Nội dung chính

• Frax Finance là giao thức Defi đầu tiên cung cấp dịch vụ stablecoin, thanh khoản và cho vay kết hợp trên Ethereum.
• Sự ra đời của FraxSwap/Lend mang đến cho giao thức khả năng tùy chỉnh tốt hơn so với chính sách tiền tệ của Frax StableCoin.
• Mặc dù FraxSwap/Lend được tạo ra để phục vụ các nhu cầu cụ thể của giao thức, các dịch vụ có thể được sắp xếp tự do thành các ứng dụng khác.

Theo Sam Kazemian, đồng sáng lập giao thức, các dịch vụ cốt lõi của DeFi có thể được chia thành ba loại: stablecoin, các hệ thống thanh khoản và các thị trường cho vay. Thay vì chuyên về một mảng cụ thể và thuê ngoài (outsource) phần còn lại, cũng như tình trạng hiện tại, Sam tin rằng các giao thức sẽ bắt đầu cung cấp dịch vụ của “Holy Trinity” của các dịch vụ DeFi như một ngăn xếp (stack) kết hợp duy nhất.

Với sự triển khai gần đây của FraxSwap/Lend, dự án đã trở thành giao thức DeFi đầu tiên cung cấp các cả dịch vụ stablecoin, thanh khoản và cho vay trên Ethereum. Bằng cách kiểm soát full stack, giao thức đang mở rộng hơn nữa khả năng tiến hành chính sách tiền tệ tùy ý để hỗ trợ Frax StableCoin.

Được tài trợ

Frax Finance: The Stablecoin

Vào tháng 12 năm 2020, dự án đã ra mắt FRAX như một stablecoin hỗ trợ bởi thuật toán được thế chấp một phần được hỗ trợ bởi USDC và FXS (token quản trị gốc của giao thức). Hệ thống được thiết kế sao cho 1 FRAX luôn có thể được đổi với USDC và FXS có giá trị $1.

Mặc dù giá trị mint và redemption được giữ không đổi, tỷ lệ USDC so với FXS hỗ trợ FRAX phụ thuộc vào tỷ lệ tài sản thế chấp động (được xác định bằng tỷ lệ phần trăm của USDC trên mỗi đơn vị FRAX).

Như được mô tả chi tiết trong các báo cáo trước đây (The Art of Central Banking on Blockchains và FRAX: A Fractional Algorithmic Stablecoin), tỷ lệ tài sản thế chấp động tùy thuộc vào hai yếu tố: giá của FRAX trên thị trường mở và số lượng thanh khoản FXS có sẵn trên tất cả các DeFi AMM liên quan đến nguồn cung chung.

V1 củng cố ý tưởng về một bộ điều khiển Algorithmic Market Operations (AMOs) có thể đóng vai trò là cơ chế ổn định cơ sở của giao thức thông qua các điều chỉnh tỷ lệ tài sản thế chấp FRAX.

Vào tháng 3 năm 2021, V2 đã giới thiệu một bộ AMO tổng quát có thể xây dựng dựa trên cơ chế ổn định cơ sở này. Các AMO này có thể thực hiện chính sách tiền tệ tùy ý trên thị trường mở miễn là các hoạt động không làm giảm tỷ lệ tài sản thế chấp hoặc thay đổi giá. Ví dụ về AMO được tạo từ V2 bao gồm:

• Nhà đầu tư AMO: kiếm lợi tức dựa vào USDC nhàn rỗi trong Aave, Yearn,…
• Curve AMO: triển khai USDC và/hoặc FRAX mới cho Curve, Convex và StakeDAO
• Thanh khoản AMO: cung cấp thanh khoản cho các cặp dựa trên FRAX trên Uniswap và các AMM khác
• Cho vay AMO: mint FRAX vào các thị trường cho vay thế chấp vượt mức để nhận được một khoản phí

Các AMO đã cho phép giao thức thích ứng với các điều kiện thị trường xung quanh. Khi giá của FXS bùng nổ vào nửa cuối năm 2021, giao thức có thể mint nhiều FRAX hơn một cách tự động và đưa vào DeFi AMM mà không ảnh hưởng đến tỷ lệ tài sản thế chấp.

Điều này có thể không làm giảm nguồn cung của FXS (như trường hợp được người dùng mint), nhưng đã làm tăng phần thưởng farming và phí giao dịch cuối cùng được tích lũy vào giao thức.

FRAX cũng đã chứng minh khả năng phục hồi của mình đối với sự suy giảm của thị trường chung trong suốt tháng 5 năm 2022 và sau đó là sự sụp đổ của Terra’s UST (một stablecoin thuật toán khác).

FRAX được neo (peg) với $1 nhờ tính linh hoạt và sự hỗ trợ một phần từ tài sản thế chấp đã ngăn chặn đột biến rút tiền gửi (bank run) giống UST. Giá của FXS giảm mạnh, nhưng các AMO của Frax đã phản ứng lại bằng cách loại bỏ FRAX dư thừa khỏi thị trường để duy trì tỷ lệ tài sản thế chấp và chốt $1.

Rõ ràng là cơ chế nền tảng cho FRAX stablecoin có thể hoạt động như dự định. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào các giao thức DeFi khác của dự án làm hạn chế khả năng có toàn quyền tự chủ đối với chính sách tiền tệ. Các chiến lược AMO hiện tại được Frax sử dụng phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng và các quyết định của các giao thức khác.

Thiết kế AMM, lãi suất và cấu trúc phí chỉ là một vài ví dụ về các biến số ảnh hưởng đến cách các AMO có thể tương tác với hệ thống thanh khoản và thị trường cho vay. Do đó, team đã tạo ra Fraxswap và Fraxlend khai thác toàn bộ tiềm năng của chính sách tiền tệ tự trị của giao thức.

Fraxswap

Khái niệm về nhà tạo lập thị trường trung bình gia quyền theo thời gian (time-weighted average market maker hay TWAMM) lần đầu tiên được Paradigm nêu ra trong whitepaper vào tháng 7 năm 2021 cùng với Hayden Adams của Uniswap.

Theo lời của những người sáng tạo ra khái niệm này thì một TWAMM “chia các lệnh đặt dài hạn thành vô số lệnh đặt ảo nhỏ vô hạn và thực thi chúng dựa trên constant-product AMM được nhúng theo thời gian”. Nói một cách đơn giản, TWAMM được sử dụng để trao đổi tài sản một cách chậm rãi và đáng tin cậy theo thời gian.

Fraxswap là sản phẩm triển khai hoạt động đầu tiên của TWAMM. Fraxswap TWAMM chứa AMM được nhúng dựa trên constant product pool Uniswap V2 nổi tiếng. AMM này hoạt động giống như một AMM Uniswap tiêu chuẩn, cho phép bất kỳ ai cũng có thể giao dịch với pool hoặc cung cấp thanh khoản theo cách không cần cấp phép.

Tuy nhiên, việc bổ sung TWAMM wrapper cho phép các trader cũng xử lý các lệnh đặt dài hạn theo cách tiết kiệm phí gas trong khi giảm thiểu trượt giá (AMM cốt lõi dựa vào các nhà kinh doanh chênh lệch giá (arbitrageur) để liên tục cân bằng lại giá theo thời gian). Sơ đồ sau cung cấp cái nhìn hữu ích để hiểu luồng lệnh của giao dịch được định tuyến thông qua Fraxswap TWAMM:

Ban đầu, Fraxswap nghe có vẻ giống như một dịch vụ ngách cung cấp – ta cần truyền các lệnh mua hoặc bán hàng triệu USD trên chain bao lâu một lần? Tuy nhiên, không giống như hầu hết các giao thức DeFi khác, Fraxswap không được xây dựng để phục vụ nhiều đối tượng mà được thiết kế đặc biệt cho chính giao thức.

Tận dụng Fraxswap giúp giao thức kiểm soát sát sao hơn chính sách tiền tệ của mình. Các chức năng “mua lại – buyback” và “tái thế chấp – re-collateralize” hiện có được sử dụng trong tất cả các chức năng AMO đã không còn được dùng nữa và được thay thế bằng một AMO riêng sử dụng Fraxswap.

Với việc sử dụng Fraxswap TWAMM, giao thức hiện xử lý các lệnh mua và bán liên tục đối với tài sản thế chấp FRAX và FXS trong nỗ lực hỗ trợ chốt, duy trì tỷ lệ tài sản thế chấp và phân bổ lợi nhuận của giao thức. Nhìn chung, Fraxswap cho phép Frax thực hiện chính sách tiền tệ liên tục và hướng dẫn chuyển tiếp như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (U.S. Federal Reserve) nhưng theo cách tự động và minh bạch.

Trong tương lai, Frax có thể hưởng lợi từ các giao thức khác có thể cần khai thác để cung cấp TWAMM của Fraxswap. Ví dụ về các trường hợp sử dụng Fraxswap cho các giao thức bên ngoài bao gồm:

• Bán token quản trị một cách chậm rãi để mua tài sản ngân quỹ
• Mua lại token quản trị từ doanh thu và dự trữ DAO
• DAO-to-DAO token swaps 
• Bảo vệ chốt và giá trị theo cách “không có rủi ro” cho các token với sự ủng hộ được xã hội đảm bảo (ví dụ: Olympus và Temple)

Giao thức có kế hoạch triển khai thanh khoản tập trung hay concentrated liquidity (tương tự như các pool của Uniswap V3) trong tương lai như một phần của V2. Cách tiếp cận này có thể cung cấp một giải pháp thay thế từ chính nền tảng cho việc sử dụng Curve để thiết lập các cặp thanh khoản FRAX/stablecoin.

Tuy nhiên, kể từ khi dự án thêm thành công FRAX/USDC làm pool cơ sở trên Curve, giao thức đã không vội vã thoát khỏi Curve Wars.

Fraxlend

Với việc sử dụng AMO, dự án đã từng là một đối tác tích cực trong hệ sinh thái DeFi. Sự phát triển mạnh mẽ cho phép giao thức mở rộng quy mô, nhưng đồng thời cũng tạo ra các vectơ rủi ro smart contract bổ sung và tăng độ phức tạp hệ thống.

Vào tháng 4 năm 2022, giao thức cho vay Fuse của Rari Capital đã bị rút hết 80 triệu USD. Việc khai thác đã làm Frax lỗ 13 triệu USD xuất phát từ AMO cho vay của giao thức. Với sự ra mắt gần đây của Fraxlend, giao thức hiện có một thị trường cho vay tùy chỉnh để đáp ứng nhu cầu vay stablecoin mà không phải chịu rủi ro từ các giao thức khác.

Fraxlend cho phép người dùng tạo thị trường vay giữa bất kỳ cặp ERC-20 token nào có nguồn cấp dữ liệu Chainlink. Cách tiếp cận này chứa đựng rủi ro đối với các cặp tài sản riêng lẻ mà không ảnh hưởng đến sự an toàn của các pool khác.

Đối với người cho vay, fTokens được sử dụng như biên lai thu lãi của các tài sản gửi. Trớ trêu thay, fTokens được xây dựng dựa trên tiêu chuẩn vault EIP-4626, một tiêu chuẩn mã nguồn mở ban đầu được phát triển bởi nhóm Fei-Rari trước khi bị hack.

Mặc dù thị trường Fraxlend có thể được tạo giữa hai tài sản tương thích bất kỳ, nhưng có khả năng dịch vụ sẽ được sử dụng chủ yếu cho các cặp dựa trên FRAX. AMO cho vay hiện tại đã cho phép FRAX được mint theo yêu cầu đưa vào các thị trường cho vay thế chấp vượt mức.

Vì người đi vay phải cung cấp một số lượng tài sản thế chấp bằng hoặc lớn hơn để kích hoạt quy trình hoạt động, nên tỷ lệ tài sản thế chấp FRAX không giảm khi có nhiều FRAX hơn được mint. Do đó, bất kỳ người dùng nào có tài sản thế chấp được hỗ trợ đều có thể sử dụng dòng tín dụng xoay vòng mà không cần tìm một nguồn đối tác. Theo một cách nào đó, thiết lập này có thể rất giống với các CDP vault của Maker.

Mỗi cặp Fraxlend sử dụng một trong hai Rate Calculator cụ thể để xác định đường cong lãi suất. Một Linear Rate Calculator đơn giản chỉ tính lãi suất như một hàm sử dụng vốn vay. Ngoài ra, có thể sử dụng Time-Weighted Variable Rate Calculator để thay đổi lãi suất so với tỷ lệ sử dụng mục tiêu.

Giống như cơ chế ổn định chốt cốt lõi, Time-Weighted Variable Rate Calculator động được thiết kế để thích ứng với các điều kiện thị trường thay đổi. Trong tương lai, rất có thể sẽ có một số hình thức AMO được tạo ra cho các pool với các Rate Calculator này để giao thức có thể ảnh hưởng hơn nữa đến nhu cầu vay FRAX đối với các thị trường riêng lẻ.

Fraxlend cũng có thể tạo các Term Sheet tùy chỉnh để cấu trúc nợ over-the-counter. Điều này cho phép các cặp Fraxlend riêng lẻ được tạo với ngày đáo hạn, người cho vay và người vay được whitelist, cho vay dưới thế chấp đầy hứa hẹn và các hạn chế thanh lý. Khả năng tùy chỉnh của các pool này sẽ tạo ra sự linh hoạt hơn cho các hạn mức tín dụng được cấp cho các bên đáng tin cậy như DAO.

Mặc dù những giao dịch này có thể đã được thực hiện một cách lặng lẽ (như việc mua BTC của Terra để hỗ trợ LUNA), việc thực hiện chúng on-chain sẽ bảo toàn bản chất minh bạch các hoạt động thị trường và tạo cơ sở cho việc chấm điểm tín dụng xã hội. Về mặt lý thuyết, các term sheet có thể được sử dụng trong tương lai như một phần của giao thức hỗ trợ tài sản thế chấp cứng.

Fraxlend có thể được tạo ra để đáp ứng các nhu cầu về chính sách tiền tệ của riêng giao thức, nhưng cơ sở hạ tầng này miễn phí cho tất cả mọi người sử dụng. Không chỉ có thể tạo các thị trường Fraxlend một cách không cần cấp phép mà giao thức không trích xuất bất kỳ giá trị nào từ người dùng Fraxlend trừ khi bản thân giao thức đang cho người vay FRAX vay.

Là một tiện ích công cộng được xây dựng trên tiêu chuẩn vault trên toàn mạng, Fraxlend có tiềm năng to lớn như một dịch vụ có thể kết hợp cho hệ sinh thái DeFi rộng lớn hơn.

Tổng kết

Dự án đang mở ra cho chúng ta một sự thay đổi lớn tiếp theo trong cách hoạt động của DeFi. Cụ thể, các giao thức DeFi đang bắt đầu nhận ra nhu cầu kiểm soát đối với việc phát hành stablecoin, hệ thống thanh khoản và thị trường cho vay. Team có thể là dự án đầu tiên tiếp thị xu hướng mới này, nhưng những đối thủ khác vẫn đang không ngừng phát triển.

Aave và Curve sớm ra mắt stablecoin của mình và chỉ còn là vấn đề thời gian cho đến khi Head Chef tiếp theo của Sushi quyết định rằng stablecoin là chìa khóa để hồi sinh dự án. Khi nhiều giao thức cố gắng giải quyết Trinity, yếu tố khác biệt sẽ không còn là mô hình kinh doanh cuối cùng của giao thức nữa mà là điểm khởi đầu mà giao thức đã sử dụng để đạt được hình thức cuối cùng này.