Nội dung chính
- Lightning Network cho phép Bitcoin Holder tạo nguồn thu nhập thụ động trong khi duy trì lưu ký và không phải chịu bất kỳ rủi ro từ đối tác nào, khiến bitcoin trở thành tài sản sinh lợi.
- Các bên vận hành node của Lightning kiếm được phí từ các giao dịch định tuyến (routing transaction) và cung cấp thanh khoản đầu vào (inbound liquidity) cho người dùng và các hoạt động mua bán.
- APR trung bình được tạo ra từ việc cho thuê thanh khoản đầu vào trong ba tháng qua là 3.5%.
- Một node trong 100 node hàng đầu có APR trung bình 2.5% trong nửa đầu năm nay từ việc định tuyến các giao dịch trên Lightning Network.
- Lightning Network thiết lập một framework để tính toán tỷ lệ phi rủi ro của bitcoin, một bước cần thiết để Bitcoin phát triển thị trường vốn trưởng thành (mature capital market) và có khả năng trở thành tiền tệ dự trữ.
Lightning Network (LN) đã trải qua bull market của riêng mình trong năm qua, cách ly khỏi sự suy thoái chung của thị trường. Là một giao thức Layer 2, LN như một giải pháp mở rộng quy mô nhằm giải quyết vấn đề phí giao dịch cao của Bitcoin. Cụ thể, LN hướng tới tăng thông lượng của mạng và giảm thời gian xử lý giao dịch.
Khi giá token giảm, việc sử dụng mạng và hoạt động có xu hướng giảm theo. Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra với LN. Mặc dù giá bitcoin đã giảm 42% trong năm qua, nhưng các chỉ số chính của LN vẫn tăng trưởng đều đặn. Quan trọng nhất, dung lượng kênh tính theo BTC đã tăng 130% (tăng 51% tính theo USD) và số kênh tăng trưởng 58%, số lượng node cũng tăng trưởng 31% so với cùng kỳ năm ngoái.
Về mặt lịch sử, Bitcoin holder có rất ít cách để kiếm được lợi tức. Đến mức bitcoin được xem là “pet rock” vì phần lớn thời gian bitcoin được giữ trong cold storage. Cho vay bitcoin có thể tạo ra lợi tức, nhưng đi kèm với mức độ rủi ro đối tác cao và các giả định về niềm tin. Trên các nền tảng cho vay phi tập trung, nhu cầu vay rất ít, dẫn đến lãi suất gần như bằng không.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu có một cách để tạo ra lợi tức từ bitcoin mà người dùng không phải từ bỏ quyền lưu ký và không có bất kỳ rủi ro đối tác nào? Điều này hiện có thể thực hiện được trên Lightning Network.
Bitcoin có thể được đưa vào hoạt động trong một node của Lightning, nơi phí có thể được tạo ra từ các giao dịch định tuyến và bán thanh khoản. Điều này cho phép holder tạo ra thu nhập thụ động từ bitcoin của mình, biến bitcoin thành một tài sản sinh lời.
Bitcoin holder kiếm lợi tức với Lightning
Là một phần sơ khai trên Lightning, có hơn 86,000 kênh thanh toán công khai được xây dựng dựa trên LN. Kênh thanh toán (payment channel) là sự kết nối giữa hai node và mỗi node có thể có nhiều kênh. Các kênh thanh toán được kết hợp với nhau trên mạng cho phép người dùng gửi và nhận bitcoin. Tuy nhiên, người dùng không cần phải có kênh trực tiếp với người dùng khác để gửi hoặc nhận thanh toán từ họ.
Người dùng có thể định tuyến một khoản thanh toán thông qua một hoặc một số node LN khác để chuyển tiếp khoản thanh toán đó đến người nhận cuối cùng. Mạng tự động xác định đường đi (path) rẻ nhất, nhanh nhất và đáng tin cậy nhất để định tuyến thanh toán. Các node có thể tính phí cho việc định tuyến một khoản thanh toán.
Để bắt đầu nhận thanh toán, người dùng cần mở một kênh thanh toán với một người tham gia mạng khác. Sau khi mở, người dùng có thể gửi một lượng không giới hạn các thanh toán off-chain qua lại. Số dư cuối cùng của người dùng chỉ được thanh toán on-chain tại thời điểm đóng kênh.
Trong trường hợp người dùng/người bán mở một kênh mới, bitcoin được gửi vào kênh chỉ có thể được sử dụng làm thanh khoản đầu ra (outbound liquidity). Thanh khoản đầu vào là lượng bitcoin mà người dùng có thể nhận được trong khi thanh khoản đầu ra là lượng bitcoin mà người dùng có thể gửi.
Vì vậy, để người dùng bắt đầu nhận thanh toán qua Lightning, họ cần tìm nguồn hoặc thuê thanh khoản đầu vào từ một node hoặc nhà cung cấp dịch vụ khác.
Đây là một hạn chế cơ bản của giao thức vì người dùng cần phải thực hiện các bước phức tạp bổ sung để khởi động và chạy một node. Tuy nhiên, người dùng Lightning cá nhân, nhà cung cấp dịch vụ và thị trường ngang hàng đã nổi lên để cung cấp thanh khoản đầu vào cho các node bằng cách cho thuê một kênh để nhận được một khoản phí.
Như đã nói, hai phương pháp kiếm thu nhập chính trên LN là thông qua:
- Routing Fees (Phí định tuyến): Phí mà các nhà vận hành node kiếm được khi chuyển tiếp một khoản thanh toán
- Channel Lease Fees (Phí cho thuê kênh thanh toán): Phí kiếm được từ việc cung cấp thanh khoản đầu vào cho các node
Phí định tuyến
Trở thành một node định tuyến thành công và có lợi nhuận không phải việc dễ dàng. Các nhà vận hành node phải:
- Đảm bảo rằng node của mình được kết nối nhất quán với các kênh có lưu lượng truy cập cao nhất;
- Luôn giữ cân bằng các kênh;
- Duy trì thời gian hoạt động tốt;
- Đảm bảo mức phí phù hợp dựa trên trạng thái hiện tại của thị trường Lightning.
Bitmex ước tính năm 2019 chỉ có vài trăm node định tuyến trong số 7,615 node thành công và có thể tạo ra lợi nhuận ổn định. Với số lượng node hiện tại là hơn 17,000, số lượng node định tuyến thành công cũng tương tự.
Các nhà vận hành node có thể thiết lập cả phí cố định để định tuyến thanh toán qua node và tỷ lệ phí dựa trên giá trị được gửi qua node. Hiện không có bất kỳ cấu trúc phí tiêu chuẩn nào. Thông thường cần nhiều thử nghiệm để tìm ra cấu trúc phí phù hợp và cấu trúc này cũng thường xuyên thay đổi.
Do tính chất bảo mật của LN, việc đánh giá tỷ suất sinh lời trên vốn được triển khai vào một node LN phụ thuộc vào việc các cá nhân công khai các chỉ số và thu nhập từ node của họ. Steven Ellis (một nhà vận hành node) đã bắt đầu báo cáo thu nhập hàng tháng từ node của mình vào đầu năm. Node Cold Sats của anh ấy là một node thuộc top 100 node hàng đầu tạo ra 4% APR vào tháng 6 từ khoản đầu tư 700 triệu sats (7 bitcoin).
Node định tuyến đã chuyển tiếp 2.6 tỷ sats với mức phí trung bình là 1,134 mỗi triệu sats. Cần lưu ý rằng đây không phải là lợi nhuận trung bình của mạng, mà là thu nhập của một trong những node hoạt động tốt nhất.
Phí cho thuê kênh thanh toán
Một trong những khó khăn chính của việc chạy một node trên LN là tìm nguồn cung cấp thanh khoản đầu vào, một nguồn tài nguyên khan hiếm trên mạng. Trước đây, các nhà vận hành node không có cách nào dễ dàng để báo hiệu nhu cầu thanh khoản đầu vào. Điều này cũng ảnh hưởng đến các nhà vận hành node khác vì không có tín hiệu định giá nào có thể giúp họ phân bổ thanh khoản đầu ra một cách hiệu quả.
Để giải quyết vấn đề cốt lõi này, các thị trường ngang hàng đã xuất hiện, nơi người dùng Lightning có thể mua và bán thanh khoản. Hai thị trường chính là Magma của Amboss và Lightning Pool của Lightning Labs.
Những thị trường này phù hợp với những người dùng đang tìm kiếm thanh khoản trong một khoảng thời gian cụ thể với những người dùng có thanh khoản dư để bán. Kể từ khi ra mắt vào ba tháng trước Magma đã giúp triển khai 26.5 bitcoin trong khi Lightning Pool chỉ giúp triển khai 2.8 bitcoin.
Magma có giao diện người dùng mở giúp người dùng dễ dàng mua bán thanh khoản và quan sát tỷ giá thị trường. Trong ba tháng qua, APR trung bình của Magma từ các hợp đồng thuê kênh LN là 3.5% với APR hàng tuần gần đây nhất là 2.5%. Điều thú vị là APR tăng đột biến trong tháng 5 trùng hợp với sự depeg UST. Cuộc khủng hoảng thanh khoản của các thị trường crypto dường như tác động đến cả thị trường thanh khoản của LN.
Cơ hội lợi nhuận
Ước tính có khoảng 10.3 tỷ USD (489,000 BTC) bitcoin được giữ trên bảng cân đối kế toán và trong kho bạc của các công ty đại chúng, công ty tư nhân và chính phủ.
Các tổ chức này nắm giữ bitcoin như một tài sản dự trữ, như hàng rào chống lại lạm phát, như một khoản đầu tư hoặc trong một quỹ thay mặt cho các nhà đầu tư (ETF được xem là các phương tiện đầu tư như Grayscale Bitcoin Trust đã được loại trừ khỏi phân tích này). Phần lớn số bitcoin này được giữ cố định trong cold storage và không sinh ra lợi nhuận.
Cùng với sự phổ biến của Bitcoin ngày càng tăng, thì việc kiếm được lợi nhuận từ bitcoin cũng tăng theo. MicroStrategy, công ty nắm giữ bitcoin công khai lớn nhất, đã thông báo vào tháng 12 năm 2021 rằng công ty đang xem xét các phương pháp tiềm năng để kiếm lợi nhuận từ 129,128 BTC của mình, cụ thể là từ việc cho “bên thứ ba đáng tin cậy” vay.
Tuy nhiên, các sự kiện gần đây với các tổ chức cho vay crypto và các quỹ đầu cơ đã cho thấy rằng có những rủi ro nhất định với ngay cả những “bên thứ ba đáng tin cậy nhất”.
Vì Bitcoin không có hệ sinh thái DeFi gốc, nên holder bắt buộc phải sử dụng các sản phẩm như renBTC và wBTC để tham gia vào sân chơi DeFi của Ethereum. Tuy nhiên, phần lớn các sản phẩm wrap bitcoin liên quan đến một bên lưu ký tập trung, thêm rủi ro đối tác bên cạnh rủi ro smart contract hiện có trên các nền tảng này.
Ngoài ra, cung vượt xa nhu cầu và lợi tức không đáng kể, làm cho hồ sơ rủi ro/lợi nhuận (risk/return profile) không hấp dẫn. Ví dụ: Compound hiện đang cung cấp tỷ lệ thấp đến 0.12% APY cho người cho vay wBTC.
Từ những điều trên, rõ ràng cần phải có một phương pháp tạo ra lợi tức ổn định và đáng tin cậy hơn. May mắn thay, một phương pháp mới để kiếm lợi tức từ bitcoin đã xuất hiện trên LN. LN cho phép các nhà vận hành node dùng bitcoin để kiếm phí từ các giao dịch định tuyến và cung cấp thanh khoản đầu vào cho người dùng và người bán. Chiến lược tạo lợi nhuận này có tính thanh khoản cao, không có rủi ro đối tác trực tiếp và không phải lưu ký.
Triển vọng lợi tức và rủi ro
Lợi tức từ việc bán thanh khoản và thu phí định tuyến có vẻ đủ hấp dẫn để bắt đầu thu hút các nhà cung cấp thanh khoản lớn. Tuy nhiên, không có gì đảm bảo lợi tức sẽ vẫn duy trì ở mức cao này. Lợi tức ban đầu ở DeFi cũng cao nhưng khi được áp dụng rộng rãi, nguồn cung vượt xa nhu cầu thì tỷ lệ sẽ giảm.
Điều này cũng có thể xảy ra với LN. Tuy nhiên, vì LN vẫn đang ở giai đoạn đầu, rất khó để kết luận từ dữ liệu trong vòng 2 đến 5 năm để dự đoán kết quả cuối cùng cấu trúc phí của LN sẽ như thế nào.
Mặc dù kiếm được lợi tức từ bitcoin trên LN ít rủi ro hơn các phương pháp hiện có, nhưng đây không phải cách hoàn toàn không có rủi ro. Một trong những rủi ro chính trong việc vận hành một node Lightning là tài sản về cơ bản sẽ nằm trong một ví nóng. Trong trường hợp bảo mật bị xâm phạm, tài sản của người dùng có thể bị đánh cắp. Chỉ vì lý do này rất có thể các cá nhân và tổ chức sẽ không triển khai toàn bộ tài sản bitcoin của họ trên LN.
Việc tập trung hóa mạng lưới là một rủi ro bổ sung. Hướng đi của LN có thể giống với mạng khai thác Bitcoin. Tương tự như cách khai thác Bitcoin bắt đầu với những người có đam mê và cuối cùng phát triển thành một ngành công nghiệp trị giá 17 tỷ USD do những tổ chức, cá nhân có tên tuổi điều hành, LN dường như đang đi theo hướng tương tự.
Những tổ chức, cá nhân hàng đầu tham gia vào không gian khai thác được hưởng lợi từ quy mô kinh tế. Trên LN, các tổ chức có số vốn lớn để triển khai trong một node sẽ có lợi thế hơn các node có số vốn nhỏ hơn vì tất cả người dùng LN sẽ muốn kết nối với các node có vốn lớn như một trung tâm định tuyến. Điều này làm cho khả năng những người chơi lớn sẽ tạo ra một tỷ lệ phí lớn hơn con số hiện có trên LN.
Trạng thái của Lightning và tương lai
LN hiện chủ yếu bao gồm những người chơi có sở thích mày mò với mạng. Thanh khoản của họ duy trì trong giai đoạn đầu của mạng lưới cho đến nay nhưng không đủ để mở rộng quy mô. Bitmex tuyên bố rằng để mạng lưới đáp ứng được quy mô đầy tham vọng mà nhiều người đã vẽ nên, LN sẽ cần phải thu hút vốn nghiêm túc từ các nhà đầu tư.
Để thu hút những người chơi lớn và vốn của họ, LN cần các khuyến khích với mức phí định tuyến phù hợp. Bitmex tin rằng phần khó khăn sẽ là cân bằng một mạng lưới có phí đủ thấp để người dùng giao dịch, nhưng phí vẫn đủ cao để khuyến khích các nhà cung cấp thanh khoản. Các hợp đồng thuê kênh có thể đóng vai trò như một phương tiện bổ sung cho các nhà cung cấp thanh khoản để kiếm lợi tức bên cạnh phí định tuyến.
Khi số lượng giao dịch thanh toán LN tiếp tục tăng, nhu cầu vốn trong các kênh thanh toán sẽ tăng lên, thu hút các nhà cung cấp thanh khoản tìm kiếm lợi nhuận an toàn, ổn định. Các nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp chuyên phân bổ vốn và định tuyến các giao dịch sẽ là yếu tố cần thiết để mở rộng mạng lưới.
LQwD Fintech là một công ty đại chúng có chiến lược tích lũy bitcoin tương tự như Microstrategy, ngoại trừ việc LQwD đang triển khai bitcoin của mình trên LN để tạo ra lợi tức. Ngoài ra, LQwD đang phát triển một nền tảng sẽ cung cấp dịch vụ Lightning cho các tổ chức tài chính lớn, trung gian, ngân hàng và những các bitcoin holder khác.
Các dịch vụ Lightning sẽ bao gồm mở kênh, tạo thanh khoản đầu vào, định tuyến giao dịch và tái cân bằng kênh. Giám đốc điều hành của LQwD đã tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn rằng họ đang xem xét việc mở nền tảng của mình trong tương lai để hấp thụ bitcoin từ các tổ chức khác nhằm giúp họ kiếm được lợi tức trên LN.
Lợi tức Lightning là tỷ lệ lợi nhuận không có rủi ro của Bitcoin
Nik Bhatia, trợ giảng về tài chính và kinh tế kinh doanh tại USC, tin rằng LN có thể cung cấp một framework để đo lường giá trị thời gian của bitcoin, một tiền thân cho thị trường vốn và trạng thái tiền tệ dự trữ. Lợi tức được tạo ra từ mạng có thể giúp các nhà đầu tư xác định chi phí vốn cơ hội của họ.
Vì LN cho phép tạo ra lợi nhuận từ bitcoin trong khi người dùng duy trì quyền lưu ký và không có bất kỳ rủi ro đối tác nào, nên lợi tức trên LN có thể được coi là tỷ lệ phi rủi ro của Bitcoin. Sau khi lãi suất phi rủi ro được thiết lập, có thể tính toán mức chênh lệch cho các khoản cho vay không được bảo đảm on-chain.
Điều này sẽ hoạt động tương tự như cách trái phiếu ngân quỹ được sử dụng làm lãi suất phi rủi ro trên thị trường vốn USD do rủi ro đối tác thấp.
Kết luận
Khi cơ sở hạ tầng của LN tiếp tục phát triển và nhiều nhà cung cấp dịch vụ Lightning xuất hiện, có khả năng các tổ chức và công ty có bitcoin trên bảng cân đối kế toán sẽ tận dụng cơ hội kiếm lợi tức rủi ro thấp. Các tổ chức này có thể ủy quyền một phần BTC nắm giữ để kiếm lợi nhuận trên LN thông qua node của riêng họ hoặc một nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp.
Cơ hội lợi tức trên mạng là đáng kể và có thể bắt đầu thu hút các nhà cung cấp thanh khoản lớn. Điều quan trọng là Lightning Network cũng thiết lập một framework để tính toán lãi suất phi rủi ro của bitcoin, một bước cần thiết để bitcoin phát triển thị trường vốn trưởng thành và có khả năng đạt được trạng thái tiền tệ dự trữ.
Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Earning Yield on Bitcoin with Lightning” của tác giả Sami Kassab; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
