Mạng lưu trữ phi tập trung Arweave (AR): Lưu trữ Chống kiểm duyệt Vĩnh viễn bằng Web3

Arweave mainnet triển khai vào 06/2018 với nhóm chọn lọc gồm 1800 người tham gia từ nhiều quốc gia. Trước khi ra mắt, nhóm Arweave cũng đã tiến hành ico giới hạn cho các cá nhân trong whitelist.

Vào tháng 11/2019, Arweave đã đảm bảo vòng tài trợ 5 triệu USD từ một số công ty đầu tư mạo hiểm nhằm đổi lấy token AR ở $5. Sáu tháng sau, nhóm Arweave đã huy động thêm 8,3 triệu USD nhằm đổi lấy token AR. Tuy nhiên, sau vòng này, công ty sẽ sử dụng các khoản tiền mới để khuyến khích cộng đồng chấp nhận và phát triển.

Nhà tài trợ chính

Các nhà tài trợ chính cho dự án bao gồm

• 1kx
• Andreessen Horowitz
• Arrington XRP Capital
• Coefficient Ventures
• Greenfield One
• Coinbase Ventures
• LedgerPrime
• Multicoin Capital
• One Block Capital
• Techstars
• Union Square Ventures
• a16z Crypto

Token Economic

Token Usage

Token Type: Native

Mục đích sử dụng: Thanh toán

Người dùng thanh toán AR token để thêm dữ liệu vào mạng Arweave – nơi dữ liệu có thể được truy cập thông qua trình duyệt web trên permaweb của Arweave. Người dùng phải trả phí mà Arweave đã dự đoán để lưu trữ dữ liệu mãi mãi.

Phân phối token

Tổng cung tối đa: 66 triệu AR.

• 55 triệu AR được tạo trong khối genesis khi ra mắt mạng lưới vào 08/06/2018
• 11 triệu AR dưới dạng phần thưởng khai thác block.

Cơ chế đồng thuận

Đồng thuận

Arweave sử dụng Proof of Access cho blockweave để chứng minh dữ liệu được lưu trữ an toàn theo thời gian. Proof of Access chọn ngẫu nhiên một khối trước đó – được gọi là khối thu hồi (recall block) – và yêu cầu thợ đào cung cấp dữ liệu cụ thể từ khối thu hồi (ví dụ: block list hash). Quá trình này xảy ra ở mỗi khối trong cấu trúc blockweave.

Khai thác

Thợ đào có lợi nhuận từ hai nguồn – lạm phát và phí giao dịch *.

Trong quá trình tạo khối blockweave, nếu thợ đào không thể truy cập dữ liệu từ “recall block” đã chọn thì sẽ không được phép xác minh khối mới hoặc yêu cầu phần thưởng. Điều này sẽ khuyến khích các thợ đào lưu trữ càng nhiều thông tin / khối càng tốt.

Mỗi giao dịch để lưu trữ dữ liệu ngay lập tức sử dụng một phần AR token của người dùng để trả phí giao dịch, trong khi phần còn lại được dùng để trả chi phí lưu trữ vĩnh viễn. Trước khi tham gia mạng Arweave, tất cả các thợ đào phải tải xuống khối mới nhất chứa danh sách băm và danh sách ví.

* Trong một số trường hợp, thợ đào có thể được đền bù bằng nguồn thứ ba – phần thưởng từ tài sản lưu trữ hiện có.

Arweave: Lưu trữ vĩnh viễn chống kiểm duyệt

Blockweave của Arweave là một tập hợp các khối dữ liệu liên kết với lịch sử blockweave trước đó. Để khai thác (đào) một khối dữ liệu mới và kiếm được token AR từ tài trợ, những người khai thác (thợ đào) phải cung cấp “Bằng chứng Succinct về Truy cập Ngẫu nhiên”-Succinct Proofs of Random Access (SPoRA), – chứng minh rằng họ đã xác minh dữ liệu một cách ngẫu nhiên. Hệ thống trả thưởng cho những thợ đào cung cấp nhiều dữ liệu nhất gần với lớp tính toán của CPU.

Số lượng bản sao tối thiểu của toàn bộ blockweave được đặt là mười, nhưng hiện cao hơn nhiều nếu có các khuyến khích AR. Người khai thác (thợ đào) có thể chọn dữ liệu nào để lưu trữ, cho phép họ kiểm duyệt bản sao của chính họ nếu được yêu cầu theo luật địa phương mà không ảnh hưởng đến hệ thống toàn cầu.

Arweave yêu cầu token AR phải được bổ sung vào tài sản của token AR để trả trước (advance) các chi phí gia tăng thêm 200 năm lưu trữ. Ngay cả khi một số thợ đào bỏ việc lưu trữ tệp, thì nguồn tài nguyên đang diễn ra sẽ thu hút những người mới tham gia tiếp quản. Bí quyết ở đây là chi phí lưu trữ đã giảm 30% mỗi năm, trong khi mô hình tài trợ chỉ giả định chi phí giảm 0,5% hàng năm.

Ổ cứng IBM 350 ca. 1954, mỗi ổ có thể lưu trữ 3,7 MB, tương đương với một bức ảnh độ nét cao.

Người ta chỉ cần nghĩ đến các ổ đĩa cứng cỡ cái bàn vào thập niên 1960 để nhận ra chi phí lưu trữ giảm nhanh như thế nào, với một ổ đĩa PC (nhỏ hơn nhiều) ngày nay lưu trữ dữ liệu nhiều hơn 1 triệu lần so với phiên bản thập niên 1960 thấy ở trên.

Hiện tại, chi phí cho việc lưu trữ vĩnh viễn là 0,4 cents cho mỗi megabyte. Ở mức giá AR hiện tại khoảng 10 USD, với khoản tài trợ đang nắm giữ 180.000 USD, là quá đủ để trả cho blockweave hiện tại là 10 terabytes (TB) dung lượng lưu trữ dữ liệu trong 200 năm tới.

Arweave hiện đang đắt hơn nhiều so với các đối thủ cạnh tranh Web2 và thậm chí cả Web3 và theo thời gian, không biết nó có rẻ hơn các đối thủ cạnh tranh phi tập trung tập trung đang chú trọng vào lưu trữ không lâu dài hay không. Tuy nhiên, mô hình tài trợ của Arweave nổi bật như một cơ chế có thể đảm bảo bộ nhớ thực sự là vĩnh viễn. Tất nhiên, cả Dropbox, Google hay thậm chí Filecoin hay Sia đều không được thiết kế để lưu trữ vĩnh viễn.

Với mô hình tài trợ, Arweave thực sự muốn chi phí lưu trữ giảm xuống, trong khi các đối thủ cạnh tranh của nó thích giá lưu trữ cao hơn để có nhiều doanh thu hơn.

Khả năng lưu trữ (Dung lượng) và khối lượng của Arweave đã tăng lên nhanh chóng trong năm qua. Đã có 1,4 triệu giao dịch vào tháng 6 năm 2021 và blockcweave hiện đang lưu trữ vĩnh viễn 10 TB dữ liệu.

Lưu trữ vĩnh viễn cho DeFi & NFTs

Mặc dù việc lưu trữ và cung cấp quyền truy cập vào dữ liệu đã được kiểm duyệt là một dịch vụ đáng ngưỡng mộ, nhưng khối lượng của Arweave cho đến nay, được thúc đẩy bởi các trường hợp sử dụng ít bị ràng buộc pháp lý hơn: NFTs và dữ liệu lưu trữ yêu cầu của các blockchain Layer-1 khác.

Các Blockchain có yêu cầu lưu trữ dữ liệu ngày càng tăng và không có khả năng hoặc khuyến khích cung cấp dung lượng lưu trữ. Cầu lưu trữ đầu tiên của Arweave, Solar, được xây dựng để xử lý toàn bộ lịch sử sổ cái của Solana. Một vấn đề tiềm ẩn với Arweave là giao thức tối ưu hóa để lưu trữ vĩnh viễn thay vì thời gian truy xuất thông tin nhanh chóng. Công ty khởi nghiệp phi tập trung, Kyve, cho phép các blockchain lấy dữ liệu nhanh chóng khỏi Arweave để đồng bộ hóa các chuỗi và khách hàng tương ứng của họ hiện bao gồm Terra, Solana, Polkadot và Avalanche.

Động lực thứ hai của nhu cầu và trường hợp sử dụng ít rõ ràng hơn đã sử dụng Arweave làm kho lưu trữ trực tuyến và vĩnh viễn của dữ liệu NFT, bao gồm cả hình ảnh và âm nhạc.

Vì Ethereum không được thiết kế để lưu trữ dữ liệu, hầu hết các NFT chỉ chứa một lượng nhỏ dữ liệu trên chuỗi và bao gồm một liên kết, thường sử dụng IPFS, đến một vị trí lưu trữ tập trung cho mục thực tế. Những người mua NFT ban đầu đôi khi đã học được một cách khó khăn rằng, trong khi IPFS có thể hoạt động như một router (bộ định tuyến) phi tập trung và hướng người dùng đến dữ liệu nếu nó tồn tại, thì bản thân dữ liệu có thể dễ dàng biến mất. IPFS không làm mất NFT của người dùng ở trên, nhưng con trỏ (pointer) (tham chiếu đến dữ liệu trên IPFS) không còn hợp lệ vì nó không được duy trì. Đây là một phần lý do tại sao các công ty như Filebase và Pinata được tạo ra để cung cấp cho người dùng khả năng trả tiền cho nhà cung cấp để lưu trữ thông tin trên IPFS.

Arweave giải quyết những vấn đề này cho NFTs bằng cách cung cấp vị trí cố định cho siêu dữ liệu và dữ liệu, có thể được truy cập thông qua IPFS hoặc trực tiếp qua Arweave. Chẳng hạn, chủ sở hữu của Hashmasks có thể yên tâm rằng việc lưu trữ tác phẩm thực tế, được liên kết thông qua IPFS, khó có thể bị sớm mất đi. Thị trường NFT hàng đầu OpenSea cho phép thợ đào NFT liên kết dữ liệu thông qua IPFS với cả Filecoin và Arweave. Các nền tảng và người sáng tạo khác cũng đang sử dụng Arweave làm nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ của họ, bao gồm thị trường Beeple’s NFT và Gary Vee’s Veefriends.

Trong tương lai, trao đổi NFT nguyên tử (atomic) trên Arweave cho phép tất cả dữ liệu có liên quan nằm bên trong NFT như một hợp đồng thông minh, mã hóa dữ liệu một cách hiệu quả dưới dạng NFT.

Permaweb (Mạng vĩnh cửu) Và Hệ sinh thái của nó

Lưu trữ chỉ là một yếu tố của Web3 và, giống như Sia với Skynet – một giao thức chia sẻ tệp và phân phối nội dung phi tập trung – Arweave đã khuyến khích những người tạo giao thức xây dựng trên “Permaweb”-Mạng vĩnh cửu của mình.

Các nhà phát triển cũng đã tạo ra các công cụ như các dịch vụ lập chỉ mục đơn giản cho phép các cá nhân truy vấn mạng Arweave thông qua các trình duyệt như Brave.

Bộ nhớ của Arweave chỉ là một yếu tố trong hệ sinh thái Web3 rộng lớn hơn của nó. Để sử dụng tối đa permaweb (mạng vĩnh cửu), Arweave đã xây dựng hoặc đang khuyến khích những người khác xây dựng trên mạng lưu trữ.

Smartweave cho phép blockweave thực thi các hợp đồng thông minh được biết đến như “sự đồng thuận lười biếng”. Để xác minh một giao dịch trong hợp đồng thông minh, người dùng phải xác minh toàn bộ lịch sử giao dịch có sẵn bên trong blockweave.

Arweave đã áp dụng một cách tiếp cận độc đáo để phát triển mạng vĩnh cửu (permaweb) của mình, hỗ trợ và trao quyền DAO – như chia sẻ lợi nhuận cho các cộng đồng bằng cách cung cấp phần thưởng là token AR trong 2 năm.

Email (Weavemail), lưu trữ dạng Dropbox (Ardrive, được Diễn đàn Kinh tế Thế giới coi là một trong những trường hợp sử dụng blockchain tốt nhất năm 2020) và Medium phi tập trung (Scribe) chỉ là một trong số DApp sử dụng chuỗi lưu trữ dữ liệu của Arweave tại trung tâm của họ. Mirror.xyz, một nền tảng xuất bản tương lai phân quyền và do người dùng sở hữu, lưu trữ tất cả các blog của người dùng trên blockweave để đảm bảo rằng việc kiểm duyệt là gần như không thể.

Token AR

Vì chi phí liên quan cho người khai thác (thợ đào) là chi phí mỗi GB giờ, nên giá trị của token AR có thể được tính bởi số lượng token mà thợ đào yêu cầu để thêm một khối. Hiện tại, chi phí của một khối là khoảng $ 130 và doanh thu đang chạy ở mức 150 USD cho mỗi khối.

Hiện tại, các token được phát hành vào mạng lưới khi chi phí cho thợ đào lớn hơn phần thưởng khai thác được cung cấp từ nguồn có sẵn (endowment).

Amplify cho phép người dùng mua và bán băng thông hoặc stake tokens để chạy một nút (node) đầy đủ – yêu cầu TBs dung lượng lưu trữ dữ liệu – hoặc một nút (node) dành riêng cho dapp. Người stake sẽ nhận được phần thưởng từ tài sản và đào để lưu trữ hoặc phí từ người dùng cho các nút (node) dành riêng cho dapp. Staking là rủi ro: các nút (nodes) có thể bị cắt giảm AR đặt cọc (staked AR) vì không hoạt động như mong đợi.

55 triệu AR “Genesis” đã được tạo vào ngày 8 tháng 6 năm 2018 và 11 triệu nữa sẽ được sử dụng để khuyến khích khai thác khối.

Kết luận

Thoạt nhìn, Arweave là một giao thức lưu trữ phi tập trung giống như Filecoin, Storj và Sia, nhưng nó tạo sự khác biệt bằng cách tập trung vào tính lâu dài của dữ liệu. Cách tiếp cận độc đáo này khiến Arweave trở nên rất hấp dẫn đối với các trường hợp sử dụng mới nổi như NFTs cũng như các công ty hiện có như Internet Archive yêu cầu lưu trữ vĩnh viễn.

Một số câu hỏi chính vẫn còn. Tính lâu dài của dữ liệu có thực sự có thể đạt được không? Liệu mô hình nắm giữ của Arweave có chống lại sự biến động giá trị AR không? Mặc dù nguồn tài trợ hiện có đủ AR cho 1.700 năm lưu trữ, nhưng liệu dự báo của họ có còn chính xác với những thay đổi mới trong công nghệ và lượng dữ liệu tăng theo cấp số nhân.

Cũng có vấn đề về mức độ sẵn có của dữ liệu đối với những người phải đối mặt với các hạn chế của chính phủ. Ví dụ, BitTorrent không phải là nhà cung cấp dữ liệu ẩn danh như mong đợi. Đối với dữ liệu nhạy cảm hoặc bất hợp pháp, liệu các thợ đào có tự mình kiểm soát đúng cách không? Hoặc có lẽ họ sẽ sai lầm ở khía cạnh thận trọng, tự mình đóng vai trò là người kiểm duyệt? Arweave đang làm việc với Internet Watch Foundation để xác định những cách tốt nhất để lọc ra nội dung bị lạm dụng.

Lưu trữ có thật sự phi tập trung không?

Lưu trữ trong Web3 dường như không tồn tại nếu không có một hệ sinh thái mạnh mẽ, và do đó có thể có những ảnh hưởng mạng đáng kể. Đây là nơi mà trận chiến thực sự cho Web3. Đây là sự phân tán: “tham gia vào hệ sinh thái của tôi và xây dựng dựa trên nó”. Sia có Skynet, Arweave có Permaweb. IPFS là một tiêu chuẩn đang phát triển.

Internet Web2 đã hội tụ thành một bộ tiêu chuẩn với một vài nền tảng thống trị (tập trung). Đây có phải là tương lai tất yếu của Web3?

Nếu quy mô là điều quan trọng hiện tại, thì Filecoin đã được tuyên bố là người chiến thắng, với gần 20 lần dung lượng lưu trữ của đối thủ cạnh tranh lớn nhất tiếp theo, trong khi chiếm 79% tổng vốn hóa thị trường các giải pháp lưu trữ.

Tuy nhiên, Arweave có một sản phẩm độc nhất và vốn hóa thị trường không phải là yếu tố quyết định sự phát triển của hệ thống. Thông qua trọng tâm duy nhất là tính lâu dài của dữ liệu, Arweave có thể sẽ tạo một sự bùng nổ trong tương lai.

Dĩ nhiên, có một nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ vượt trội có lẽ là điều tối ưu cho Web3 hoàn toàn phi tập trung trong tương lai. Nếu chúng tôi kết thúc với nhiều giải pháp lưu trữ và số lượng các blockchain tương ứng, thì thành công của Arweave cho đến nay rất đáng khích lệ.

Tham gia thảo luận tại nhóm Telegram: https://t.me/fxcecrypto

Arweave Đào Quốc Bình FXCE Crypto messari Rasheed Saleuddin Web3