Năm ngoái, thị trường crypto đã chứng kiến sự mở rộng của các thị trường phi tập trung. Các team tham gia vào cuộc cạnh tranh với tầm nhìn riêng về các dịch vụ DEX của các cơ sở hạ tầng giao dịch khác biệt, thị trường và sản phẩm được bao phủ và ưu tiên UX. Và ngay cả những dự án tưởng chừng như giống nhau nhưng cũng có sự khác biệt trong các lựa chọn thiết kế từ xa như quản lý thanh khoản, cơ chế order clearing và hệ thống quản trị.
Injective là một ví dụ đáng chú ý với sự ra mắt mainnet vào tháng 11 năm 2021. Giao thức Injective cung cấp cơ sở hạ tầng sàn giao dịch orderbook phi tập trung hoàn toàn để truy cập thị trường giao ngay và thị trường phái sinh cross-chain với phí gas bằng không nhờ kiến trúc kỹ thuật độc đáo của mình.
Cụ thể đây là một blockchain dành riêng cho ứng dụng được xây dựng với Cosmos SDK và được thiết kế để hoạt động như một layer cơ sở hạ tầng giao dịch phi tập trung có thể tương tác.
Injective có kiến trúc khác với các DEX phổ biến khác hoạt động trên Ethereum, Binance Smart Chain hoặc các Layer-1 khác vì giao thức cung cấp các dịch vụ giao dịch trên layer thực thi của chính mình và cho phép các sàn giao dịch của bên thứ ba xây dựng trên Injective mà không cần cấp phép.
Sự lựa chọn phù hợp với tầm nhìn của dự án về phi tập trung tối đa và hiệu quả sử dụng vốn cao thông qua một shared orderbook. Block time ngắn và tính hoàn thiện tức thì được cung cấp bởi Tendermint core cơ sở cho phép giao thức giải quyết nhu cầu giao dịch cao trong khi vẫn đảm bảo an toàn và tính trustless cho chain.
Injective là gì?
Trước khi ra mắt mainnet, Injective đã trải qua quá trình thử nghiệm kỹ lưỡng với một bộ sản phẩm đa dạng trước khi thực hiện việc chuyển đổi. Ngoài 11 thị trường giao ngay (spot) và vĩnh cửu (perpetual) hiện đang hoạt động, chain cũng đã host các thị trường cho các tài sản truyền thống như các cổ phiếu tổng hợp (synthetic stocks), dầu, khí đốt, vàng và hợp đồng tương lai ngoại hối (forex future) trên testnet Solstice.
Trong khi chờ các quản trị sắp tới, cộng đồng sẵn sàng khôi phục một số thị trường này vào năm 2022 và giới thiệu các sản phẩm bổ sung vận hành trên mô hình thanh khoản theo orderbook.
Quyền chọn (options), tài sản tổng hợp (synthetics), dApps hoặc bất kỳ công cụ nào khác tận dụng cơ chế khớp lệnh của Injective có thể được xây dựng trên chain. Vì chain mong muốn trở thành một toolbox hoàn chỉnh cho các thị trường tài chính phi tập trung nên nhiều sản phẩm tài chính phụ trợ (peripheral financial product) như các dịch vụ cho vay và các trading guild cũng có thể được kết hợp để nâng cao các dịch vụ giao thức.
Cùng với tầm nhìn của mình về sự phân cấp phi tập trung tối đa, việc tạo ra thị trường không cần cấp phép trở thành một lựa chọn thiết kế cơ sở cho các hoạt động của Injective.
Đó là lý do tại sao trên Injective Chain, các thành viên cộng đồng có thể xây dựng các sản phẩm tài chính mới, các pool khởi động (kick-start pool) cho các sản phẩm hiện có và bắt đầu giao dịch các thị trường hoàn toàn mới mà không cần sự giám sát của một tổ chức tập trung.
Mặc dù các đề xuất thị trường mới (new market) cần sự chấp thuận của ban quản trị đối với việc listing – tuy nhiên, giao thức cũng cho phép người dùng bỏ qua việc đó bằng cách trả phí listing, khoản phí này gần đây đã giảm từ 1000 INJ ( INJ là token gốc của Injective) xuống còn 100 INJ, giúp quá trình listing nhanh và độc lập hơn.
Trạng thái không cần cấp phép trong việc tạo lập thị trường và những lo ngại về khả năng thanh toán của giao thức đã thúc đẩy Injective áp dụng một mô hình bảo hiểm rủi ro tách biệt (isolated risk coverage model). Vì Injective không muốn rủi ro ở một thị trường ảnh hưởng đến các thị trường khác, nên giao thức yêu cầu mỗi cặp giao dịch mới phải thiết lập một quỹ bảo hiểm trước khi được phép giao dịch.
Mỗi cặp được hỗ trợ bởi các pool dự phòng riêng biệt này sẵn sàng bù đắp cho bất kỳ khoản thâm hụt nào mà biến động thị trường gây ra. Sau khi quỹ bảo hiểm (underwriter) được thành lập, người dùng có thể đóng góp vào pool bằng token thế chấp của mình và hưởng lợi từ các khoản thu thanh lý.
Để ngăn chặn front-running và nâng cao trải nghiệm người dùng, giao thức sử dụng Frequent Batch Auctions (FBA) làm cơ chế order clearing.
Trong FBA, các lệnh gửi đến mempool được thực hiện ở cuối mỗi block và không được publish trên order book cho đến khi đấu giá hoàn tất. Injective giấu thông tin bằng cách sử dụng delay time để nâng cao trải nghiệm cho các nhà giao dịch và cho phép các nhà tạo lập thị trường cung cấp thanh khoản sâu hơn với spread thấp hơn mà không cần phải lo lắng về việc các nhà giao dịch tần suất cao làm gián đoạn các hoạt động tạo lập thị trường.
Thanh khoản và sự chú ý là những tài nguyên có giá trị nhất trong crypto, mainnet của Injective đã ra mắt với một chương trình khuyến khích có tên Astro được thiết kế để tăng thanh khoản trên các order book và thu hút các nhà giao dịch đến với nền tảng.
Astro phân phối 10 triệu token INJ (tương đương 120 triệu USD ở thời điểm ra mắt), từ đó 70% được phân bổ cho người dùng như phần thưởng giao dịch và 30% cho các nhà cung cấp thanh khoản theo Dedicated Market Maker (DMM) Program.
Chương trình thưởng là một hoạt động đang diễn ra và giao thức rõ ràng đang tập trung vào việc thu hút nhiều nhà tạo lập thị trường hơn trong năm nay với mục tiêu thiết lập độ sâu order book ổn định hơn cho các nhà giao dịch.
Nguồn: Injective Exchange
Chỉ mới trải qua bốn tháng kể từ khi giao thức khởi chạy Canonical Chain mainnet. Tuy nhiên, những tháng đầu tiên của dự án đã rất hấp dẫn. Trong bốn tháng, khối lượng tích lũy trên sàn giao dịch đã vượt 4.5 tỷ USD, trong đó phần lớn khối lượng đến từ các thị trường phái sinh.
Chain TVL đạt đỉnh với 130 triệu USD, nhưng xu hướng thị trường gần đây đã ảnh hưởng đến giao thức như các nền tảng DeFi khác khiến TVL giảm xuống còn 42 triệu USD. Tính đến ngày 7 tháng 3, TVL của giao thức đang ở mức 120 triệu USD.
Giao dịch không cần Gas – Gasless Trading
Nhờ các lựa chọn thiết kế kỹ thuật, các hoạt động của chain tương tự như một động cơ. Cung cấp chức năng cốt lõi nhưng cần các phần bổ sung để người dùng cuối có thể truy cập được. Hiện tại, các ứng dụng giao dịch được xây dựng trên Injective Chain xử lý các giao dịch bằng cách đóng vai trò cầu nối thông tin giữa người dùng và các chain node.
Mặc dù được xây dựng với Cosmos SDK, nhưng Injective Chain sử dụng các custom Ethereum account với các ví do ứng dụng tạo ra và triển khai riêng để phân tích dữ liệu theo EIP-712 (EIP-712-typed data).
Người dùng gửi yêu cầu tương tác của họ bằng cách ký các message được mã hóa đến các DApp giao dịch. Sau đó, các message này hay còn gọi là các meta-transaction được DApp truyền tới một full Injective Chain node, nơi các message được unwrapped và thêm vào mempool. Node kiểm tra và thêm giao dịch vào trong một block trong khi yêu cầu thực thi giao dịch theo mức độ ưu tiên – các yêu cầu thanh lý và hủy lệnh được ưu tiên.
Việc xử lý giao dịch đặc biệt của Injective Chain rất chú trọng người dùng cuối thể hiện ở việc truy cập vào chain thông qua DApp giao dịch giúp giảm bớt gánh nặng phí gas.
Vì các sàn giao dịch truyền các message đã ký đến các Injective Chain node thay vì các nhà giao dịch, đã giúp tất cả các khoản phí liên quan đến các tương tác trong chain đều sẽ do DApp của sàn giao dịch chi trả, từ đó dẫn đến việc các nhà giao dịch không phải tốn bất kỳ khoản phí gas nào. Điều này cho phép người dùng giao dịch trên sàn mà không cần có INJ trong tài khoản.
Việc loại bỏ rào cản sở hữu token gốc của chain là một cải tiến đáng kể trong UX. Injective củng cố hơn nữa tính năng này bằng cách phân bổ một rebate pool trị giá 100,000 USD để trả phí gas khi người dùng chuyển tài sản (bridge fund) từ Ethereum.
Phi tập trung trên tất cả các front-end là ưu tiên hàng đầu của cộng đồng Injective. Đó là lý do tại sao cơ chế đồng thuận, cơ sở hạ tầng backend, quản trị và DApps giao dịch được thiết kế để giải quyết các điểm thất bại tập trung (centralized point).
Mặc dù hầu hết các giao thức đều muốn phi tập trung giao diện người dùng của mình, nhưng người dùng lại quen thuộc nhất với việc phi tập trung backend và quản trị. Họ không sử dụng các điểm truy cập thay thế (alternative access point) để tương tác với giao thức, đây là điểm khiến front-end trở nên tập trung.
Là Layer-1 cho các thị trường DeFi, Injective cho phép các DApp giao dịch có thể tùy chỉnh được xây dựng trên giao thức và khuyến khích việc tạo nhiều gateway cho người dùng. Các sàn giao dịch được thưởng 40% phí giao dịch thu được thông qua giao diện người dùng của họ cho việc xử lý các giao dịch. Hệ Injective hoan nghênh các nhà khai thác mới đảm nhận vai trò khai thác trung gian này với phần cứng có chi phí hợp lý không quá tốn kém.
Hiện tại, có sáu sàn giao dịch được xây dựng dựa trên Injective Chain: Picasso Exchange, MarsX, Unlimited Exchange, Lunatics Exchange, Inj Dojo Exchange và Injective Pro được cung cấp bởi team cốt lõi.
Tất cả các sàn giao dịch này được kết nối với các thị trường giống nhau thông qua một orderbook được chia sẻ nhưng khác nhau về cách chúng cung cấp quyền truy cập.
Ví dụ: trái ngược với Injective Pro relayer, sàn giao dịch Picasso cung cấp cơ chế hoán đổi cho thị trường giao ngay với giao diện người dùng tương tự như AMM DEX. Và MarsX cấp quyền truy cập vào hai trong số các thị trường perp, trong khi các sàn giao dịch khác hiển thị cả bốn thị trường.
Các sàn giao dịch được xây dựng trên Injective không phải là các điểm truy cập frontend (frontend access point) giống hệt nhau mà mang các dịch vụ giá trị chuyên biệt giúp cải thiện trải nghiệm người dùng, các sản phẩm phù hợp cho các khu vực địa lý khác nhau và tăng tính phi tập trung.
Các DApp giao dịch mặc dù là sản phẩm thiết yếu cho người dùng hàng ngày nhưng không phải không thể thiếu. Một nhà giao dịch luôn có thể chọn tương tác với chain thông qua API thay vì một frontend giao dịch. Trên thực tế, việc cung cấp dịch vụ API mượt cho các nhà giao dịch cũng cần thiết với giao thức như việc cung cấp các DApp giao dịch.
Đây là cách thuận tiện nhất để những người chơi lớn (big player) tương tác với chain vì nó được xây dựng cho các nhà tạo lập thị trường tham gia và thúc đẩy việc áp dụng từ các nhà đầu tư tổ chức. Sự gia tăng hoạt động giao dịch API trên thực tế sẽ tăng cường tính phi tập trung khi người dùng hoạt động với tư cách là broadcaster độc lập.
Bằng cách sử dụng API, các nhà giao dịch cần phải trả một khoản tối thiểu cho phí gas vì họ không sử dụng dịch vụ giao dịch riêng biệt (separate exchange service) để truyền các giao dịch của mình. Tuy nhiên, đổi lại họ chỉ phải trả 60% phí giao dịch. Do phí gas on chain thấp, việc giảm 40% phí giao dịch giúp giao dịch API trở thành lựa chọn có lợi hơn về mặt tài chính cho các nhà giao dịch có khối lượng lớn.
Khả năng tương tác cốt lõi của Injective
Vì giao thức muốn kiểm soát tính thanh khoản trên nhiều chain, tìm, tích hợp và liên kết chúng trong một chain thông qua các sản phẩm khác nhau mà có thể hưởng lợi từ giao dịch order book, chain cho phép các nhà giao dịch giao tiếp với các chain hỗ trợ IBC (IBC-enabled chain) khác thông qua tích hợp IBC và Ethereum mainnet thông qua cross-chain Injective Bridge.
Sự kết nối này cho phép nền tảng tích lũy thanh khoản thông qua việc chuyển token hai chiều liền mạch và hỗ trợ giao dịch cross-chain của các token có nguồn gốc từ các hệ sinh thái riêng biệt. Chain đã cho phép chuyển giữa các mạng Terra, Cosmos Hub và Ethereum – và với khả năng tương thích EVM dự kiến ra mắt trong năm nay, Injective đang cố gắng tiếp tục thu hút dev và một hệ sinh thái đa dạng được xây dựng trên layer thực thi.
INJ tokenomics
Token gốc INJ ban đầu được phát hành theo chuẩn ERC-20 và sau đó được chuyển sang chain của chính giao thức. INJ là một token đa năng, hoạt động giống như một con vít (hoặc bánh răng) được đặt ở các khu vực quan trọng nhất trong một động cơ phức tạp:
- Tính bảo mật của chain phụ thuộc vào INJ: Vì sự đồng thuận Tendermint của Injective dựa trên delegated proof-of-stake, các block producer cần phải stake INJ để xác thực block và nhận phần thưởng INJ cho đóng góp của mình. Hiện tại, số token tối thiểu cần thiết để trở thành trình xác thực là 1 INJ.
- Quản trị sàn giao dịch cũng đồng nghĩa với việc quản trị chain: người nắm giữ INJ bỏ phiếu cho các cải tiến của sàn giao dịch, thay đổi thông số và triển khai tính năng mới, cũng như cập nhật chain và các cơ chế thưởng lạm phát (inflationary reward mechanism).
- Vì điều quan trọng đối với chain là duy trì bảo mật và hiệu quả quản trị, Injective Protocol khuyến khích việc stake INJ bằng cách cung cấp chiết khấu phí giao dịch (trading fee discount). Với chương trình Injective VIP, những người stake INJ được hưởng chiết khấu phí giao dịch tương ứng với số token đã stake.
- INJ được sử dụng để đấu giá phí giao dịch (trading fee auctioning): Sau khi phân bổ 40% phí giao dịch cho các DApp giao dịch, Injective tiến hành mua lại bằng 60% phí giao dịch còn lại. Giao thức tiến hành các cuộc đấu giá hàng tuần trong đó những người tham gia đặt giá trên các khoản phí của tuần đó bằng INJ. Người thắng đấu giá nhận được một rổ các token và lợi nhuận từ chênh lệch giá, trong khi giao thức sử dụng số tiền thu được để buy và burn INJ.
Nguồn cung tối đa cho INJ ban đầu là 100 triệu token. Tuy nhiên, vì phần thưởng block được bù bằng cách mint các token mới, nên có áp lực lạm phát đối với số token mới này, biến nó thành soft cap (số tiền tối thiểu mà các nhà phát triển huy động để ra mắt sản phẩm) và giá trị neo (anchor value) cho nguồn cung mong muốn.
Về lý thuyết, tổng cung INJ có thể vượt quá giá trị neo. Việc burn nguồn cung hàng tuần tạo ra hiệu ứng giảm phát và bù đắp cho sự gia tăng nguồn cung do hoạt động mint token ở một mức độ nhất định.
Nói chính xác hơn, lạm phát hàng năm là 5% trên 13 triệu INJ được stake tương đương 650.000 INJ minting trong một năm trong khi tổng mức burn trong tám tuần chỉ là 204,000, tương đương khoảng 1,326,000 INJ được burn mỗi năm, chiếm 1.325% tổng cung.
Các bước phát triển tiếp theo
Với khả năng thực thi mạnh mẽ, Injective có thể vươn xa hơn nữa sau những thuận lợi của cộng đồng Injective, tăng cường áp dụng vào hệ sinh thái Cosmos và tiếp tục phát triển các sàn giao dịch phi tập trung. Tạo điều kiện thuận lợi cho việc giới thiệu các sản phẩm mới như các dApp bảo hiểm và trading guild có thể nâng cao trải nghiệm người dùng, tăng giá trị tích lũy cho token INJ và làm cho Injective trở thành một toolbox toàn diện hơn.
Việc trở thành một blockchain dành riêng cho ứng dụng có thể cản trở nền tảng DeFi truy cập tính thanh khoản tập trung của Layer 1 có nhiều ứng dụng và toolbox gốc đi kèm với nó. Với các bridge của mình tới các chain hỗ trợ Ethereum và IBC và khả năng tương thích EVM sắp được triển khai, Injective Protocol sở hữu các nền tảng cơ bản cần thiết để loại bỏ những cản trở này.
Nếu Injective trở thành một hotspot cho sự phát triển chain phi tập trung, giao thức sẽ có cơ hội trở thành cơ sở hạ tầng được chấp thuận cho các dịch vụ giao dịch cross-chain và cung cấp sức mạnh cho các thị trường phi tập trung trong tương lai.
Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Injective: An Interoperable Exchange Infrastructure Protocol for DeFi Markets” bởi tác giả Hasan Furkan Gök; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
