Nội dung chính
- Tezos Network là mạng Liquid Proof-of-Stake giúp triển khai và sưu tầm NFT rẻ hơn so với các mạng khác.
- Obkt là thị trường lớn nhất trên Tezos và đã vượt qua con số 100 triệu USD.
- Do tính chất tự sửa đổi (self-amending), Tezos có thể nhanh chóng nâng cấp mạng và giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng tốt hơn so với các Layer-1 khác.
Việc ra mắt và sưu tầm NFT trên Tezos với chi phí rẻ và tiết kiệm năng lượng, điều này đã thu hút những người sáng tạo cũng như các dự án. Mặc dù thị trường NFT đang trong thời kỳ suy thoái chung và tăng trưởng khối lượng đã chững lại, các NFT dựa trên Tezos vẫn đáng được cân nhắc do khối lượng tăng vọt vào năm ngoái.
Tezos Network là gì?
Tezos (XTZ) là một nền tảng smart contract Layer-1 được xây dựng theo mô-đun từ ban đầu. Xây dựng theo mô-đun có nghĩa là các phần của mạng có thể được cập nhật mà không làm gián đoạn cho các phần khác của hệ thống. Tezos là mạng Liquid Proof-of-Stake (LPoS), nghĩa là validator có thể ủy quyền quyền biểu quyết mà không cần chuyển token của mình.
Mạng lưới tự quản trị (self-governing) và tự sửa đổi. Cần tối thiểu 8.000 XTZ để tham gia vào cơ chế quản trị on-chain của mạng. Điều này dẫn đến việc các holder sỡ hữu số token nhỏ hơn cần phải ủy quyền phiếu bầu của mình.
Khi token holder bỏ phiếu để thông qua đề xuất nâng cấp giao thức, thay vì hard fork, mạng sẽ tự động nâng cấp dựa trên các tham số được thông qua. Những tính năng này đã cho phép mạng lưới trở thành một mạng hiệu quả và có thể mở rộng.
Một số nâng cấp giao thức đã giúp đưa Tezos trở thành một mạng lưới đáng được quan tâm. Do bản chất mô-đun, mạng lưới đã có thể phát triển các khả năng của mình khá nhanh. Gần đây, giao thức đã công bố thử nghiệm với Transaction Optimistic Rollups (TORU), về cơ bản là các Optimistic rollups cho Tezos. Tháng 8 năm ngoái, XTZ đã chứng kiến sự tăng giá sau khi tiến hành nâng cấp Granada giúp làm giảm block time xuống 50%.
Một số tính năng hiện đang ngăn Tezos được sử dụng rộng rãi hơn:
- Về TVL, Tezos khá khiêm tốn so với các mạng smart contract khác. Thay vì sử dụng Solidity làm ngôn ngữ smart contract, Tezos lại sử dụng Michelson, ngôn ngữ này bị giới hạn về logic mà nó có thể xử lý. Điều này làm cho hệ thống không cạnh tranh như EVM.
- Về mặt quản trị, khả năng bỏ phiếu bị giới hạn chỉ dành cho các holder nắm lượng lớn token gốc (tại thời điểm all-time-high cần số XTZ trị giá hơn 64.000 USD để bỏ phiếu). Yêu cầu về quản trị này đặt ra một số rủi ro về tập trung hóa cho toàn bộ mạng lưới.
NFTs trên Tezos
Quá trình tiêu chuẩn hóa đã tiến tới NFT trên Ethereum. Mạng đã giới thiệu các tiêu chuẩn token để đảm bảo các smart contract vẫn có thể kết hợp được. ERC-20 và ERC-721 phổ biến và được sử dụng rộng rãi, trước đây được phân loại theo khả năng thay thế của tiêu chuẩn token. Tezos đã phát triển tiêu chuẩn FA2 là một tiêu chuẩn đa ngôn ngữ và hỗ trợ cả token có thể thay thế và không thể thay thế.
Các thị trường đã hỗ trợ Ethereum NFT là các thị trường thành công nhất về khối lượng. OpenSea, hỗ trợ Ethereum, Polygon và Solana, đã có doanh số hơn 400 tỷ USD cho đến nay. LookRare là thị trường Ethereum NFT lớn thứ hai với khối lượng 26 tỷ USD. Magic Eden – thị trường NFT của Solana – đã có lúc vượt qua OpenSea về khối lượng giao dịch hàng ngày.
Tezos chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thị phần với tư cách là thị trường lớn nhất tính theo khối lượng trên Tezos, Objkt, vừa vượt qua 100 triệu USD về khối lượng tích lũy. Dù đây là một con số đáng kể, nhưng vẫn thua xa các thị trường khác.
Hỗ trợ NFT trên Tezos ban đầu đã bị những người sáng tạo công kích dữ dội. Mặc dù OpenSea thông báo đã tích hợp Tezos NFT, nhưng dự án đó không bao giờ thành hiện thực.
Tổng khối lượng trên Objkt đang chậm lại đáng kể sau khi đạt đỉnh vào cuối năm ngoái, theo xu hướng của thị trường NFT chung. Điều này nghĩa là người dùng đang tiếp tục tương tác với Objkt, nhưng số giao dịch đang ít hơn.
The Objkt Tale
Bộ sưu tập phổ biến nhất trên Tezos cho đến nay là hic et Nnc (HEN), bao gồm nhiều nghệ sĩ và nhà sưu tập. Tại một số thời điểm, HEN đã đạt được khối lượng hàng ngày cao hơn OpenSea. Đó là một dự án mã nguồn mở mà chỉ có một nhà phát triển duy nhất đang duy trì.
Vào tháng 11 năm 2021, bộ sưu tập đột ngột biến mất khi tác giả của tạo bộ sưu tập bỏ trang web lưu trữ các NFT này. May mắn thay, bộ sưu tập đã có thể được phục hồi bởi cộng đồng và được relist trên Objkt, hiện là thị trường tốt nhất cho Tezos NFT. Sự hồi sinh này của HEN chỉ ra sức mạnh của mã nguồn mở và tài sản on-chain khi giao diện người dùng bị hỏng, nhưng bộ sưu tập vẫn còn.
Nguồn: Hic Et Nunc
Trong Tezos, HEN đại diện cho bộ sưu tập lớn nhất. Trên Objkt, HEN chiếm 27% tổng khối lượng cho đến nay.
Kết luận
Nhờ cơ chế đồng thuận LPoS, Tezos được coi là một nhà vô địch ở sự hiệu quả về năng lượng và có chi phí thấp. Vị thế của Tezos đã cho phép giao thức nhanh chóng trở nên phổ biến trong số những người sáng tạo và sưu tập trong hệ sinh thái NFT. Tezos thực sự là giao thức Layer-1 đầu tiên được sử dụng vì tính thân thiện với môi trường trước khi Solana và Avalanche trở nên phổ biến.
Ngoài thị trường NFT, không có ứng dụng phi tập trung nổi bật nào khác được phát triển trên Tezos. Phần lớn khối lượng NFT đã tập trung vào một bộ sưu tập (HEN), bộ sưu tập này đã bị người sáng tạo ban đầu bỏ rơi. Khi thị trường NFT tổng thể tăng trở lại, Tezos có cơ hội tiếp tục tạo ra nhiều khối lượng hơn.
Để làm được điều này, giao thức sẽ cần nhiều hơn một bộ sưu tập để thúc đẩy Tezos tiến lên như một dự án quan trọng trong lĩnh vực NFT. Mặc dù chi phí sưu tầm NFTS rẻ hơn, nhưng Tezos có thể không giành chiến thắng trong cuộc đua với các chain khác như Solana hoặc Polygon.
Bài viết được Huyền Trang biên tập từ “Tezos’ Role in the NFT Ecosystem” của tác giả Eshita Nandini; với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
—————————————————
👉 Theo dõi FXCE Ventures
Group Chat | Research Hub | FXCE Spotlight | Tổng hợp airdrop | FXCE Pool Coin
