*Bài viết được thành viên Huyen Trang thuộc FXCE Crypto biên tập từ tài liệu “The Double Edge Sword of Exclusivity” của Mason Nystrom, với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
Nghịch Lý Social Token: Hiệu Suất Giảm Dần Cho Các Node Mới
Trong một bài viết, Gaby Goldberg trên Mirror đề cập đến “Social Token Paradox” (Nghịch lý Social Token) – một vấn đề nảy sinh trong các cộng đồng social token dựa trên tính độc quyền. Thử thách mà social tokens cần giải quyết là kết nạp các thành viên mới nhưng vẫn phải giữ được tính độc quyền, nếu không thì giá trị và lợi ích của cộng đồng sẽ giảm. Do đó, hình thành nên nghịch lý social token.
Việc ngăn cản sự phát triển lợi ích ở các hình thức khác nhau, các cộng đồng được xây dựng dựa trên tính độc quyền phải đối mặt với Nghịch lý Social Token và được dự đoán sẽ rơi vào vòng luẩn quẩn sau:
- Giai đoạn 1: Một cộng đồng dựa trên tính độc quyền được xây dựng bằng cách sử dụng một loại social token, trong đó để trở thành thành viên của cộng đồng cần phải sở hữu một số lượng token nhất định.
- Giai đoạn 2: Những người tham gia sớm vào nhóm có được nhiều token, các token đó sẽ tăng giá trị. Những người mới tham gia củng cố thêm cho lý tưởng độc quyền và giá trị xã hội của nhóm do đó tính độc quyền sẽ tăng lên trong một thời gian.
- Giai đoạn 3: Đến một số ngưỡng (tùy thuộc vào từng nhóm), việc gia tăng liên tục các thành viên mới bắt đầu làm giảm lợi ích và tính độc quyền của nhóm. Tuy nhiên, giá của token tăng khi các thành viên mới buộc phải mua token.
- Giai đoạn 4: Cuối cùng, các thành viên mới được khuyến khích tuyển thêm các thành viên mới khác để đảm bảo việc tăng giá token. Tuy nhiên, khi quy mô đủ lớn, các thành viên mới làm giảm giá trị độc quyền. Khi đó, giá token tăng và đạt đỉnh ở một số thành viên.
- Giai đoạn 5: Các thành viên bán token để kiếm lời hoặc do tính độc quyền/ lợi ích giảm. Sau cùng, cộng đồng đạt đến trạng thái cân bằng trước khi chu kỳ tiếp tục lặp lại.
Nghịch lý này không xảy ra với các token không dựa trên tư cách thành viên. Ví dụ, mỗi người mua mới Bitcoin làm tăng thêm giá trị – tăng sự khan hiếm của Bitcoin và do đó tất cả thành viên đều liên kết với nhau. Các node hoặc thành viên mới làm tăng giá trị của mạng lưới.
Con Dao Hai Lưỡi Của Tính Độc Quyền
Không may, việc phát triển một cộng đồng độc quyền đang giảm dần. Nhiều người hơn sẽ làm giảm tính độc quyền và do đó làm giảm giá trị nhóm. Tư cách thành viên đổi lấy giá trị tiền tệ là hình thức độc quyền phổ biến nhất. Các câu lạc bộ thể thao ngoài trời, sự kiện và việc đăng ký là tất cả các hình thức trao đổi giá trị tiền tệ để lấy tính độc quyền. Một số khía cạnh của tư cách thành viên có giá trị trong một thời gian ngắn (như các sự kiện) trong khi số khác có tính định kỳ (như phí thành viên).
Tính độc quyền hay tư cách thành viên trong tài chính là một con dao hai lưỡi – nó sẽ không chống nổi nghịch lý social token. Nó tự hạn chế quy mô và sự phát triển tiềm năng của một cộng đồng.
Tính độc quyền như một đề xuất giá trị sẽ luôn tồn tại nhưng nó không nhất thiết phải phụ thuộc hoàn toàn vào tài chính.
Độc Quyền Hiệu Suất Hoặc Thành Tích
Thành tích hoặc hiệu suất là một biểu hiệu mang giá trị xã hội. Thông thường, hiệu suất có thể mơ hồ khó đánh giá, tuy nhiên Rabbithole đã bắt đầu tạo ra các bản ghi on-chain để hoàn thành một số nhiệm vụ nhất định. Ngoài ra, tư cách thành viên có thể được trao cho những cá nhân đã hoàn thành các nhiệm vụ trong các DAO khác nhau (ví dụ: thành viên đồng, thành viên bạc,…) hoặc những người đã bỏ phiếu trước đó. Tư cách thành viên được phân cấp dựa trên thành tích hoặc sự tham gia có thể tập hợp các cá nhân từ nhiều cộng đồng vào một DAO hoặc cộng đồng duy nhất. Hãy tưởng tượng có một số cộng tác viên hoặc các cử tri hàng đầu từ nhiều DAO khác nhau hợp thành một DAO duy nhất.
Độc Quyền Thời Gian
Tạo ra tư cách thành viên dựa theo thời gian có thể gắn kết những người chơi dài hạn và thêm một yếu tố không thể đánh cược hoặc mua.Tư cách thành viên theo thời gian cũng có thể được kết hợp với các thành tích, chẳng hạn như các nhiệm vụ liên quan đến việc cố gắng thực hiện một số công việc trong nhiều giờ hoặc nhiều tuần cho đến khi hoàn thành. Mô hình này có thể khuyến khích sự phát triển của các cộng đồng, nơi cần phải nỗ lực đáng kể để tham gia.
Độc Quyền Trải Nghiệm Hoặc Dịch Vụ
Trải nghiệm được chia sẻ gắn kết nhiều cá nhân khác nhau cho dù đó là các hội học sinh, sinh viên đại học, những người trong cùng một vị trí địa lý, hay những người khác. Các trải nghiệm cũng có thể hướng đến mục tiêu như các tổ chức từ thiện hoặc hướng đến sự kiện bằng cách yêu cầu các cá nhân tham gia buổi hòa nhạc của nghệ sĩ trước khi nhận được NFT cung cấp quyền truy cập vào discord channel của họ.
Suy nghĩ cuối cùng về tính độc quyền
Điều này không có nghĩa độc quyền tài chính là không đúng hay tiêu cực – cách mọi người phân bổ vốn cho dù đó là cho các hoạt động, tư cách thành viên hay cho mục đích khác đều là sự đánh đổi. Tính độc quyền mang lại giá trị cho các cộng đồng dựa trên mục đích hoặc mục tiêu chung. Khi các cộng đồng social token tìm cách mở rộng mạng lưới, điều quan trọng là phải hình dung ra những cách mang lại lợi ích và giá trị không chỉ về tài chính.