Nội dung chính
- Framework doanh thu $FILecoin tương tự như của Ethereum, vì hệ thống gas dựa trên EIP-1559.
- Bản nâng cấp HyperDrive vào tháng 7 năm 21 đã mang lại lợi ích cho những người tham gia mạng lưới thông qua việc giảm tắc nghẽn và tăng thông lượng lên 10-25 lần; tuy nhiên, làm ảnh hưởng đến doanh thu của protocol.
- Doanh thu không đổi so với tháng 6 năm 2021, trong khi các giao dịch lưu trữ đang hoạt động tăng 507% YoY.
- Chương trình Filecoin Plus chiếm 89% tổng số giao dịch đang hoạt động trong tháng 6 năm 22; thông qua phần thưởng block, Filecoin Plus khuyến khích việc lưu trữ dữ liệu với chi phí gần như bằng 0 cho khách hàng.
- Thử nghiệm thực sự cho Filecoin sẽ tạo ra tiện ích token và nhu cầu vượt quá khả năng lưu trữ có thể xác minh: từ các ứng dụng hợp đồng thông minh đến các dịch vụ như truy xuất chất lượng CDN và máy tính phi tập trung.
Các chỉ số như tổng giá trị tài sản bị khóa (TVL) và vốn hóa thị trường thường được sử dụng để định giá các protocol. Tuy nhiên, đối với các protocol cơ sở hạ tầng Web3 như Filecoin, các số liệu này vẫn chưa đủ. TVL không đánh giá được hiệu quả sử dụng mạng lưới. Vốn hóa thị trường cũng không hữu ích, vì giá token không nhất thiết phản ánh dòng tiền trong tương lai.
Thay vào đó, các protocol cơ sở hạ tầng Web3 có thể được đánh giá bằng cách sử dụng thực tế của mạng lưới. Một số liệu phổ biến là doanh thu phía nhu cầu – nó theo dõi các khoản phí được trả để sử dụng mạng lưới và các dịch vụ của người dùng cuối thay vì phân phối phần thưởng token.
Web3 Index là một tài nguyên cần thiết để theo dõi doanh thu từ phía nhu cầu cho các protocol cơ sở hạ tầng Web3. Các protocol lưu trữ phi tập trung – Sia, Storj, Arweave – đều được liệt kê trên Web3 Index. Tuy nhiên, đáng chú ý là Filecoin đang mất tích mặc dù có thị phần lớn nhất về dung lượng mạng lưới và dung lượng lưu trữ đã qua sử dụng.
Theo một trong những người đóng góp chính cho Filecoin –Protocol Labs (PL) – Các chỉ số truyền thống như doanh thu phía cầu không đưa ra đầy đủ hiệu quả sử dụng thực tế của mạng lưới phi tập trung. Do hệ thống kinh tế độc đáo của Filecoin, bên cạnh doanh thu từ phía cầu, cần có các số liệu khác để đánh giá việc sử dụng. Vậy các nhà đầu tư nên đánh giá hiệu quả sử dụng thực sự của Filecoin như thế nào?
Đánh giá cấu trúc phí và cơ cấu doanh thu của $FILecoin
Như để nhắc lại, $FILecoin blockchain được sử dụng bởi cả phía cầu (tức là các khách hàng cần lưu trữ) và phía cung (tức là các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ) của mạng lưới.
Nó được sử dụng cho các giao dịch token và tin nhắn được gửi trên blockchain, ví dụ: giao dịch lưu trữ và các bằng chứng lưu trữ đang diễn ra. Bất kỳ giao dịch hoặc tin nhắn nào đều yêu cầu phí mạng lưới dựa trên giao dịch. Tất cả những người tham gia mạng lưới – cả cầu và cung – phải trả mức phí này để có thể tương tác với mạng lưới.
Cấu trúc phí và framework doanh thu của Filecoin tương tự như của Ethereum vì hệ thống gas trong protocol cốt lõi dựa trên EIP-1559. Hệ thống gas này bao gồm một khoản phí cơ bản cho mỗi giao dịch được burn để bù đắp tài nguyên được sử dụng cho mạng lưới. Đáng chú ý, phí cơ sở được xác định bởi sự tắc nghẽn trên mạng lưới để gửi tin nhắn (ví dụ: bằng chứng lưu trữ), thay vì dữ liệu được lưu trữ.
Bên cạnh phí cơ sở, phí mạng lưới bao gồm phí bổ sung dung lượng lưu trữ (phí preCommit và proveCommit) và để tối ưu hóa việc sử dụng gas (phí overestimation). Ngoài ra, phí phạt là nguyên nhân phổ biến cho các lỗi của nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ (SP).
Các phí mạng lưới này được đốt chung cùng với phí cơ sở, tạo ra áp lực giảm phát đối với FIL token. Phần duy nhất của phí FIL không bị protocol đốt là “tiền tip”, được thu thập bởi các công cụ khai thác block để tăng tốc giao dịch.
Do đó, doanh thu từ protocol của $Filecoin là tổng của tất cả các khoản phí mạng lưới không bao gồm tiền tip. Do đó, dữ liệu doanh thu protocol trên Token Terminal là chưa hoàn chỉnh vì nó chỉ xem xét phí cơ sở mà không có phí mạng lưới nào khác bị burn. Để so sánh chính xác doanh thu của Filecoin so với các protocol cơ sở hạ tầng Web3 khác, các thành phần doanh thu bổ sung này cần phải được tính đến.
Doanh thu của protocol và số liệu về hiệu quả sử dụng
Tương tự như Ethereum, Filecoin xây dựng hệ thống kinh tế của mình xung quanh không gian block, thay vì lưu trữ tệp.
Để đánh giá nhu cầu về Filecoin, doanh thu từ protocol cần được xem xét cùng với các chỉ số hiệu quả sử dụng chính, chẳng hạn như giao dịch đang hoạt động tính bằng byte. Số liệu cụ thể này thể hiện lượng dữ liệu mà Filecoin lưu trữ thông qua các giao dịch giữa khách hàng lưu trữ và các SP. Các giao dịch đang hoạt động của Filecoin đã tăng 507% YoY từ 17 PiBs lên 104 PiBs, cho thấy nhu cầu tốt.
Tuy nhiên, có một sự không kết nối giữa các giao dịch đang hoạt động của mạng lưới và doanh thu. Mặc dù mạng lưới đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể về quy mô các giao dịch đang hoạt động, nhưng nhu cầu về không gian block vẫn còn thấp: doanh thu từ protocol đã giảm vào giữa năm 2021 và tương đối ổn định kể từ đó. Sự khác biệt này có thể là do việc nâng cấp mạng lưới HyperDrive vào tháng 7 năm 2021.
Nâng cấp mạng lưới HyperDrive đã giới thiệu một cơ chế để mở rộng thông lượng lên 10-25 lần so với công suất ban đầu. Một lợi ích chính là các bằng chứng lưu trữ của SP đã được tổng hợp. Điều này giải phóng đáng kể không gian block.
Mặc dù nhu cầu đang tăng mạnh, nhưng tốc độ tăng trưởng dung lượng mạng lưới vượt xa tốc độ tăng trưởng nhu cầu, dẫn đến việc phí mạng lưới sẽ giảm xuống. Mặc dù nâng cấp HyperDrive mang lại lợi ích cho hầu hết những người tham gia mạng lưới, nhưng nó lại ảnh hưởng đến doanh thu của protocol.
Người dùng phải trả bao nhiêu để lưu trữ dữ liệu?
Lưu trữ dữ liệu trên Filecoin hầu như không tốn một đồng nào nhưng bằng cách nào? Ra mắt vào tháng 10 năm 2020, Filecoin Plus (Fil+) nhằm mục đích tăng dung lượng lưu trữ hữu ích. Fil+ khuyến khích SP tham gia vào các giao dịch đã xác minh bằng cách tăng phần thưởng block của SP theo thời gian.
Nói một cách đơn giản: SP nhận được nhiều hơn gấp ~10 lần phần thưởng từ các giao dịch Fil+ – với chi phí gấp 10 lần thông qua tài sản thế chấp bắt buộc – so với các giao dịch thông thường. Điều này khuyến khích các SP cắt giảm các SP khác và lưu trữ dữ liệu với chi phí thấp hoặc miễn phí.
Các khoản phí giảm này giải thích cách mà mạng lưới tiếp tục phát triển trong khi doanh thu từ protocol giảm. Trước Fil+, thiết lập này không bền vững về mặt kinh tế đối với SP.
Tính đến ngày 22 tháng 6 năm 2022, 89% giao dịch đang hoạt động là giao dịch Fil+; phần còn lại 11% là các giao dịch thường xuyên đang diễn ra. Trong ba tháng qua, SP chỉ được chấp nhận 96 TiBs (1 PiB = 1024 TiB) trong các giao dịch thông thường so với 63.763 TiBs trong các giao dịch Fil+. Với gần 99% giao dịch trong ba tháng qua là giao dịch Fil+, để duy trì lợi nhuận, các SP có thể phải bắt đầu tính toán lại các khoản phí.
Trợ cấp phần thưởng block có thể tiếp tục là một phần quan trọng của mô hình đa luồng doanh thu cho SP. Ngoài ra, các khoản phí có thể được tính cho các dịch vụ khác như thanh toán giao dịch hoặc truy xuất.
Thu thập giá trị $FIL
Nhu cầu về $FIL được thúc đẩy bởi cả phía cung và cầu của mạng lưới.
Về phía cầu, $FIL được yêu cầu để bắt đầu giao dịch, gia hạn giao dịch và truy xuất dữ liệu. Vì người dùng cuối hiện đang trả phí giao dịch nhưng không có phí lưu trữ đối với các SP, nên nhu cầu về $FIL bị suy yếu.
Bên cạnh sự ra đời của HyperDrive, Fil+ đã kích hoạt hai dịch vụ chính – NFT.Storage và Web3.Storage – để cung cấp dung lượng lưu trữ miễn phí về cơ bản. Các dịch vụ này đóng vai trò là bộ tổng hợp, trong đó dữ liệu được lấy từ nhiều người dùng gói lại và lưu trữ bằng một SP.
Kết quả là ít giao dịch hơn dẫn đến nhu cầu FIL phía khách hàng cuối ít hơn. Trong khi việc tổng hợp làm giảm tắc nghẽn mạng lưới, nó tác động tiêu cực đến doanh thu của protocol.
Về phía cung của mạng lưới, các SP được yêu cầu sử dụng FIL cho giao dịch tài sản thế chấp, giao dịch lưu trữ và các bằng chứng đang diễn ra. Để tham gia vào chương trình Fil+, các SP cũng phải đăng 10 lần tài sản thế chấp cần thiết. Điều này giúp bù đắp việc giảm nhu cầu của khách hàng cuối đối với FIL. Kể từ ngày 22 tháng 6 năm 2022, khoảng $760 triệu đã bị khóa bởi SP làm tài sản thế chấp cho thỏa thuận lưu trữ.
Trong khi FIL tích lũy giá trị từ việc đốt phí giao dịch mạng lưới, thì tiện ích FIL cũng cần phải tiếp tục tăng trưởng ngoài dung lượng lưu trữ có thể xác minh được. Để điều này thành hiện thực, nhiều dịch vụ giá trị gia tăng hơn phải được phát triển để tăng tiện ích và nhu cầu token, và tiếp đến doanh thu protocol.
Filecoin hiện đang phát triển Filecoin Virtual Machine (FVM). Sự ra đời của nó được kỳ vọng sẽ mang các ứng dụng hợp đồng thông minh có thể lập trình đến
Filecoin. Ví dụ: FVM có thể cho phép lưu trữ vĩnh viễn (tương tự như Arweave), các khoản cho vay chưa thanh toán đối với SP và bảo hiểm để bảo vệ khỏi cắt giảm .
Ngoài ra, các dịch vụ mới như truy xuất chất lượng CDN và máy tính phi tập trung đều ở trong lộ trình. Để token FIL có khả năng tồn tại lâu dài, hệ sinh thái của Filecoin cần được phát triển mạnh mẽ với các ứng dụng phổ biến làm tăng giá trị.
Liệu $FIL+ sẽ tiếp tục hỗ trợ việc lưu trữ?
Sự gia tăng hiện tại về dung lượng lưu trữ của Filecoin và các giao dịch đang hoạt động góp phần giúp Filecoin duy trì vị thế dẫn đầu thị trường về lưu trữ phi tập trung. Chương trình Fil+ giúp hoàn thiện việc thu hút người dùng mới và tích hợp các tập dữ liệu có giá trị vào mạng lưới. Đây có thể là cơ sở vững chắc để phát triển các use cases có thể kiếm tiền xung quanh dữ liệu trong tương lai.
Về bản chất, chiến lược dường như là cung cấp lưu trữ được trợ cấp với niềm hy vọng phát triển các use cases có thể kiếm tiền xung quanh dữ liệu trong tương lai.
Trong khi đó, vẫn còn phải xem xét phí lưu trữ sẽ phát triển như thế nào. Nếu giá FIL tiếp tục giảm, các SP có thể không còn sinh lời chỉ từ phần thưởng block và sẽ phải bắt đầu tính toán lại mức phí. Điều này được xem như một bài kiểm tra đối với mạng lưới để xem liệu có nó cùng mức độ nhu cầu của người dùng hay không nếu việc lưu trữ không còn miễn phí nữa.
Lời kết
Để định giá Filecoin, ta cần tính đến các chỉ số sử dụng ngoài doanh thu protocol. Mặc dù các khách hàng của Filecoin hiện được hưởng lợi từ chi phí lưu trữ gần như bằng không, các SP có thể sớm bắt đầu tính phí trở lại để giữ mức lãi. Trong tương lai, FIL cần nắm bắt được giá trị từ nhu cầu của người dùng cuối. Điều này nên được phản ánh trong mức giá để tiếp tục duy trì SP.
Tính bền vững lâu dài của FIL phụ thuộc vào các dịch vụ của Filecoin để tiếp tục mở rộng ra ngoài bộ nhớ bằng cách xây dựng một hệ sinh thái phong phú chứa đầy các ứng dụng hữu ích giúp tăng doanh thu của protocol cũng như tiện ích và nhu cầu của token.
Bài viết được Bùi Huỳnh Như Phương biên tập từ “Demystifying Filecoin’s Revenue” của tác giả Sami Kassab & Mihai Grigore; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
