*Bài viết được thành viên Như Phương thuộc FXCE Crypto biên tập từ tài liệu “The Evolution of Blockchain-Based Music” của El Soñador, với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
Sự xuất hiện của EPs từ những ngày đầu
Ngành công nghiệp âm nhạc đã phát triển nhanh chóng kể từ những năm 70 và đã tạo ra doanh thu 14 tỷ USD vào năm 2020. Mô hình âm nhạc trong những năm 1970 bắt đầu với EP và các bản nhạc Vinyl cho đến khi nó nhanh chóng chuyển sang băng cassette hoặc CD vào những năm 1990. Trong các mô hình kiếm tiền đó (EP, CD, v.v.), người tiêu dùng phải mua toàn bộ album dù họ chỉ muốn nghe một bài hát duy nhất.
Từ thập kỷ 70 đến cuối thập kỷ 90 là thời kỳ mà các hãng thu âm và nhà sản xuất là vua và nữ hoàng, còn các nghệ sĩ chỉ là những con tốt. Rất hiếm những nghệ sĩ nào kiếm được hơn 10% từ việc bán album, nhưng hầu hết lợi nhuận rơi vào tay các công ty trung gian như hãng thu âm, nhà phát hành, đại lý và người quản lý.
Cuối cùng, Napster đang gây bão cho ngành công nghiệp, cho phép những người yêu âm nhạc tải xuống các phiên bản vi phạm bản quyền của các bài hát yêu thích của họ. Theo một cách nào đó, Napster là công ty Web2 đầu tiên trong ngành công nghiệp âm nhạc và giải phóng người tiêu dùng âm nhạc ra khỏi sự ràng buộc của việc mua một bản sao thực của một album, ngay cả họ chỉ nghe một bài hát. Trong thập kỷ tiếp theo của những năm 2000, ngành công nghiệp âm nhạc đã rơi vào vòng xoáy đi xuống, với doanh số bán đĩa CD giảm mạnh và hầu như không ổn định vào đầu những năm 2010.
Sự ra đời của Parallel Forces: Dịch vụ và blockchain
Cả hai loại hình âm nhạc và mô hình kiếm tiền đều đã trải qua nhiều biến đổi trong 5 năm qua. Các nền tảng như Apple Music, Spotify, Pandora và Amazon Music đã thành công trong việc siết chặt chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp âm nhạc. Doanh thu đang được chuyển trực tiếp từ các nghệ sĩ và các hãng thu âm sang bên phân phối để loại bỏ nhu cầu về cơ sở hạ tầng. Sự gia tăng của các dịch vụ phát trực tuyến và đăng ký trả phí hiện đang thống trị ngành công nghiệp âm nhạc và đang mở rộng với tốc độ khủng khiếp.
Kể từ khi blockchain ra đời, nhiều công ty và các cá nhân đã cố gắng chuyển âm nhạc vào blockchain. UjoMusic, một liên doanh của ConsenSys, là một trong những công ty đầu tiên nỗ lực để tạo ra một nền tảng âm nhạc decentralized. Các dự án như Musiconomi, Bittunes và Revelator đều bắt đầu thử nghiệm với âm nhạc bằng việc kết nối nhạc và crypto vào đầu năm 2013. Nhưng cho đến nay, các ứng dụng âm nhạc dựa trên crypto không nhận được nhiều sự thu hút bởi mọi thứ dường như đi quá nhanh. Nhưng có lẽ những năm 2020 sẽ có kết quả khác bằng cách chuyển âm nhạc vào blockchain.
Nền lịch sử trẻ tuổi của Web3 Music
Công ty âm nhạc Web2 đã cải thiện trải nghiệm của người tiêu dùng bằng cách loại bỏ nhu cầu về cơ sở hạ tầng, nhưng hầu hết các dự án âm nhạc dựa trên blockchain ban đầu đều nhắm mục tiêu đến phân khúc người được cấp phép và thanh toán để mang lại lợi ích cho hệ sinh thái của các nghệ sĩ.
Các dự án như Mediachain Labs, Emanate và Verifi Media là những công ty khởi nghiệp crypto tập trung vào quyền và giấy phép sở hữu trí tuệ (IP-Intellectual property). Ý tưởng cho dự án này rất đơn giản. Bạn có thể tận dụng tính chất phi tập trung của blockchain để dễ dàng theo dõi thông tin liên quan đến quyền và giấy phép âm nhạc. Mediachain Labs đã được Spotify mua lại vào năm 2017, nhưng Spotify dường như không tiếp tục sáng kiến của mình. Thay vào đó, việc Spotify mua lại Mediachain là một tuyên bố của ngành công nghiệp âm nhạc rằng trong một ngày nào đó, blockchain sẽ rất quý giá đối với âm nhạc theo nhiều góc độ khác.
Nhiều công ty đã cố gắng kết hợp blockchain và âm nhạc sau khi đóng vai trò tiên phong. Các dự án như Viberate Global Music Network, Verifi Media (trước đây gọi là Dot Blockchain Music), Musiclife, eMusic và Blokur đã sử dụng cơ sở dữ liệu phân tán và InterPlanetary File Storage (IPFS) để quản lý nội dung kỹ thuật số và tập trung vào phân tích dữ liệu. Được ra mắt vào năm 2015, Viberate có cơ sở dữ liệu lớn nhất về nhạc sống, với hàng tỷ điểm dữ liệu từ hơn 400.000 nghệ sĩ thuộc nhiều thể loại nhạc khác nhau, bao gồm cả nghệ sĩ Indie, ban nhạc ga-lăng và các ban nhạc rock sắp ra mắt.
Cơ sở dữ liệu âm nhạc bao gồm 150.000 địa điểm, 500.000 sự kiện và dữ liệu trực tiếp từ hơn 5.000 lễ hội âm nhạc trên khắp thế giới. Viberate về cơ bản là một IMDb nhạc sống và API của nó cung cấp một loạt các tính năng để phân tích nhạc sống. Kể từ khi tạo ra Ethereum, các protocols đã cố gắng sử dụng các hợp đồng thông minh cho các chương trình âm nhạc khác nhau. Revelator, Inmusify và Breaker đều tận dụng các hợp đồng thông minh của họ để tạo ra các giải pháp thanh toán tốt hơn cho các nghệ sĩ. Được thành lập vào năm 2013 bởi cựu chủ sở hữu công ty thu âm Bruno Guez, Revelator là một nền tảng quản trị kinh doanh âm nhạc, ví dựa trên blockchain và nền tảng hợp đồng thông minh giúp các nghệ sĩ và nhà quản lý thanh toán nhanh chóng. Công ty sau đó đã tắt thanh toán tiền bản quyền trong vòng 24 giờ sau khi bài hát được phát với sự hợp tác của tổ chức quyền biểu diễn Phần Lan, Teosto, và dịch vụ giám sát âm nhạc BMAT.
Thành công của thử nghiệm blockchain trong ngành công nghiệp âm nhạc đã thu hút không chỉ các doanh nhân mà còn cả những người nổi tiếng trong giới âm nhạc và các trường Đại học. Trọng tâm chính là cung cấp bệ phóng để phát triển các dự án âm nhạc dựa trên blockchain. Pitbull đã ra mắt Smackathon, một cuộc thi blockchain dành cho các nhạc sĩ, ca sĩ hoặc các nhà nghiên cứu âm nhạc và các lập trình viên để có thể gây quỹ từ cộng đồng cho các dự án mới trong ngành công nghiệp âm nhạc. Ca sĩ từng đoạt giải Grammy, Imogen Heap đã ra mắt Mycelia, một nền tảng huy động vốn cộng đồng khác dành cho các doanh nhân âm nhạc. Open Music Initiative (OMI) được ICE của Đại học Âm nhạc Berklee (Viện Doanh nhân Sáng tạo) phối hợp với MIT Media Lab’s Digital Currency Initiative (Sáng kiến tiền tệ kỹ thuật số của MIT Media Lab) thành lập vào năm 2016.
Web3: Đấu tranh cho âm nhạc
Đến năm 2017, đã có hơn 25 dự án nhằm đổi mới ngành công nghiệp âm nhạc bằng cách sử dụng các giải pháp dựa trên blockchain. Tại thời điểm này, hầu hết các dự án đều đã tìm cách giải quyết vấn đề nguồn cung mà các nghệ sĩ trên thị trường gặp phải. Những vấn đề này rất quan trọng, nhưng chúng không phải là vấn đề nhức nhối mà toàn bộ ngành công nghiệp âm nhạc phải đối mặt; do đó, chúng được rất nhiều sự chấp nhận. Sự gia tăng của dapps dựa trên blockchain đã chuyển trọng tâm của dự án sang phía nhu cầu, chẳng hạn như người nghe và người hâm mộ. Sự trưởng thành và thay đổi trọng tâm này của các mạng như Ethereum đã diễn ra dẫn đến việc các dự án mới đã được thiết kế để trở thành nhà cung cấp giải pháp end-to-end.
Các dự án Web3 như Audius, Opus, Emanate, eMusic và Bitsong đã thử sức trong việc phát triển các ứng dụng như dịch vụ phát trực tuyến, thị trường P2P và xuất bản nội dung. Luận điểm trọng tâm là loại bỏ bên trung gian thông qua một nền tảng phát trực tuyến và nền tảng mở chia sẻ âm nhạc phi tập trung đã bỏ qua các nền tảng của bên thứ ba và kết nối trực tiếp nghệ sĩ với người tiêu dùng. Cho đến nay, Audius, một công ty đang cố gắng trở thành một decentralized Spotify, nhận được nhiều sự quan tâm nhất. Được phát triển trên mạng POA, Ethereum sidechain, Audius đã huy động được gần 10.000 USD từ Alpha Sigma Capital, Binance Labs, Coinbase Ventures, Panthera Capital và những công ty hoặc tập đoàn khác. Audius cung cấp một nền tảng phát trực tuyến âm nhạc phi tập trung cho phép các nghệ sĩ tải lên nội dung miễn phí và phát trực tuyến, chia sẻ và xuất bản lại các bản nhạc từ các nghệ sĩ yêu thích của người hâm mộ.
Là một trong những cửa hàng âm nhạc kỹ thuật số lâu đời nhất, eMusic chính thức bước vào không gian blockchain năm 2018. eMusic đặt mục tiêu chuyển đổi mô hình kinh doanh của từ Web2 sang Web3 để trở thành một thị trường phát trực tuyến theo yêu cầu, P2P, minh bạch trong thanh toán bản quyền, ưu đãi và quản lý quyền lợi bằng công nghệ blockchain.
Hiện nay, ngày càng nhiều dự án trong ngành công nghiệp âm nhạc đang thử nghiệm kiếm tiền bằng cách sử dụng NFT để mã hóa quản lý quyền kỹ thuật số, tài sản âm nhạc, vé và các crypto thu nhập được. Được hỗ trợ bởi những người nổi tiếng như Quincy Jones, John Legend và Doja Cat, nền tảng NFT âm nhạc OneOf đang xây dựng một thị trường NFT cho các nghệ sĩ để ra mắt bộ sưu tập, các sản phẩm nghệ thuật và những trải nghiệm. OneOf đã huy động được 63 triệu USD tiền tài trợ từ Bill Tai, Dapper Labs, Canva, TreasureData và hơn thế nữa. Các NFT crypto protocols khác như BAND Loyalty và ConsenSys được hậu thuẫn bởi Palm để không bị tụt lại xa trong cuộc đua NFT.
Hơn nữa, các dự án như Musicoin cũng nhằm giới thiệu các khái niệm DeFi vào âm nhạc, đặc biệt là thông qua pool thanh khoản âm nhạc. Pool thanh khoản âm nhạc cho phép người hâm mộ cung cấp tính thanh khoản và kiếm một số tiền bản quyền bất cứ khi nào ai đó nghe nhạc trong nhóm thanh khoản được quản lý. Ngoài ra, Musicoin cũng thảo luận về việc triển khai khái niệm canh tác năng suất dựa trên âm nhạc.
Điều nào sai và điều nào đúng?
Mặc dù có rất nhiều sự cố gắng nhằm xây dựng ngành công nghiệp âm nhạc trên blockchains trong vài năm qua, nhưng chỉ có một số ít đã đạt được sự chấp nhận của người dùng. Nhiều dự án trong thị trường gấu giữa năm 2018 và 2019 đã thay đổi dịch vụ cung cấp sản phẩm của họ hoặc chuyển sang chế độ đóng băng vô hạn. Một sự thật đáng tiếc là các dự án ban đầu như Ujo được đưa vào quá nhanh mặc dù nó vốn là những nỗ lực khả thi với một đội ngũ mạnh. Nó chưa đủ phát triển cho các nhà xây dựng hoặc người dùng, và ngành công nghiệp âm nhạc chưa sẵn sàng thay đổi mô hình kinh doanh của mình một lần nữa.
Những nỗ lực ban đầu trong dự án âm nhạc dựa trên blockchain nhằm tìm cách giải quyết các vấn đề mà các nghệ sĩ phải đối mặt. Họ đã cố gắng hợp lý hóa tiền bản quyền, các khoản thanh toán và cách để tối đa hóa doanh thu. Dự án âm nhạc crypto ngày nay tập trung vào việc tạo ra một nền tảng phát trực tuyến hoặc sử dụng các NFT và DeFi nguyên bản để tạo ra nhiều phương tiện kiếm tiền hơn cho các nhạc sĩ và loại bỏ triệt để bên trung gian. Các công ty hiệu quả nhất sẽ là những công ty có thể tạo ra đòn bẩy cho âm nhạc và cung cấp các ưu đãi cho cả người hâm mộ và nghệ sĩ.
Yếu tố quan trọng nhất đối với người hâm mộ luôn là sự thuận tiện và khả năng tiếp cận âm nhạc với mức giá hợp lý. Audius đã ưu tiên xây dựng một nền tảng dễ sử dụng để ngăn chặn việc sử dụng crypto và hợp đồng thông minh. Kỷ nguyên âm nhạc của các crypto networks vẫn còn sơ khai và Audius có thể còn quá sớm. Tuy nhiên, với sự phát triển của nhiều protocols khả thi, thời kỳ âm nhạc dựa trên blockchain đang được xây dựng sẽ hướng tới một thứ gì đó có thể phức tạp hơn và chắc chắn là đỉnh cao hoành tráng hơn bao giờ hết.
Tham gia thảo luận về Cryptocurrency tại nhóm Telegram: https://t.me/fxcecrypto
