vì sự thay đổi về giá của Power Perpetual lớn hơn nhiều so với mức tăng giá của tài sản cơ bản. Nếu BTC tăng gấp đôi, BTC^2 tăng 4 lần, BTC^3 tăng 8 lần,…
Nếu giá giảm, khoản lỗ tương đối với vị thế mua của Power Perpetual ít hơn nhiều so với mức tăng tiềm năng. Động lực này được gọi là “độ lồi dương” (positive convexity) và tạo lợi thế bất đối xứng cho các holder Power Perpetual.
Điều ngược lại là đúng với những người có vị thế bán trong Power Perpetual: thiệt hại sẽ nhiều hơn so với lợi nhuận nếu giá tăng không có lợi. Tuy nhiên, để cân bằng sự bất lợi cho các vị thế bán, các nhà giao dịch với vị thế mua luôn phải trả một khoản phí tài trợ cho các giao dịch bán khống. Với Power Perpetuals, vị thế mua là vị thế duy nhất trả tiền cho các vị thế bán. Cần lưu ý rằng người dùng chỉ phải trả tiền khi họ đã ở vị thế mua.
Bảo vệ tổn thất tạm thời bằng Power Perpetual
Một use case khác của Power Perpetual mà Deri đã áp dụng là bảo hiểm rủi ro chống lại các tổn thất tạm thời. Tổn thất này đề cập đến các khoản lỗ tương đối được LP chấp nhận do biến động giá của token mà họ đã cung cấp. Tuy nhiên, các khoản lỗ chỉ xảy ra khi LP rút token từ các pool thanh khoản tài sản kép.
Các token từ LP cũng có rủi ro Delta và Gamma do tài sản cơ bản của chúng; tuy nhiên, phái sinh bậc hai Gamma làm phức tạp cách bảo vệ tổn thất của các nhà giao dịch. Đây là lúc Power Perpetuals phát huy tác dụng. Do tính năng “độ lồi dương” của Power Perpetual, Gamma kết hợp với hợp đồng sẽ là dương. Do đó, rủi ro Gamma được giảm thiểu, tạo ra vị thế Gamma trung tính.
Vị thế này không thể đạt được với phái sinh truyền thống tuyến tính như hợp đồng tương lai vì vị thế tương lai sẽ cần được tái cân bằng liên tục để giảm thiểu rủi ro Gamma cho các LP.
Hơn nữa, LP cũng phải phòng ngừa rủi ro Delta. Do đó, cần một vị thế bán trên hợp đồng tương lai tuyến tính của tài sản cơ sở để đảm bảo tính trung lập về rủi ro của Delta. Deri đã có một ví dụ về hoạt động này trong thông báo gần đây nhất:
Nguồn: Deri Medium
Nền tảng Power Perpetual của Deri chính thức ra mắt vào 14/3/2022 và lưu trữ tối đa 18 token cơ sở được đề cập trong AMA Deri Telegram gần đây nhất.
Sức tăng trưởng của Deri Protocol
Mặc dù Deri bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm của thị trường crypto nói chung, nhưng tổng giá trị bị khóa (TVL) vẫn ổn định từ quý 4 năm 2021.
Nền tảng này cũng đã quản lý để duy trì khối lượng giao dịch hàng ngày trung bình là 70 triệu USD cho đến quý 1 năm 2022. Khi so sánh với các DEX phái sinh hàng đầu, Deri cũng đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc duy trì sự tham gia của người dùng.
Roadmap
Sau khi triển khai thành công bản nâng cấp Deri V3 và tích hợp Power Perpetuals, Deri tiếp tục đổi mới và cung cấp các công cụ tài chính hấp dẫn.
Nhóm tiếp tục thêm các token cơ sở mới cho các sản phẩm tương lai vĩnh viễn và Quyền chọn vĩnh cửu. Trên Ethereum, BNB Smart Chain và Polygon, dự án hiện cung cấp khoảng 26 token cơ sở để người dùng giao dịch và stake trên nền tảng của Deri.
Dự án cũng có kế hoạch tích hợp thêm các đặc quyền quản trị cho các holder DERI. Người dùng sẽ có thể bỏ phiếu và đề xuất các chiến lược quản lý tài sản và phân bổ quỹ hệ sinh thái cho các dự án/sản phẩm trên DeFi được tích hợp với Deri.
Cuối cùng, nhóm đã thông báo sẽ cung cấp bản nâng cấp Deri V4 vào quý 4 năm 2022. Cung cấp tính thanh khoản đa chuỗi sẽ là tính năng chính được tích hợp vào DPMM hiện có trong lần nâng cấp này.
Tổng kết
Bất chấp sự dao động của thị trường crypto trong năm nay, Deri vẫn tiếp tục phát triển rất tốt. Deri không chỉ duy trì hoạt động của người dùng mà còn tiếp tục tích hợp các sản phẩm sáng tạo trong DPMM.
DEX đã đóng vai trò quan trọng trong việc cấu trúc nên sự phát triển của DeFi cho đến nay và có thể được coi là sản phẩm cửa ngõ cho phần lớn các nhà đầu tư bán lẻ. Deri Protocol đã không hề chậm lại kể từ các báo cáo giới thiệu trước đó và không có dấu hiệu ngừng trở thành một đối thủ đáng gờm trong mảng DEX phái sinh.
Bài viết được Hồng Nhung biên tập từ “Deri Protocol V3: Upgrade Analysis” của socrypt; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
