I. Giới thiệu chung về dự án Arbitrum
Dự án Arbitrum là một blockchain layer 2 cho Ethereum sử dụng optimistic rollups làm công nghệ mở rộng. Nó xử lý các giao dịch trên sidechain độc quyền của mình và chuyển trạng thái chuỗi mới sang mạng chính Ethereum. Điều này cho phép Arbitrum đạt được 40.000 giao dịch mỗi giây với chi phí gas thấp hơn đáng kể so với trên mạng chính Ethereum.
Vì các giao dịch không được tính toán trên mạng chính Ethereum, nên cần một lượng dữ liệu tối thiểu để lưu trữ và tính toán trạng thái. Kết quả là Ethereum ít bị tắc nghẽn hơn và phí gas giảm. Arbitrum cho phép chạy các hợp đồng thông minh tương thích với EVM và được bảo mật bởi mạng chính Ethereum.
Arbitrum Beta Mainnet ra mắt vào tháng 5 năm 2021, tiếp theo là ra mắt mainnet vào tháng 8 năm 2021 và hỗ trợ sidechain vào quý 1 năm 2022. Hiện có hơn 127 DApp đang chạy trên Arbitrum. Theo Arbiscan, Arbitrum có hơn 1,5 triệu địa chỉ duy nhất tính đến tháng 10 năm 2022 và đang phát triển nhanh chóng.
Từ 50.000 đến gần 300.000 giao dịch mỗi ngày được xử lý và Arbitrum có tổng giá trị gần 1,2 tỷ đô.
Ở thời điểm viết bài thì Arbitrum đang có phí giao dịch rẻ nhất trong các layer 2.
Hiện nay Arbitrum đang là dự án có lượng TVL và protocol đứng đầu trong bảng xếp hạng về Rollup của defillama.
Trong tương lai có rất nhiều các dự án đã có kế hoạch chuyển đổi và hỗ trợ sang Arbitrum như Graph Network sẽ hoàn toàn chuyển sang Arbitrum trong năm 2023 và Umbrella Network, Qredo, … đã có kế hoạch hỗ trợ Arbitrum trong năm 2022.
Đặc điểm Arbitrum
- Khả năng tương thích EVM cao: Arbitrum là một trong những Rollup tương hợp với EVM nhất, bởi ở cấp Bytecode và bất kỳ ngôn ngữ nào cũng có thể phiên dịch sang EVM hiệu quả, ví dụ như Solidity và Vyper. Điều này hỗ trợ Arbitrum phát triển nhanh, vì các nhà phát triển không cần phải học về một ngôn ngữ mới trước khi xây dựng trên Arbitrum.
- Công cụ dành cho nhà phát triển mạnh mẽ: Team hỗ trợ Arbitrum đang làm mọi điều có thể để hạn chế các rào cản gia nhập khi xây dựng giải pháp Layer 2. Do đó, Arbitrum đã chuẩn bị tài liệu tổng hợp dành cho nhà phát triển Arbitrum và nhà phát triển có thể sử dụng công cụ sẵn có cho Ethereum. Không cần tải xuống bất kỳ cho Arbitrum, ví dụ như Plugin hoặc trình biên dịch như Hardhat hoặc Truffle.
- Phí thấp: Là giải pháp mở rộng quy mô Layer 2 cho Ethereum, thiết kế của Arbitrum không những làm gia tăng số lượng mà còn giảm chi phí giao dịch. Công nghệ Rollup cực kỳ hiệu quả khi Arbitrum có thể giảm chi phí xuống chỉ bằng 1/10 so với những gì Ethereum yêu cầu, đồng thời vẫn cung cấp đủ ưu đãi cho trình xác thực.
- Hệ sinh thái phát triển mạnh: Chỉ trong một thời gian ngắn Arbitrum đã có 127 Dapp.
Thông tin về các kênh truyền thông của dự án:
- Website: https://arbitrum.io/
- Twitter: https://twitter.com/arbitrum
- Blog: https://offchain.medium.com/
- Discord: https://discord.gg/arbitrum
II. Đội ngũ phát triển
Arbitrum được phát triển bởi Offchain Labs, một công ty đến từ New York do Ed Felten thành lập và Steven Goldfeder đứng sau sự phát triển của Arbitrum.
- Ed Felten – Co-founder & Chief Scientist: Trước đây là giáo sư Computer Science và Public Affairs tại Đại học Princeton, có kinh nghiệm 2 năm trong phục vụ tại Nhà Trắng với vị trí là Phó Giám đốc Công nghệ Hoa Kỳ đồng thời đảm nhiệm cố vấn cấp cao cho tổng thống.
- Harry Kalodner – Co-founder & CTO: Nghiên cứu về chuyên ngành kinh tế, tính ẩn danh và tương thích khuyến khích của tiền mã hóa.
- Steven Goldfeder – Co-founder & CEO: Bằng tiến sĩ tại Đại học Princeton, đồng thời là tác giả của “Bitcoin and Cryptocurrency Technologies”, cuốn sách giáo khoa đầu tiên về tiền mã hóa.
III. Token và tokenomics
Tại thời điểm hiện tại, Arbitrum Token chưa có kế hoạch mở bán Token. Tuy nhiên, người dùng vẫn có thể nhận Token của Arbitrum bằng cách truy cập nền tảng và chờ đợi đợt Airdrop.
Offchain Labs từng thông báo rằng không có kế hoạch khởi động Token Arbitrum riêng biệt, đồng nghĩa là tất cả các phí giao dịch sẽ được thanh toán bằng ETH ngay khi được hoàn thành trên Arbitrum One Mainet. Vì mục tiêu chính của giao thức Layer 2 này sẽ cải thiện hiệu quả của mạng Ethereum, khi giảm mức độ tắc nghẽn trong mạng có thể giúp tăng cường việc vận hành Ethereum Blockchain làm cơ sở hạ tầng cho các Dapps khi xây dựng.
IV. Công nghệ và sản phẩm
1. Cách hoạt động của Arbitrum
Về cơ bản Arbitrum hoạt động như sau:
Nếu bạn muốn chuỗi Arbitrum xử lý giao dịch cho bạn, bạn cần đưa giao dịch đó vào Inbox của chuỗi. Sau đó, chuỗi sẽ thấy giao dịch của bạn, thực hiện nó và tạo ra một số output: biên lai giao dịch và các khoản rút tiền của bạn.
Để đi chi tiết hơn về cách hoạt động của Arbitrum thì Arbitrum đã đưa ra bản Nitro với các phần sau:
- Sequencing, Followed by Deterministic Execution: xử lý các giao dịch với hai giai đoạn. Đầu tiên, các giao dịch được tổ chức thành mộ trình có thứ tự duy nhất và cam kết thực hiện theo trình tự đó. Sau đó, các giao dịch được xử lý, theo trình tự đó, bởi một hàm chuyển đổi trạng thái xác định.
- Geth at the Core: hỗ trợ cấu trúc dữ liệu, định dạng và máy ảo của Ethereum bằng cách biên dịch trong mã của phần mềm Ethereum node (‘geth’). Sử dụng geth làm thư viện theo cách này đảm bảo mức độ tương thích rất cao với Ethereum.
- Separate Execution from Proving: Nitro lấy cùng một mã nguồn và biên dịch nó hai lần, một lần thành mã gốc để thực thi trong một nút Nitro, được tối ưu hóa cho tốc độ và một lần nữa sang WASM để sử dụng trong việc chứng minh, được tối ưu hóa cho tính di động và bảo mật.
- Optimistic Rollup with Interactive Fraud Proofs: Nitro giải quyết các giao dịch với chuỗi Ethereum Layer 1 bằng cách sử dụng một giao thức Optimistic Rollup, bao gồm interactive fraud proofs do Arbitrum tiên phong.
1.1, Sequencing, Followed by Deterministic Execution
Đầu tiên, người dùng tạo một giao dịch, sử dụng ví của họ để ký nó và gửi nó đến Sequencer của chuỗi Nitro. Công việc của Sequencer là thực hiện các giao dịch đến, đặt chúng vào một chuỗi có thứ tự và xuất bản chuỗi đó.
Khi các giao dịch được sắp xếp theo trình tự, chúng được chạy qua chức năng chuyển đổi trạng thái, từng cái một, theo thứ tự. Chức năng chuyển đổi trạng thái lấy đầu vào là trạng thái hiện tại của chuỗi (số dư tài khoản, mã hợp đồng, v.v.), cùng với giao dịch tiếp theo. Nó cập nhật trạng thái và tạo ra một Layer 2 block mới trên chuỗi Nitro.
Vì Sequencer có thể giả mạo các giao dịch, do vậy chức năng chuyển đổi trạng thái có thể phát hiện và loại bỏ mọi giao dịch không hợp lệ (ví dụ: được tạo không đúng). Một Sequencer hoạt động tốt sẽ lọc ra các giao dịch không hợp lệ và điều này làm giảm chi phí và do đó giữ cho phí giao dịch thấp – nhưng Nitro vẫn sẽ hoạt động bình thường cho dù Sequencer đưa gì vào nguồn cấp dữ liệu của nó.
Sequencer xuất bản theo hai cách: nguồn cấp dữ liệu thời gian thực và các lô được đăng trên L1 Ethereum.
1.2, Geth at the Core
Phần mềm tạo nên một nút Nitro có thể được coi là được xây dựng trong ba lớp chính:
- Lớp cơ sở là cốt lõi của geth – các phần của geth thực hiện các hợp đồng EVM và duy trì các cấu trúc dữ liệu tạo nên trạng thái Ethereum. Nitro biên dịch mã này như một thư viện.
- Lớp giữa gọi là ArbOS, là phần mềm tùy chỉnh cung cấp các chức năng bổ sung liên quan đến chức năng Layer 2, chẳng hạn như giải nén và phân tích các lô dữ liệu của Sequencer, tính toán chi phí Layer 1 và thu phí để hoàn trả cho chúng và hỗ trợ chéo các chức năng cầu nối chuỗi chẳng hạn như tiền gửi Ether và mã thông báo từ L1 và rút tiền tương tự trở lại L1.
- Lớp trên cùng bao gồm phần mềm nút, được phát triển từ geth. Điều này xử lý các kết nối và các yêu cầu RPC đến từ khách hàng và cung cấp chức năng cấp cao nhất khác cần thiết để vận hành một nút blockchain tương thích với Ethereum.
1.3, Separate Execution from Proving
Một trong những thách thức trong việc thiết kế một hệ thống rollup thực tế là vấn đề giữa việc muốn hệ thống hoạt động tốt trong quá trình thực thi thông thường với việc có thể chứng minh một cách đáng tin cậy kết quả thực hiện. Nitro giải quyết vấn đề này bằng cách sử dụng cùng một mã nguồn cho cả quá trình thực thi và chứng minh, nhưng biên dịch nó thành các mục tiêu khác nhau cho hai trường hợp.
Khi biên dịch phần mềm nút Nitro để thực thi, trình biên dịch Go thông thường được sử dụng, tạo ra mã gốc cho kiến trúc đích.
Để chứng minh, phần mã là State Transition Function (STF) được trình biên dịch Go biên dịch thành WebAssembly (wasm). Sau đó, mã wasm trải qua một quá trình chuyển đổi đơn giản thành một định dạng gọi là WAVM. Nếu có tranh chấp về kết quả chính xác của việc tính toán STF, nó sẽ được giải quyết bằng cách tham chiếu đến mã WAVM.
1.4, Optimistic Rollup with Interactive Fraud Proofs
Rollup là giải pháp để mở rộng Layer 2, đồng thời cho phép những giao dịch trên Sidechain gộp thành Block duy nhất và nhập lên Ethereum Blockchain. Từ đó, người dùng có thể giao dịch trên Layer 2 bất cứ khi nào cần thiết để xác thực quá trình chuyển đổi trạng thái.
Arbitrum sử dụng optimistic giúp cho Arbitrum nâng cao trạng thái chuỗi của mình bằng cách cho phép bất kỳ validator đăng trên Layer 1 một khối rollup mà bên đó tuyên bố là đúng và sau đó cho mọi người khác cơ hội để thách thức xác nhận quyền sở hữu đó. Nếu thời gian thử thách (khoảng một tuần) và chưa có ai thách thức khối rollup đã được xác nhận, Arbitrum xác nhận khối rollup là chính xác.
Nếu ai đó phản đối khiếu nại trong giai đoạn thách thức, thì Arbitrum sẽ sử dụng một giao thức giải quyết tranh chấp để xác định bên nào đang nói dối. Người nói dối sẽ mất một khoản tiền đặt cọc và người nói sự thật sẽ lấy một phần tiền đặt cọc đó như một phần thưởng cho những nỗ lực của họ.
V. Backer
Offchain Labs đã nhận được tổng cộng 123,7 triệu đô la trong ba vòng đầu tư từ năm 2019 đến năm 2021.
Một vòng hạt giống ban đầu vào năm 2019 đã huy động được 3,7 triệu đô la và được dẫn đầu bởi Pantera Capital.
Vòng Series A vào tháng 4 năm 2021 đã huy động được 20 triệu đô la
Vòng Series B vào tháng 8 năm 2021 huy động được 100 triệu đô la khác từ Lightspeed Venture Partners và các nhà đầu tư khác như Polychain Capital, Ribbit Capital, Redpoint Ventures, Pantera Capital, Alameda Research và Mark Cuban.
VI. Road map
- Beta Mainnet: 28/05/2021
- Mainnet: 31/08/2021
- Arbitrum hỗ trợ Sidechain: quý 1 năm 2022
VII. Kết luận
Có thể nói Arbitrum hiện đang đứng đầu trong danh sách các dự án về Layer 2 của Ethereum khi mà có lượng Dapp rất lớn và TVL gần 1,2 tỉ đô chỉ trong một thời gian ngắn. Mặc dù hiện Arbitrum chưa phát hành token và cũng như chưa có kế hoạch phát hành token nhưng dự án cũng đang được rất nhiều sự ủng hộ của cộng đồng.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin