Bài viết được thành viên Huyền Trang thuộc FXCE Crypto biên tập từ “Itheum Data DEX WhitePaper” với mục đích cung cấp thông tin và phi lợi nhuận. Chúng tôi không khuyến nghị đầu tư và không chịu trách nhiệm cho các quyết định đầu tư liên quan đến nội dung bài dịch.
Lời tựa
Đây là “Lite Whitepaper” của Itheum Data Dex https://datadex.itheum.com
Whitepaper này đang được nghiên cứu soạn thảo nên chỉ được xem như bản thảo.
Sau khi được bình duyệt sẽ sớm ra mắt bản Whitepaper hoàn chỉnh.
Bản “yellow paper” kỹ thuật cũng đang được nghiên cứu và sẽ được phát hành trước khi dự án ra mắt.
Giới Thiệu
Vấn Đề Hiện Tại
Mỗi ngày, hàng tỷ người cung cấp dữ liệu cá nhân cho các tổ chức để nhận các sản phẩm hoặc dịch vụ. Họ đăng ký các apps, websites, mạng xã hội, thanh toán trực tuyến, sử dụng ngân hàng kỹ thuật số để giao dịch mỗi ngày, sử dụng các thiết bị đeo (đồng hồ,…) để theo dõi sức khỏe và vô số các dịch vụ kỹ thuật số khác do tổ chức thương mại điều hành nhằm tìm kiếm lợi nhuận, họ thu thập, lưu trữ dữ liệu cá nhân của người dùng và đưa vào kho chứa dữ liệu.
Sau đó những tổ chức này sử dụng dữ liệu cá nhân của bạn để hiểu hơn về bạn và những người có sở thích giống bạn. Từ đó, họ tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu và thị hiếu để bạn mua và gắn bó với sản phẩm của họ,…họ gọi đó là “stickiness; mục tiêu của họ là để bạn quay lại và chia sẻ nhiều thông tin hơn nữa.
Một vài tổ chức (thường là các tổ chức lớn và có ảnh hưởng nhất) có thể sử dụng dữ liệu của bạn để tác động đến suy nghĩ, tư tưởng của bạn thậm chí là bán lại dữ liệu cho các Data Broker – nhà môi giới dữ liệu (các tổ chức thương mại độc lập). Các Data Broker này ẩn nấp trong bóng tối tiến hành “giao dịch dữ liệu cá nhân” và thu được lợi nhuận hàng triệu USD bằng cách sắp xếp và bán dữ liệu cho các tổ chức khác.
Itheum tin rằng YOUR DATA IS YOUR BUSINESS!
Giải Pháp Của Itheum
Itheum muốn thay đổi mô hình độc hại hiện tại này để thu thập, trao đổi dữ liệu cá nhân và tạo ra một sân chơi bình đẳng nơi mà tổ chức và “bạn” (người tạo ra dữ liệu) được hưởng lợi như nhau từ việc trao đổi dữ liệu cá nhân.
Itheum là một nền tảng hoàn chỉnh cung cấp 2 sản phẩm cơ bản mà khi được sử dụng cùng nhau sẽ thay đổi động lực thu thập và trao đổi dữ liệu cá nhân.
Sản phẩm thứ 1: Các công cụ để thu thập và phân tích dữ liệu cá nhân đầy đủ và có cấu trúc
Các tổ chức sẽ sử dụng “bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu hay data collection and analytics toolkit” của Itheum để xây dựng liền mạch các ứng dụng và chương trình có thể thu thập dữ liệu cá nhân đầy đủ và có cấu trúc từ người dùng, đồng thời cũng cung cấp các xu hướng và mô hình trực quan từ dữ liệu thu thập được (thường sử dụng phân tích ẩn danh hoặc bán ẩn danh để bảo vệ “data creator – người tạo ra dữ liệu” – hay người dùng cung cấp dữ liệu).
Với sản phẩm này, Itheum cung cấp giá trị và ứng dụng thực tế – đổi lại chúng ta tạo ra các bộ dữ liệu cá nhân có cấu trúc cao và định hướng kết quả (ví dụ chúng ta chuẩn hóa dữ liệu người dùng như trong các kho dữ liệu của tổ chức).
Sản phẩm này về cơ bản là một nền tảng phân tích và dữ liệu cá nhân đầy đủ tính năng được cung cấp dưới dạng Platform as a Service – PaaS (nền tảng như một dịch vụ – dịch vụ cho phép người dùng sử dụng nền tảng khi có nhu cầu) cho các tổ chức: Ví dụ như:
- Một công ty theo dõi sức khỏe có thể sử dụng bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu của Itheum và nhúng nó vào các ứng dụng của họ; cho phép các dữ liệu sức khỏe như huyết áp, thể dục/hoạt động, chất lượng giấc ngủ được trực quan hóa các bằng các xu hướng và mô hình của cơ sở người dùng ứng dụng.
- Một tổ chức tài chính có thể sử dụng bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu của Itheum để thu thập dữ liệu thông qua các bảng khảo sát hoặc phiếu điều tra, được kích hoạt bởi các hành động nhất định liên quan đến các mô hình chi tiêu – gồm các xu hướng và mô hình có thể cung cấp cho tổ chức tài chính cái nhìn tổng quan hơn về thói quen chi tiêu của các khách hàng.
Itheum đã ra mắt nhiều chương trình và ứng dụng sử dụng bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu này, bạn có thể tham khảo các case studies được ứng dụng trong thực tế tại đây.
Với việc cung cấp sản phẩm này, chúng tôi đang cho phép tạo ra các bộ dữ liệu cá nhân có cấu trúc cao, định hướng kết quả và chuẩn hóa (ví dụ: xem dữ liệu được thu thập như một phần của chương trình OKPulse được xây dựng trên Itheum)
… và điều này dẫn đến việc cung cấp sản phẩm thẩm thứ 2 và cũng là sản phẩm quan trọng hơn của chúng tôi.
Sản Phẩm Thứ 2: Decentralised Data Exchange Hay DDEX (Sàn Trao Đổi Dữ Liệu Phi Tập Trung) Để Giao Dịch Dữ Liệu Cá Nhân Của Bạn Trên Thị Trường Mở, Miễn Phí
Sản phẩm này cho phép bạn (chủ sở hữu và người tạo dữ liệu cá nhân) sở hữu và giao dịch dữ liệu cá nhân của bạn được thu thập bởi các tổ chức đã xây dựng trên sản phẩm “bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu” của Itheum. Nó unlock dữ liệu cá nhân từ các kho lưu trữ của tổ chức này và cho phép bạn kiếm thu nhập thụ động bằng cách giao dịch dữ liệu cá nhân của mình trên thị trường mở với các tổ chức khác mà họ có thể thu được giá trị từ các bộ dữ liệu này. Vì vậy, trong những ví dụ tương tự được nêu ở trên:
- Nếu bạn sử dụng ứng dụng của công ty theo dõi sức khỏe, bạn có thể sở hữu dữ liệu của riêng mình và sau đó bán các dữ liệu về thể chất và tinh thần mà bạn thu thập được khi đăng ký cho ứng dụng bằng cách sử dụng Itheum DDEX.
- Nếu bạn sử dụng sản phẩm của tổ chức tài chính, hãy lấy dữ liệu cá nhân của bạn và bán dữ liệu đó cho bất kỳ các nhân, tổ chức khác trên Itheum DDEX.
Vì dữ liệu cá nhân của bạn được thu thập như một phần của sản phẩm hoặc dịch vụ trong thế giới thực, nên dữ liệu đó có cấu trúc cao, định hướng kết quả và chuẩn hóa – nghĩa là dữ liệu này có giá trị cao đối với nhiều tổ chức trên toàn thế giới, họ đang tìm cách xây dựng bộ dữ liệu chất lượng cao để cung cấp dữ liệu đầu vào cho các công cụ phân tích kinh doanh được hỗ trợ bởi học máy (machine learning) của họ.
Đây là giá trị thực và là điểm khác biệt chính của Itheum so với các nền tảng dữ liệu dựa trên blockchain và các giải pháp khác. Họ gặp khó khăn khi không đạt được bất kỳ động lực thực sự nào vì sản phẩm của họ không thể sử dụng một cách hiệu quả trong thế giới thực. Itheum muốn tập trung vào việc áp dụng trong thế giới thực và 2 sản phẩm của Itheum là một cách tiếp cận cân bằng trong việc ứng dụng và chủ quyền cá nhân phi tập trung.
Với Itheum DDEX, bạn có thể bán dữ liệu của mình thông qua phương thức bán hàng trực tiếp, ngang hàng hoặc sử dụng công nghệ Data Coalition (Data Coalition) của chúng tôi và liên kết với một tổ chức phi tập trung (tổ chức này được hỗ trợ bởi DAO và họ sẽ hành động vì lợi ích tốt nhất của bạn) sẽ thay mặt bạn bán và trả lợi nhuận cho bạn sau khi dữ liệu được bán thành công. Data Coalition sẽ được giải thích chi tiết hơn trong phần bên dưới, nhưng chúng khá giống với liên minh tín dụng phi tập trung – Xem thêm quan điểm về Credit Union Philosophy — những người đại diện cho nhiều thành viên (DAO staker) có quyền thảo luận về việc ai có thể mua dữ liệu của bạn và cách mà chúng được sử dụng (nghĩa là họ giao dịch thay mặt cho lợi ích của các thành viên)
DDEX cực kỳ mạnh mẽ; nó cho phép bạn bảo mật dữ liệu cá nhân nhạy cảm trong kho dữ liệu một cách an toàn, nó cho phép bạn token hóa dữ liệu của mình dưới dạng NFT để bạn có thể kiếm tiền bản quyền khi có người bán lại dữ liệu của bạn (tất cả các tính năng mang tính cách mạng này được cung cấp chi tiết trong các phần bên dưới). Nó cũng hoàn toàn tuân thủ cross-chain (tất cả các blockchains dựa trên EVM).
Tóm tắt: Itheum chuyển đổi dữ liệu cá nhân thành một loại tài sản mới có thể được giao dịch trong nền kinh tế dựa trên blockchain mới. Nó cung cấp giải pháp hoàn chỉnh – bộ công cụ thu thập và phân tích dữ liệu giúp tăng số lượng dữ liệu cá nhân chất lượng cao và nền tảng giao dịch dữ liệu cá nhân cross-chain phi tập trung. Cho phép tạo và trao đổi các tập dữ liệu cá nhân có giá trị cao.
Bạn còn chờ đợi gì nữa? Cùng tìm hiểu thêm về Itheum, tham gia vào cộng đồng và trở thành một phần của cuộc cách mạng mang trong công nghệ chủ quyền dữ liệu cá nhân vào thế giới thực.
Chiến Lược Multi-Chain
Itheum DDEX sẽ hoạt động trên tất cả các chain tương thích với EVM ngay từ đầu. Chúng tôi đang hoạt động trên Ethereum, Polygon và sẽ sớm triển khai trên BSC và Avalanche. Hiện tại, dữ liệu được quảng cáo trên một chain cụ thể chỉ có thể hiển thị cho những người tham gia trên chain đó. Nghĩa là người mua chỉ có thể mua dữ liệu được chào bán trên cùng một chain.
Chúng tôi đang thực hiện việc quảng cáo và mua bán dữ liệu cross-chain thông qua cross-chain oracles, chúng sẽ cho phép thực hiện giao dịch giữa các chain, dữ liệu sẽ được xác minh và giao dịch cũng như có thể mint/burn các token của chain gốc để cân bằng kho lưu trữ token của chain (tức là burn token Polygon và mint token BSC và ngược lại khi dữ liệu được giao dịch giữa các chain).
Xem thêm video giới thiệu Itheum DDEX hoạt động trên Ethereum và Polygon:
Tokens Cross Chain
Token cốt lõi của Itheum DDEX là một token ERC20 có tên là MYDA (viết tắt của MYDAta). Token MYDA được dùng để mua dữ liệu từ người tạo dữ liệu và Data Coalitions. MYDA cũng sẽ được dùng để staking và góp phần vào việc vận hành phi tập trung đối với các trách nhiệm và hành động của Data Coalition.
Khi Itheum DDEX hoạt động cross-chain, sẽ có các token cốt lõi đại diện cho mỗi chain như sau:
- MYDA — Token triển khai trên Ethereum
- mMYDA — Token triển khai trên Polygon/Matic
- bMYDA — Token triển khai trên Binance Smart Chain (BSC)
- aMYDA — Token triển khai trên Avalanche
MYDA có thể được chuyển giữa các chain thông qua các cầu ERC20 gốc có sẵn. Ví dụ: bạn có thể sử dụng cầu Polygon <> Ethereum để chuyển đổi MYDA của bạn thành mMYDA và ngược lại.
Tokenomics
“Primary token” sẽ tồn tại trên blockchain Ethereum (Điều này có thể thay đổi do chúng tôi sẽ tiếp tục cân nhắc các ưu / nhược điểm của việc áp dụng cross-chain vì chi phí giao dịch dữ liệu thấp rất quan trọng trong việc áp dụng vào một nền tảng như Itheum, chúng tôi có thể di chuyển token chính sang một chain phụ như Polygon, BSC hoặc Avalanche).
Token chính sẽ có ký hiệu token lfa MYDA và các token side-chain (được gọi là Side Tokens) sẽ có tiền tố phía trước ký hiệu token để xác định (ví dụ: mMYDA, bMYDA).
Tiện Ích Token
MYDA là một “utility token” thuần túy vì nếu không sở hữu MYDA bạn sẽ không thể sử dụng nhiều tính năng trên Itheum DDEX để trao đổi dữ liệu cá nhân một cách công khai.
Từ đây, các tác vụ sau sẽ CẦN token MYDA (hoặc các Side Tokens tương ứng) để thực hiện, do chúng tôi thiết kế và viết các smart contract của mình dựa trên việc lấy MYDA làm cách tiếp cận đầu tiên để điều chỉnh các khuyến khích nhằm đảm bảo vị thế token tiện ích của MYDA được thể hiện rõ ràng:
1. Có được quyền truy cập để sử dụng Data Packs / Data Streams / Data Coalition Data Pools
Data Creator (là Chủ sở hữu ban đầu của dữ liệu) sẽ cho phép Access Requester (Người yêu cầu truy cập) truy cập vào dữ liệu của họ thông qua việc chuyển MYDA giữa các bên. MYDA về cơ bản là chìa khóa để sử dụng dữ liệu từ góc độ ủy quyền. Mục tiêu chính sẽ là sử dụng giao dịch MYDA (giữa 2 bên được ghi on-chain) như:
- Bằng chứng của quyền truy cập đã được chấp thuận bởi Data Owner cho bên thứ ba
- Để theo dõi và có bằng chứng về nguồn gốc của việc truy cập dữ liệu
- Để truy xuất lại quyền truy cập đối với nguồn gốc dữ liệu (Data Creator)
Nếu việc mua bán được thực hiện thông qua Data Coalition (tức là dưới dạng một nhóm dữ liệu lớn), MYDA được chuyển từ Access Requester sang DC DAO và sau đó được phân phối cho các thành viên của DC như sau:
Đối với Data Creator để chỉ ra quyền truy cập nhằm sử dụng dữ liệu (như đã đề cập trong phần trên).
Dựa trên việc nắm giữ token cổ phần của các Board Members, các thành viên và các staker làm nổi bật khả năng truy xuất nguồn gốc của những nỗ lực mà các bên này đã bỏ ra để điều phối việc bán hàng loạt, gắn cờ, báo hiệu chất lượng dữ liệu và chấp nhận rủi ro trong việc khắc phục và dàn xếp các tranh chấp trong việc bán dữ liệu. Việc chuyển giao MYDA cho các bên này cũng được sử dụng như nguồn gốc và kiểm toán để theo dõi tất cả các bên tham gia vào quá trình chuyển dữ liệu.
Xem phần (3) bên dưới để biết thêm chi tiết…
2) Stake MYDA để có quyền biểu quyết tương đối trong Itheum Foundation (IF) DAO
The IF DAO sẽ tiến hành bỏ phiếu cho “các đề xuất” về cách MYDA Treasury được sử dụng để phát triển cộng đồng và lộ trình của Itheum.
3) Stake/Bond MYDA để tạo ra một Data Coalition (được vận hành với một DAO)
Bằng cách Stake/Bond MYDA, bạn sẽ nhận được quyền biểu quyết tương đối. MYDA được stake sẽ chuyển vào “DC Fund Pool” – sau đó được sử dụng để phân xử và giải quyết tranh chấp (nếu có) trong việc bán dữ liệu. DC DOA bỏ phiếu về “Motions” liên quan đến việc bán lượng lớn dữ liệu qua DC.
Dưới đây là những đối tượng có thể Stake/Bond MYDA:
- Board Members sẽ bond MYDA để thể hiện cam kết của họ với DC và sẽ hành động vì lợi ích chung của các thành viên. Số token được lock cho đến khi các Board Members rời khỏi DC.
- Data Creator hoặc Contributor (được gọi là Members) có thể kết nối dữ liệu của họ với một DC và cũng có thể stake một số MYDA để thể hiện sự quan tâm đến việc cung cấp dữ liệu chất lượng cao cho DC.
- Bất kỳ ai (kể cả những người không muốn tự cung cấp dữ liệu) đều có thể stake MYDA vào DC DAO hiện có. Họ thực hiện điều này bằng cách trở thành người xác minh Data Pool Data Quality. Báo hiệu hiệu quả tính xác thực của DC (tương tự như mức độ xác thực của các node xác thực trong DPOS được báo hiệu bởi cộng đồng, những người ủy quyền stake của họ với các trình xác thực). Tất cả những người stakes / bonds MYDA vào DC sẽ nhận được “share tokens” tương đối được sử dụng như token Quản trị cho DC DAO cũng như được dùng để chỉ báo chuyển việc giao quyền truy cập giữa tất cả các bên liên quan đến việc trao đổi dữ liệu cá nhân.
Phân Bổ Và Cung Cấp Token
Xin lưu ý rằng các chi tiết sau đây có thể thay đổi vì chúng tôi hiện đang lên kế hoạch cho việc ra mắt token của mình và sự điều chỉnh trong việc cung cấp token dựa trên dự báo về nhu cầu sử dụng token đã được lên kế hoạch.
Tổng cung MYDA: 1.000.000.000
Token Generation Event (TGE – sự kiện phát hành token) chào bán (IDO – phát hành coin lần đầu tiên trên sàn DEX):
- Vốn huy động tối đa khi phát hành (Hard Cap on Launch): 1.800.000
- Thanh khoản trên DEX: 400.000
- Tổng số MYDA đã phát hành (4.5%): 45.000.000
- Giá mỗi MYDA: 0.04
- Vốn hóa ban đầu (Initial Market Cap): $360.000
Bán Dữ Liệu
DEX cho phép “data creators” bán dữ liệu cá nhân một cách liền mạch. Việc bán, xác minh và công nhận quyền sở hữu dữ liệu được xử lý on-chain nhưng dữ liệu thực tế đó đang được giữ off-chain.
Do một vài lý do như sau:
- Việc lưu trữ on-chain các bộ dữ liệu lớn là không khả thi. Các blockchain không được xây dựng để lưu trữ dữ liệu và do đó để thực hiện sẽ rất tốn kém và quá tải do kích thước địa chỉ của blockchain có giới hạn.
- Lưu trữ on-chain toàn bộ dữ liệu hoặc các phân đoạn dữ liệu cũng có thể dẫn đến các vấn đề về quyền riêng tư và chủ quyền dữ liệu vì blockchain là một công cụ hoàn toàn mở và minh bạch.
Như vậy, việc bán dữ liệu được thực hiện thông qua mô hình kết hợp on-chain / off-chain.
- Đầu tiên dữ liệu sẽ được xác thực và hashed (chuyển đổi từ 1 giá trị này sang giá trị khác). Tập dữ liệu đã được xác thực và mã hóa sẽ được tải lên một vị trí lưu trữ tập trung và an toàn đến một vị trí bảo mật.
- Điều quan trọng cần lưu ý là “vị trí lưu trữ” đó là tập trung chứ không phải được phân cấp thông qua hệ thống phân tán ví dụ như IPFS. Một lần nữa, chúng tôi có những lý do cho cách làm này – điều này chủ yếu liên quan đến các vấn đề về chủ quyền của dữ liệu mà trong đó các quốc gia hoặc khu vực nhất định yêu cầu dữ liệu phải nằm trong ranh giới địa lý. Chúng tôi đang làm việc trên một giải pháp cho phép lưu trữ phi tập trung, lưu trữ dựa trên khu vực hoặc thông qua lưu trữ dựa trên node phi tập trung, đã được xác thực. Điều này sẽ được xử lý như một phần của khái niệm Data Coalitions trong đó các yêu cầu về quyền riêng tư, bảo mật và quy định đối với việc lưu trữ dữ liệu sẽ được xử lý thông qua một Coalition được ủy quyền, Coalition này sẽ quản lý những yêu cầu trên “một cách bí mật”.
- Giá trị băm (hashed value) và ký hiệu nhận dạng cho vị trí sẽ được lưu trữ trên blockchain. Những dữ liệu mới này sẽ “Advertised” cho phép tập dữ liệu mới này được “phát hiện” và sau đó được mua thông qua các công cụ hỗ trợ on-chain.
Tại thời điểm này, có “hai nhóm” dữ liệu bạn có thể bán trên DEX. Cụ thể như sau:
1) Bán Dữ Liệu Itheum Cốt Lõi
Nền tảng Itheum cốt lõi là một nền tảng thu thập dữ liệu cá nhân cho mục đích chung, nơi các tổ chức có thể xây dựng các ứng dụng (yêu cầu dữ liệu người dùng có cấu trúc) bằng cách sử dụng bộ công cụ cốt lõi mà Itheum cung cấp.
Các ví dụ của những ứng dụng thu thập dữ liệu có cấu trúc như sau:
- Red Heart Challenge (https://itheum.com/redheartchallenge)
- OKPulse (https://okpulse.life/)
- Other Programs (https://itheum.com/#case-studies)
Các ứng dụng được gọi là “các chương trình” trong nền tảng Itheum và các chương trình này có thể đưa “người dùng cuối” của riêng họ vào Itheum. Những người dùng cuối này tạo ra rất nhiều dữ liệu cá nhân và có “cổng thông tin người dùng Itheum (gọi là CareView)” để họ có thể nhìn thấy đầy đủ dữ liệu mà họ đã cung cấp.
Video giới thiệu này cho bạn thấy một ví dụ về cổng người dùng cuối (CareView) của OKPulse (Itheum OKPulse – Create a New User Portal)
Cổng CareView cho phép người dùng cuối (người tạo dữ liệu) liên kết tài khoản Ethereum, Polygon, BSC hoặc Avalanche với tài khoản nền tảng Itheum của họ. Sau khi hoàn thành việc này, họ có thể sử dụng DDEX để tải các tập dữ liệu thô mà họ đã tạo và mang đi bán.
Ví dụ: dữ liệu được thu thập thông qua một chương trình / ứng dụng Itheum có cấu trúc đầy đủ và định hướng kết quả – dữ liệu của Red Heart Challenge tập trung vào việc quản lý bệnh tim mạch; OKPulse xoay quanh việc theo dõi chủ động các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần của Nhân viên – các dữ liệu này rất có giá trị đối với người mua / người tiêu dùng dữ liệu muốn điều chỉnh khám phá phân tích hoặc phân tích kết quả xung quanh một chủ đề nhất định.
Khi dữ liệu này được nhóm lại với các dữ liệu từ nhiều người đã tham gia cùng một chương trình / ứng dụng thông qua “Data Coalition (xem bên dưới)” và bổ sung dữ liệu cá nhân thông qua “Data Vault (xem bên dưới)” thì giá trị của dữ liệu có thể tăng lên theo cấp số nhân khi số lượng và chất lượng của bộ dữ liệu phát triển.
2) Bán Bất Kỳ Dữ Liệu Nào
DDEX cũng cho phép bạn bán bất kỳ dữ liệu nào bằng cách sử dụng cùng một quy trình hỗ trợ on-chain. Điều này cho phép bất kỳ ai có ví crypto cũng có thể tải lên và bán tập dữ liệu thông qua DEX. Điều này giúp giảm rào cản gia nhập đối với người dùng cuối và cũng tạo cơ hội bình đẳng cho họ tham gia vào nền kinh tế dữ liệu chia sẻ. Ở giai đoạn này, chúng tôi cho phép bán các tập dữ liệu tùy ý sau.
2.1) Dữ Liệu Profile Facebook
Như bạn có thể đã biết, Facebook đã mở ra tùy chọn cho các cá nhân tải xuống “hàng loạt” dữ liệu của họ. Đây là một tính năng được Facebook tung ra sau áp lực từ các cơ quan quản lý vận động dữ liệu, những người muốn đảm bảo các cá nhân có quyền tải dữ liệu cá nhân của họ xuống khỏi nền tảng Facebook nếu họ muốn xóa tài khoản Facebook của mình hoặc chuyển sang một nền tảng mạng xã hội mới.
Itheum DDEX sau này sẽ cho phép người dùng có thể tải xuống dữ liệu như trên (khi người dùng chuyển sang nền tảng mạng xã hội mới) được xử lý liền mạch. Ví dụ: một cá nhân có thể tải xuống tất cả dữ liệu Facebook của họ và quảng cáo nó để bán trên DDEX, họ có thể liên kết với một Data Coalition tập trung vào việc sử dụng dữ liệu có trách nhiệm của các tổ chức Social Media. Sau đó, “bộ dữ liệu người dùng Facebook” do Data Coalition bán có thể được các nền tảng mạng xã hội khác xem và mua dữ liệu người dùng đó nếu họ đồng ý với các điều khoản sử dụng có trách nhiệm. Nền tảng mạng xã hội mới sử dụng dữ liệu DEX để khởi động và di chuyển người dùng Facebook sang nền tảng của nó trực tiếp thông qua chủ sở hữu, bên được ủy quyền (Data Coalition) của dữ liệu người dùng cuối. Sau đó, người dùng cuối (người dùng Facebook ban đầu) sẽ nhận được khoản thanh toán từ Data Coalition và cũng có thể xem toàn bộ quá trình kiểm tra chuyển dữ liệu giữa các nền tảng mạng xã hội.
2.2) Bất Kỳ Dữ liệu Chung Nào Khác
DDEX cũng cho phép bán bất kỳ loại dữ liệu nào khác on-chain. Ví dụ: bạn có thể tạo tập dữ liệu về tất cả các thương hiệu và sản phẩm mà bạn, gia đình và bạn bè của bạn thích, tất cả các đánh giá và xếp hạng về nhà hàng yêu thích, thể dục cá nhân hoặc dữ liệu sức khỏe khác của bạn. Bạn cũng có thể tạo và bán các tập dữ liệu chung tập trung vào IP thú vị khác như lời nói thể hiện ý định, sau đó các tổ chức có thể sử dụng chúng để đào tạo NLU và ứng dụng chuyển lời nói thành văn bản. Ví dụ: một tổ chức đặt phòng khách sạn (cung cấp dịch vụ điện thoại hoặc các công cụ trò chuyện như chatbots để giúp người dùng đặt phòng) có thể đã đầu tư rất nhiều vào việc tiếp tục nghiên cứu các mẫu chuyển lời nói thành văn bản của người dùng cuối và chuyển chúng thành ý định có liên quan đến ngành của họ. Họ có thể bán dữ liệu trên DDEX để thu lại một số chi phí trong việc sản xuất IP này.
Các Loại Bán Hàng Trực Tiếp
Như được mô tả trong phần trên – bạn có thể sử dụng Itheum DDEX để bán dữ liệu cá nhân bằng cách sử dụng các công cụ on-chain điều phối giao dịch giữa người mua và người bán. Trên DDEX, về cơ bản có hai hình thức bán hàng trực tiếp. Chúng tôi gọi là “bán trực tiếp” vì chính người bán (Data Creator) sẽ quyết định loại hình bán mà họ muốn và triển khai quy trình giao dịch theo những ràng buộc đó. Trong phần sau, chúng tôi sẽ mô tả cách dữ liệu cũng có thể được bán gián tiếp thông qua Data Coalition được ủy quyền, nhưng bây giờ chúng ta hãy tập trung vào hai loại bán trực tiếp sau đây.
- Bán Data Packs (Gói dữ liệu)
- Bán Data NFTs
Bây giờ chúng ta hãy đi sâu vào từng loại này để hiểu sự khác biệt.
Bán Gói Dữ Liệu – Sale of Data Packs
Khi Data Creator quyết định bán dữ liệu cá nhân của họ thì phương thức bán hàng mặc định sẽ là bán Gói dữ liệu. Các Gói dữ liệu chứa một tham chiếu đến loại của bộ dữ liệu mà chúng đang bán và chứa một vài siêu dữ liệu xung quanh nó. Ví dụ: nó cung cấp bản xem trước dữ liệu, thời điểm được tạo, điều khoản sử dụng, liên kết đến nơi dữ liệu có thể được tải xuống một cách an toàn (sau khi bán xong),… Sau khi người dùng tạo Gói dữ liệu, nó sẽ được chào bán ‘on-chain’. Khi quá trình quảng cáo on-chain này hoàn tất, “data hash” ban đầu, “tham chiếu giao dịch” của quy trình quảng cáo và gói dữ liệu cũng sẽ được lưu trữ dưới dạng siêu dữ liệu đối với Gói dữ liệu. Giá bán (được tính bằng MYDA) được tính toán tự động dựa trên loại dữ liệu và nhu cầu thị trường đối với loại dữ liệu đó. Trong tương lai, chúng tôi cũng sẽ hỗ trợ Data Creator tự chọn mức giá cho dữ liệu của họ. Bán Gói Dữ liệu có thể được mô tả là việc bán ngang hàng một cách trực tiếp.
Khi quá trình quảng cáo on-chain hoàn tất, người mua sẽ thấy các Gói dữ liệu cần bán trong phần “Buy Data” của DEX. Người mua có thể thanh toán bằng MYDA cho dữ liệu và sau đó “sở hữu” một bản sao dữ liệu (những bản sao này được gọi là Data Orders và xuất hiện trong phần Purchased Data của DEX). Là một phần của quá trình mua bán, họ đồng ý (on-chain) tuân theo “các điều khoản sử dụng”. Hồ sơ của thỏa thuận này được lưu trữ on-chain như một phần của giao dịch và đóng vai trò như một dấu vết kiểm toán bất biến (immutable audit trail) của thỏa thuận này. Một điểm quan trọng cần lưu ý là trong hình thức bán này là KHÔNG được phép bán lại dữ liệu đã mua.
- Người tạo dữ liệu nên chọn bán dữ liệu dưới dạng Gói dữ liệu nếu họ có các yêu cầu sau:
Bán nhiều (có khả năng không giới hạn) bản sao dữ liệu của họ cho người mua trên khắp thế giới - Không muốn người mua bán lại dữ liệu của họ. Tức là người mua chỉ có thể sử dụng dữ liệu đó theo các điều khoản bán hàng và cho mục đích sử dụng của chính họ. Nếu người mua vi phạm thỏa thuận và bán lại dữ liệu, chủ sở hữu sẽ có thể phát hiện ra và dàn xếp quy trình giải quyết xung đột, nhưng chỉ khi giao dịch bán được xử lý bởi Data Coalition (thông tin thêm về điều này có thể tìm thấy phía dưới), nhưng rất tiếc, người bán sẽ không có phương pháp trực tiếp để theo dõi việc bán lại hoặc nhận bất kỳ lợi ích nào từ nó, ví dụ như tiền bản quyền
- Chỉ cho phép bán dữ liệu cá nhân của họ trên Itheum DDEX (mà không có bất kỳ thị trường phi tập trung nào khác hiển thị Gói dữ liệu để bán, do nó không được xây dựng trên bất kỳ tiêu chuẩn blockchain mở nào như ERC 20 hoặc ERC 721 nên không có khả năng tương tác). Đây có thể được coi là một ưu điểm nếu Người tạo dữ liệu muốn hạn chế việc hiển thị dữ liệu của họ (vì dữ liệu chỉ được bán ở một thị trường)
Bán Data NFTs – Sale of Data NFTs
Người tạo dữ liệu cũng có thể chọn bán dữ liệu cá nhân của họ dưới dạng một NFT (Non Fungible Token). Điều này rất quan trọng vì dữ liệu cá nhân rất độc đáo và KHÔNG thay thế được (xem video ngắn này để hiểu sự khác biệt giữa (fungible and non-fungible) [https://www.youtube.com/watch?v=OXCJxy0f4Ic]). Điều này cho phép Người tạo dữ liệu có quyền kiểm soát hơn đối với dữ liệu của họ và có thể điều chỉnh các tính năng của NFT giúp cho dữ liệu của họ tăng giá trị (độ khan hiếm) và tăng khả năng hiển thị tài sản dữ liệu của họ do các tiêu chuẩn NFT có trong hệ sinh thái blockchain.
Các Data NFT được mô tả chi tiết hơn bên dưới và sử dụng tiêu chuẩn mở ERC 721 để điều phối và đơn giản hóa hợp đồng NFT giữa các bên liên quan trong giao dịch.
- Người tạo dữ liệu nên chọn bán dữ liệu dưới dạng Data NFT nếu họ có các yêu cầu sau:
- Bán “số lượng có hạn” các bản sao dữ liệu: Đây là khái niệm giống như các NFT phiên bản giới hạn mà chúng ta thấy trên thị trường hiện nay. Việc có một số lượng hạn chế các bản sao dữ liệu sẽ tạo ra nhu cầu tăng trưởng tự nhiên đối với dữ liệu vì người mua sẽ nhận ra sự khan hiếm của dữ liệu. Ví dụ: nếu Người tạo dữ liệu “chỉ tạo ra 2 bản sao” kết quả giải trình tự DNA của họ, chúng sẽ rất giá trị đối với người mua đang cố gắng xây dựng tập dữ liệu về các kết quả giải trình tự DNA tương tự vì chỉ có 2 bản sao có thể mua được. Nếu các bản sao gần như không giới hạn về số lượng (như bạn bán Gói dữ liệu) thì giá trị vốn có của dữ liệu sẽ ít hơn.
- Cho phép “bán lại” dữ liệu: Người tạo dữ liệu cho phép người mua bán lại gói dữ liệu NFT. Điều này mở ra rất nhiều cơ hội để dữ liệu tăng giá trị vì người mua có thể có khả năng “tiếp thị dữ liệu” tốt hơn. Điều này cũng mở ra cơ hội cho các thị trường thứ cấp, nơi “các nhà môi giới dữ liệu hợp pháp, đã được xác thực có thể tồn tại on-chain” – đây là một khái niệm mang tính cách mạng và một giải pháp tương lai cho vấn đề tồn tại ngày nay khi các nhà môi giới dữ liệu tập trung đang bán dữ liệu cá nhân của bạn mà bạn không hề hay biết.
- Hưởng lợi từ việc “bán lại” dữ liệu thông qua Tiền bản quyền: Dữ liệu của bạn về cơ bản là IP của bạn (giống như một bài hát của nghệ sĩ âm nhạc hoặc cuốn sách của một tác giả), đóng gói và bán nó dưới dạng NFT sẽ cho phép bạn kiếm tiền bản quyền khi dữ liệu đó được bán lại. Ví dụ: bạn có thể chọn mức tiền bản quyền là 10% và nếu người mua bán lại dữ liệu, 10% số tiền bán được sẽ được chuyển vào tài khoản của bạn.
- Hưởng lợi từ nhiều thị trường NFT: Vì các Data NFT Itheum được xây dựng trên tiêu chuẩn ERC721, chúng ngay lập tức có khả năng tương tác với tất cả các thị trường NFT hỗ trợ tiêu chuẩn này (OpenSea, Rarible,…). Điều này làm tăng đáng kể đối tượng khách hàng và do đó tăng tiềm năng bán dữ liệu của bạn.
Thử nghiệm 1: minting và bán dữ liệu Genomics dưới dạng Data NFT
Thử nghiệm 2: minting và bán các kết quả xét nghiệm máu dưới dạng Data NFT trên OpenSea
Mua Dữ Liệu
Tập dữ liệu một lần được chào bán trên DDEX được gọi là “Gói dữ liệu”. Như được mô tả trong phần “Bán dữ liệu” ở trên, có nhiều loại dữ liệu khác nhau có thể được chào bán trên DEX. Bên cạnh các tập dữ liệu một lần, Itheum DDEX cũng cho phép bán các “Data Stream subscriptions” (xem trong phần bên dưới có tiêu đề Data Streams)
Dữ liệu được bán qua 2 kênh:
- Trực tiếp giữa người tạo dữ liệu và người mua
- Thông qua một bên trung gian, Data Coalition được ủy quyền
Bất kỳ ai có ví crypto đều có thể trở thành người mua các gói dữ liệu hoặc data streams trong các điều kiện nhất định.
- Họ cần có MYDA để thanh toán. MYDA được gửi trực tiếp đến người tạo dữ liệu (nếu giao dịch mua bán diễn ra trực tiếp giữa người tạo dữ liệu và người mua) hoặc tới Data Coalition nếu Coalition đang là “môi giới bán hàng”.
- Mỗi gói hoặc stream dữ liệu sẽ có một “điều khoản sử dụng” đi kèm, người mua đồng ý tuân theo việc sử dụng được chỉ định. Sẽ có các quy trình giải quyết tranh chấp và xung đột trong tương lai để bảo vệ người bán tránh bị lợi dụng. (Nếu việc mua bán diễn ra trực tiếp giữa người tạo dữ liệu và người mua.)
- Nếu giao dịch thông qua Data Coalition được ủy quyền, thì người mua cần phải tuân thủ các điều khoản và điều kiện sử dụng của Data Coalition và chuyển tài sản thế chấp bằng MYDA trong một khoảng thời gian nhất định (cho đến khi người mua kiếm được điểm tín dụng cao hơn). Dữ liệu được bán thông qua Data Coalition có quy trình khắc phục lạm dụng và giải quyết tranh chấp mạnh mẽ hơn được xử lý thông qua quản trị phi tập trung.
“Bằng Chứng” Về Dữ Liệu Cá Nhân Trong Smart Contracts
Trong hệ sinh thái DApps (DeFi, DAO hoặc bất kỳ trường hợp sử dụng ứng dụng nào khác được kích hoạt qua DApps); Smart Contracts cho phép các thỏa thuận giữa các bên thực hiện dựa trên “sự thật không thể chối cãi – indisputable truths”. Ví dụ: trong một sàn giao dịch DeFi, một giao dịch thương mại giữa hai bên có thể xảy ra dựa trên dữ liệu trạng thái on-chain xác nhận rằng giao dịch thực sự có thể tiến hành (ví dụ: bên A có token để chuyển và bên B có quyền nhận token dựa trên một số điều kiện đã thỏa thuận trước). Vì vậy, Smart Contracts cho phép tương tác không cần tin cậy xảy ra giữa nhiều bên đối tác. Trong tài chính truyền thống các giao dịch như trên cần một bên trung gian đáng tin cậy như Ngân hàng để điều phối.
Nhưng Smart Contracts có một hạn chế chính đó là dữ liệu mà chúng có quyền truy cập on-chain cho các hành vi không cần tin cậy như vậy là rất hạn chế. Chúng ta chỉ có dữ liệu về lịch sử giao dịch và các thông tin on-chain khác (ví dụ: kết quả bỏ phiếu,…). Để các ứng dụng không cần tin cậy phức tạp hơn có thể di chuyển sang blockchain, Itheum cần “dữ liệu đầy đủ hơn trong thế giới thực” để chuyển vào Smart Contracts. ChainLink cung cấp các dữ liệu trong thế giới thực này thông qua Decentralised Oracle Networks của họ và kích hoạt công nghệ “Smart Contracts kết hợp”. Các Smart Contracts kết hợp này sử dụng dữ liệu trong thế giới thực để đưa ra quyết định và thực hiện các giao dịch giữa các bên. ChainLink cho phép các Smart Contracts khai thác dữ liệu trong thế giới thực như exchange price feeds, thời tiết hoặc dữ liệu cảm biến và cho phép các contract dàn xếp giao dịch giữa nhiều bên dựa trên kết quả thu được từ việc thực thi mã Smart Contracts được hỗ trợ bởi dữ liệu từ thế giới thực.
Nhưng nếu công nghệ Blockchain được phân nhánh và xử lý nhiều trường hợp sử dụng chính thống hơn, nhiều loại dữ liệu thế giới thực hơn sẽ cần phải được đưa vào smart contract. Một loại dữ liệu đặc biệt không có sẵn ngày nay (thậm chí thông qua Chainlink oracle networks) nhưng rất quan trọng đối với các trường hợp sử dụng blockchain đầy đủ hơn – đó là Dữ liệu cá nhân.
Như được mô tả trong phần trên có tiêu đề “Các loại bán hàng trực tiếp” – nền tảng Itheum cho phép Người tạo dữ liệu có thể bán dữ liệu cá nhân ngang hàng trực tiếp on-chain. Một trong những tính chất cơ bản của loại hình giao dịch này là “bằng chứng về dữ liệu cá nhân” được lưu trữ on-chain. Sau đó, bằng chứng này được sử dụng bởi Người mua để xác minh rằng tính xác thực của dữ liệu chưa được kiểm tra trước khi giao dịch thực sự xảy ra.
Tính năng này được kích hoạt bởi Itheum DDEX cũng có thể được sử dụng như một “bằng chứng dữ liệu cá nhân” bởi các smart contract để triển khai các quy tắc cụ thể cho phép các giao dịch on-chain xảy ra được hỗ trợ bởi dữ liệu cá nhân.
Khái niệm mang tính cách mạng này được giải thích tốt nhất bằng một ví dụ:
Đơn Đăng Ký Khoản Vay Mua Nhà – Tình Huống Từ Thực Tế
Jack muốn mua một ngôi nhà. Anh ta đến ngân hàng của mình và mong nhận được một khoản vay. Ngân hàng cần thực hiện đánh giá chi tiết để đảm bảo Jack thực sự đủ điều kiện để nhận khoản vay (tức là anh ta có thể hoàn trả không? Rủi ro anh ta sẽ vỡ nợ là bao nhiêu?,…). Ngân hàng kiểm tra tín dụng đối với Jack và thấy rằng lịch sử tín dụng của anh ta tốt. Sau đó, nhà môi giới cho vay mua nhà của ngân hàng thực hiện đánh giá thẩm định cá nhân mở rộng. Jack được yêu cầu cung cấp lịch sử tài chính, lịch sử thu nhập và các chi tiết khác về thói quen chi tiêu, gia đình, người phụ thuộc và quá trình làm việc của anh ấy. Thông tin này được thu thập bằng cách sử dụng mẫu đơn xin vay ngân hàng chi tiết mà ngân hàng đã chuẩn bị như một tài liệu chuẩn. Sau khi Jack điền vào biểu mẫu, anh ta cần chứng thực những thông tin trong biểu mẫu đó là thông tin thật (thông qua một mẫu tuyên bố theo luật định có tính ràng buộc pháp lý). Ngân hàng đánh giá các chi tiết trên đơn và đưa ra quyết định cho Jack vay. Jack sử dụng khoản vay và mua một ngôi nhà.
Bây giờ, hãy tưởng tượng rằng chúng tôi muốn chuyển toàn bộ kịch bản này sang blockchain và loại bỏ nhiều trung gian nhất có thể (ngân hàng, nhà cung cấp lịch sử tín dụng, nhà môi giới cho vay mua nhà,…)
Đơn Xin Vay Mua Nhà – Kịch Bản DeFi
Jack muốn mua một ngôi nhà. Anh ta sử dụng một Ứng dụng cho vay phi tập trung hay DeFi Lending DApp là một DAO (được mô phỏng theo một liên minh tín dụng trong thế giới thực nhưng hoàn toàn phi tập trung) cho phép vay dựa trên sự chấp thuận thông qua biểu quyết và bằng chứng on-chain về tài sản thế chấp (ví dụ: các tài sản khác mà Jack sở hữu trong cùng một DeFi DApp hoặc các DApp khác). Jack đề xuất một khoản vay và DApp bắt đầu quy trình thẩm định tự động. Là một phần của quá trình này; DApp gọi một Smart contract khác của DeFi DApp cho phép kiểm tra lịch sử tín dụng (có thể thông qua tra cứu các chỉ số hoặc qua the Graph để tra cứu nâng cao hơn). Các kiểm tra tín dụng của Jack cho kết quả tốt. DApp DeFi Lending sau đó chuyển đến Jack một biểu mẫu ứng dụng được xây dựng và chạy bằng bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu của Itheum. Nó bao gồm tất cả các câu hỏi thường xuyên được các ngân hàng hỏi trong quá trình đăng ký khoản vay cần được hỏi trực tiếp cho người nộp đơn (ví dụ: Lịch sử làm việc của bạn là gì? Thói quen chi tiêu của bạn? Chi tiết gia đình của bạn và các trách nhiệm tài chính khác? Về cơ bản đây là tất cả thông tin cá nhân cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt về rủi ro vay nhưng không thể có được bằng cách sử dụng tra cứu blockchain). Jack hoàn thành biểu mẫu và câu trả lời của anh ấy được lưu trữ bên trong Itheum DDEX dưới dạng một “Data Pack”. Sau đó Jack Advertises Data Pack này, bằng chứng về phản hồi của anh ấy được ghi on-chain và được gửi đến DeFi Lending DApp như một “bằng chứng dữ liệu cá nhân” và chứng thực cho phản hồi của anh ấy đối với biểu mẫu trên. DeFi Lending DApp hiện có tất cả thông tin cần thiết để đưa đơn đăng ký của anh ấy đến hội đồng bỏ phiếu cuối cùng của DAO. Các thành viên của DAO có tất cả các thông tin và bằng chứng được chứng thực để đưa ra quyết định về khoản vay mua nhà (xác nhận tài sản thế chấp, lịch sử tín dụng tốt, phản hồi thẩm định mẫu đơn và bằng chứng on-chain). DeFi Lending DApp chấp thuận đơn đăng ký, phê duyệt khoản vay và Jack nhận được tiền.
Itheum cung cấp nền tảng hoàn chỉnh cho các loại bằng chứng dữ liệu cá nhân này có thể được sử dụng để ra quyết định on-chain. Hãy coi Itheum là layer tiếp theo của dữ liệu được đưa vào thế giới blockchain. Các blockchain cốt lõi cung cấp dữ liệu giao dịch, ChainLink cung cấp dữ liệu sự kiện trong thế giới thực và Itheum cung cấp bằng chứng dữ liệu cá nhân trực tiếp từ người dùng cuối. Khi được sử dụng đồng loạt; Itheum có thể tái tạo nhiều kịch bản trong thế giới thực bằng cách sử dụng smart contract và loại bỏ các bên trung gian.
Xem thêm các trường hợp sử dụng trong thế giới thực và code demos:
Quy Trình Phát Triển Sản Phẩm 5 Giai Đoạn Của Chúng Tôi
Để đảm bảo việc liên tục đổi mới và cung cấp các tính năng web3 / blockchain hữu hình ra thị trường, Itheum sẽ sử dụng quy trình phát triển sản phẩm gồm 5 giai đoạn đơn giản. Tất cả các tính năng của chúng tôi sẽ liên tục được phân loại theo các giai đoạn này để đảm bảo tiến độ minh bạch cho cộng đồng của chúng tôi.
- Nghiên cứu: Labs – Các ý tưởng đang vận hành thông qua R&D.
- Thiết kế chi tiết & Tạo mẫu – Các ý tưởng đã qua giai đoạn thử nghiệm của chúng tôi và đang thực hiện kiến trúc giải pháp chi tiết với các ứng viên phát hành cho các testnet.
- Đã có trong Testnet – Các bản dựng lại đang được phát hành cho testnet, cho đến khi bản cập nhật sản phẩm được cộng đồng của chúng tôi kiểm tra và ký kết cũng như sẵn sàng triển khai cho mạng chính.
- Kiểm tra bảo mật – Bản phát hành cuối cùng trải qua kiểm tra bảo mật nội bộ và bên ngoài.
- Có trong Mainnet – Đã phát hành cho mainnet.
Data Coalitions
Việc bán dữ liệu cá nhân một cách độc lập không hiệu quả và tốn thời gian. Việc quản lý và giám sát “điều khoản và điều kiện” cho mỗi lần bán hàng cũng như theo dõi dữ liệu nào sẽ được sử dụng và ai là người sử dụng sẽ nhanh chóng trở nên quá tải.
Dữ liệu cá nhân của bạn (cả dữ liệu dọc từ các chương trình có cấu trúc, dữ liệu cá nhân và có độ nhạy cảm cao từ tài sản của bạn) – cũng không quá giá trị “khi xem xét một cách riêng biệt” nhưng khi nó được “nhóm” thành các cụm cũng với dữ liệu của những người tương tự, giá trị của dữ liệu đó sẽ tăng đáng kể khi số lượng và chất lượng của nó tăng lên (ví dụ: dữ liệu sức khỏe của bạn có giá trị > $1.500 nếu được bán như một phần của tập dữ liệu lớn hơn). Dữ liệu được nhóm sau đó sẽ trở nên hữu ích cho việc phân tích sâu hoặc để đào tạo các mô hình học máy. Chúng tôi tin rằng đây là cách dữ liệu sẽ được lấy trên blockchain để đào tạo AI và dùng cho các phân tích sâu trong tương lai.
Coalitions là các DAO nơi bạn có thể stake MYDA của mình. Sau đó, bạn có thể bỏ phiếu để đồng ý (hoặc không đồng ý) về các điều khoản và điều kiện cũng như quản lý việc (quyền riêng tư và bảo mật) giao dịch dữ liệu. Khi bạn liên kết với Coalitions, họ sẽ hành động vì lợi ích tốt nhất của bạn, khi đó bạn có thể ủy quyền quyền sở hữu tập dữ liệu và data streams của mình. Coalitions sẽ nhóm dữ liệu của bạn thành các cụm dữ liệu tương tự và bán dữ liệu hàng loạt cho nhóm người mua lớn hơn. Đổi lại bạn nhận được thu nhập ổn định từ dữ liệu của mình hoặc chọn lock lợi nhuận của mình để phát triển mạng Coalition lâu dài hơn. Data Coalition của Itheum được mô hình hóa dựa trên Triết lý của Liên minh tín dụng (Credit Union Philosophy).
Board Members Quản Trị Phi Tập Trung
Data Coalition có một hội đồng ảo do các thành viên (Người tạo dữ liệu / Chủ sở hữu dữ liệu) bỏ phiếu. Họ có một số trách nhiệm quản trị bổ sung và có thể hòa giải / cung cấp biện pháp giải quyết xung đột, thương lượng các điều khoản bán dữ liệu với các thực thể trong thế giới thực,… Board Members phải stake MYDA vào Data Coalition để đảm bảo họ có “cổ phần trong Coalition”, sau đó họ có thể ứng cử và được các thành viên bỏ phiếu. Hội đồng quản trị sẽ luân phiên định kỳ để đảm bảo họ không tập trung hóa. Board Members nhận được một phần từ việc bán dữ liệu (được trả bằng MYDA) nằm trong Data Coalition. Họ cũng có thể mất MYDA trong trường hợp họ không đại diện cho lợi ích tốt nhất của thành viên hoặc thực hiện việc bán dữ liệu không chính xác (vi phạm các điều khoản của hợp đồng mua bán), cần phải thu hồi dữ liệu đó và trả lại cho người mua cũng như bồi thường thiệt hại cho người bán.
Các Thuộc Tính Đáng Chú Ý Khác Của Data Coalition
- Quản trị dựa trên DAO và việc ra quyết định dựa trên bằng chứng cổ phần được sửa đổi sẽ tham gia vào các hoạt động liên tục của Data Coalition.
- Họ cũng là người giám sát được ủy quyền của “Data Vaults” và có thể tự chủ giao dịch dữ liệu giá trị cao và chia sẻ thu nhập thông qua thanh toán vi mô cho các thành viên.
- Họ có thể tạo điều kiện “thanh toán vi mô” một cách hiệu quả cho tất cả các thành viên của Coalition để đổi lại dữ liệu. Ví dụ: Data Coalition có thể có 1000 “thành viên” đóng góp dữ liệu để bán hàng loạt. Sau mỗi lần bán hàng, 1000 thành viên sẽ nhận được một phần thu nhập thông qua thanh toán vi mô. Các hệ thống thanh toán ngân hàng truyền thống không thể xử lý các loại thanh toán vi mô này do phí và lệ phí nhưng crypto sẽ có thực hiện tốt việc này.
- Các Data Coalition trong tương lai cũng sẽ giao dịch với các Coalition khác và được kết nối với các máy tự động thông qua giao diện kiểu máy với máy. Ví dụ: wearables hoặc EVs tham gia trực tiếp vào Coalition và tham gia vào nền kinh tế dữ liệu.
- Họ có thể cho phép (nếu được thành viên bình chọn) “phân tích tệp ẩn danh” về xu hướng dữ liệu thông qua “bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu” của chúng tôi. Ví dụ: thiết lập Data Coalition để thu thập “dữ liệu về thể chất và nhân khẩu học” nơi mà bạn với tư cách là Người tạo dữ liệu có thể điều chỉnh và bán wearable data từ Fitbit hoặc Garmin cũng như thêm dữ liệu nhân khẩu học cụ thể từ Data Vault của bạn (ví dụ: Giới tính, Tuổi tác, Sắc tộc) để nâng cao giá trị dữ liệu. Sau đó, phân tích tổ hợp ẩn danh có thể được triển khai để trực quan hóa loại dữ liệu dưới sự kiểm soát của Data Coalition. Điều này tạo thêm sức hấp dẫn cho người mua, những người có thể xem trước dữ liệu chi tiết hơn trước khi cam kết mua với giá cao hơn.
Phân tích tổ hợp ẩn danh thông qua tích hợp bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu của chúng tôi
- Theo mặc định, Itheum DDEX hỗ trợ mọi dữ liệu được tải lên ở định dạng JSON hợp lệ. Nhưng có thể có một số tiêu chuẩn phụ về dữ liệu cụ thể sẽ hấp dẫn hơn đối với một số kiểu người mua nhất định. Ví dụ: người mua quan tâm đến dữ liệu Sức khỏe và Genomics để nhập tự động vào hệ thống của họ – họ sẽ thích một tiêu chuẩn có thể tương tác toàn cầu hơn như FHIR – Fast Healthcare Interoperability Resources Standard. Data Coalition sẽ có thể đưa yêu cầu tối thiểu này với các thành viên của mình và đảm bảo rằng dữ liệu được đóng góp theo tiêu chuẩn FHIR JSON.
Tính năng này hiện đang ở giai đoạn “Testnet”.
Data NFTs
Bản thân dữ liệu là một tài sản và dữ liệu cá nhân là một “tài sản duy nhất” vì không có hai tập dữ liệu cá nhân nào giống nhau. Các bộ dữ liệu mang tính cá nhân hoặc nhạy cảm cao về cơ bản có thể hoạt động như một NFT có tính duy nhất và giới hạn số lượng.
Ví dụ: bạn có thể muốn chia sẻ DNA hoặc kết quả giải trình tự từng phần theo các điều khoản và điều kiện “nghiên cứu” – nhưng bạn có thể muốn giới hạn số lượng người có thể mua và sử dụng nó (kiểm soát phân phối) – dữ liệu NFTs cho phép bạn làm điều này.
Để làm cho dữ liệu trở nên thuận tiện trong giao dịch, chúng tôi chuyển đổi các tập dữ liệu có giá trị (thường là ở dạng JSON hoặc dữ liệu ở bất kỳ định dạng có thể tương tác nào khác) thành bản đại diện trực quan duy nhất của dữ liệu đó (sẽ ở định dạng trừu tượng hình ảnh ngẫu nhiên, xác định) – để làm điều này, chúng tôi sẽ tạo ra một thuật toán để tạo hình ảnh dựa trên chữ ký duy nhất của dữ liệu.
Đóng gói và giao dịch dữ liệu cá nhân của bạn dưới dạng NFT có những lợi ích sau (khi so sánh với giao dịch một lần thông thường bằng DEX):
- Giới hạn việc phân phối các bộ dữ liệu có độ nhạy cảm cao hoặc cần được bảo vệ của bạn với số lượng ít hơn (tương tự như các NFT phiên bản giới hạn mà chúng ta thấy trên thị trường hiện nay)
- Bạn có thể chọn thu tiền bản quyền nếu dữ liệu của bạn được bán lại. Bạn có thể giới hạn việc phân phối dữ liệu của mình nhưng nếu người mua bán lại Data NFT của bạn, bạn có thêm tùy chọn % thu nhập tiền từ tiền bản quyền. Đây là một công cụ mang tính cách mạng và có thể là một nguồn thu nhập phụ ổn định cho bạn. Điều này đặc biệt đúng nếu dữ liệu của bạn được sắp xếp thành một Data Coalition có nhu cầu mua cao.
- Sau khi dữ liệu được đóng gói và mã hóa dưới dạng NFT, nó có thể được giao dịch trên bất kỳ thị trường NFT nào (ví dụ: Opensea – chúng tôi đã hỗ trợ giao diện này trong testnet của mình). Điều này làm tăng đáng kể khả năng bán dữ liệu của bạn khi người mua tiềm năng tăng lên. Đọc thêm về nó trên blogpost của chúng tôi tại đây: Bán Data NFT Itheum của bạn trên OpenSea
- Dữ liệu duy nhất của bạn sẽ được tạo ra bằng một “trình generative art – là loại hình nghệ thuật sáng tạo mà những tác phẩm được tạo ra bởi các thuật toán do người nghệ sĩ viết ra” được tạo ra bằng cách sử dụng chữ ký duy nhất của dữ liệu. Ví dụ như dữ liệu DNA của bạn có thể được thể hiện như một tác phẩm nghệ thuật độc đáo (tương tự như Autoglyphs hoặc nghệ thuật tạo hình khác) được sắp xếp theo thứ tự vì nó có độ hiếm, tính sáng tạo và tiện ích thực tế.
Đặc tính giao dịch trong thế giới thực nào mà tài sản dữ liệu wrapped NFT cung cấp?
Hãy xem xét một số đặc điểm giao dịch chính mà chúng ta có thể nhận được bằng cách wrapped dữ liệu của mình dưới dạng NFT và sau đó mở nó để giao dịch.
Khi làm việc với NFT nói chung, các yếu tố chính cần xem xét là:
- Issuing Entity – Đơn vị phát hành: Issuing Entity đằng sau NFT (trong trường hợp của Itheum, Chủ sở hữu ban đầu hoặc Data Coalition có thể là Issuing Entity)
- Original Owner – Chủ sở hữu ban đầu: Data Creator ban đầu chọn bán dữ liệu của họ như một Data NFT
- NFT Holder – Người nắm giữ NFT: Người nắm giữ hiện tại của Data NFT
- NFT Purchaser – người mua NFT: Một người nào đó có ý định mua Data NFT từ NFT Holder hiện tại
Trong ví dụ này, giả sử bạn muốn bán tập dữ liệu Genomics của mình dưới dạng Data NFT.
- Bạn sử dụng Itheum DDEX để tải tệp dữ liệu của mình lên và tạo ra một Data NFT mới. Bạn là Original Owner / Issuing Entity. NFT được tạo ra với “bằng chứng về quyền sở hữu” (proof of ownership)cùng với siêu dữ liệu khác cho phép truy cập vào tệp dữ liệu gốc nếu chứng minh được quyền sở hữu. Tất cả siêu dữ liệu này sẽ được lưu trữ on-chain thông qua các tiêu chuẩn lược đồ tệp siêu dữ liệu NFT.
- Sau đó, bạn đến một thị trường NFT công khai (ví dụ: OpenSea – nơi Data NFT của bạn sẽ có sẵn trong ví và bạn có thể bán nó đi). Bạn đặt giá bán là 0.05 ETH
- Buyer 1 đến và mua Data NFT khi họ thấy được giá trị của việc sở hữu tập dữ liệu dựa trên gen / DNA. Việc chuyển quyền sở hữu giờ đây sẽ chuyển từ bạn sang Buyer 1. Họ hiện là NFT Holder
- Nhưng Buyer 1 không có ý định sử dụng dữ liệu cho bất kỳ tiện ích nào, về bản chất họ là một “nhà kinh doanh dữ liệu” thuần túy và có ý định bán lại Data NFT với giá cao hơn. Họ tăng giá bán lên 1 ETH.
- Buyer 2 đến và muốn mua quyền sở hữu Data NFT khi họ có ý định sử dụng nó cho nghiên cứu về các chủ đề liên quan đến Genomics. Bây giờ họ là NFT Purchaser. Vì nghiên cứu dữ liệu của họ yêu cầu chất lượng dữ liệu hoàn toàn trung thực (ví dụ: họ có thể có ý định sử dụng nó để đào tạo mô hình ML chẩn đoán bệnh và cần đảm bảo rằng dữ liệu đào tạo không bị giả mạo) – họ chọn mua dữ liệu này thông qua giao dịch dựa trên blockchain tập trung thay vì mua nó từ các nhà môi giới hoặc người bán dữ liệu tập trung.
Các lợi ích mà mỗi tác nhân nhận được nhờ dữ liệu giao dịch được wrapped dưới dạng NFT
Original Owner / Issuing Entity:
- Giới hạn nguồn cung tập dữ liệu chỉ có một mặt hàng duy nhất (luôn có thể được mint nhiều hơn nếu họ thấy nhu cầu tăng lên)
- Trong lần bán hàng đầu tiên trên Thị trường NFT mở (ví dụ: OpenSea), chỉ định% tiền bản quyền mà họ được trả trong tất cả các lần bán lại trong tương lai
- Hưởng lợi từ tất cả các tính năng NFT Marketplace đang mở để kiểm soát việc bán hàng (thời lượng / khoảng thời gian tối thiểu, giá mua cao nhất, …)
NFT Holder:
- Khả năng đầu cơ về giá trong tương lai của dữ liệu không thể thay thế và kiếm được lợi nhuận khi bán lại
- Xây dựng bộ sưu tập Data NFT dựa trên nhu cầu thị trường / theo thời vụ với một số loại tập dữ liệu nhất định
NFT Purchaser
- Đối tượng này nhận được nhiều giá trị nhất khi họ dự định sử dụng nội dung của Data NFT (tập dữ liệu thô) cho nhu cầu thực tế.
- Họ có thể xem và chứng minh nguồn gốc của NFT bằng cách sử dụng tra cứu on-chain và xác định rõ Original Owner
- Họ có thể xem và chứng minh nguồn gốc của NFT bằng cách sử dụng tra cứu on-chain (Chủ sở hữu ban đầu -> Người mua 1 -> Người mua 2)
- Họ có thể xem và chứng minh tính xác thực (trung thực / chính xác) của NFT bằng cách sử dụng tra cứu on-chain của siêu dữ liệu
- Có thể yêu cầu chuyển giao quyền sở hữu chính thức để sở hữu IP nếu cần và được cho phép trong các điều khoản bán hàng ban đầu. Mặc dù tính năng này không phải là phần vốn có của NFT, nhưng nó sẽ được thực hiện trung gian thông qua Data Coalition và các dịch vụ “Phần mềm trung gian phi tập trung” của chúng tôi”
Data NFTs hiện đang ở giai đoạn Testnet.
Data Streams
Bạn có thể cho phép người mua đăng ký “personal data streams” – không giống như bộ dữ liệu bật tắt cũng có thể được mua trên DDEX, data stream sẽ tiếp tục cung cấp dữ liệu sau khi “đăng ký” được mua.
Streams là một cách hiệu quả hơn để người mua đăng ký tập dữ liệu theo chiều dọc phát triển theo thời gian. Ví dụ: dữ liệu về sức khỏe thể chất và tinh thần như hoạt động thể chất, chất lượng giấc ngủ, huyết áp hoặc hoạt động tài chính như thói quen chi tiêu,…
Khi được kết hợp với dữ liệu đầy đủ về ngữ cảnh từ “kho dữ liệu” của bạn – các Streams sẽ trở thành nguồn thu nhập thụ động có giá trị và ổn định từ dữ liệu cá nhân của bạn.
Tính năng này hiện đang trong giai đoạn “Thiết kế chi tiết & Tạo mẫu”.
Data Vault
Bạn có thể lưu trữ dữ liệu cá nhân rất nhạy cảm trong kho dữ liệu của mình. Ví dụ; thông tin chi tiết về giới tính, chủng tộc, sở thích tình dục, tiền sử bệnh lý và tài chính của bạn,…
Dữ liệu nhạy cảm này được mã hóa bằng khóa mã hóa của riêng bạn (không ai khác có thể mở khóa và xem nó) và được lưu trữ trong IPFS (không ai khác có thể phá hủy nó)
Sau đó, bạn có thể chọn nối dữ liệu từ kho của mình vào dữ liệu thông thường mà bạn bán trên DDEX. Vì điều này mang lại cho “tập dữ liệu” nhiều trường hợp sử dụng hơn, giúp nó trở nên có giá trị hơn đối với người mua, do đó bạn sẽ kiếm được nhiều MYDA hơn.
Vì dữ liệu được mã hóa bằng khóa cá nhân của người dùng, nên chúng tôi cần kích hoạt UX trong quá trình giao dịch giữa người mua và người bán, nơi các khóa cần được đổi chủ với sự tham gia thủ công tối thiểu giữa các bên; Vì mục đích này, “symmetric key pools” (phần mềm trung gian phi tập trung) được sử dụng để thực thi ủy quyền an toàn giữa người bán và người mua theo thời gian thực. Các nhóm khóa đối xứng hoạt động bằng cách sử dụng cơ chế bằng chứng cổ phần đã được sửa đổi để thực thi bảo mật cao nhất với sự phân quyền cân bằng.
Các Thuộc Tính Đáng Chú Ý Khác Của Data Vaults
- Thiết kế của vault sẽ cho phép sở hữu chủ quyền dữ liệu thực sự thông qua kiến trúc thiết kế dựa trên “bằng chứng về quyền sở hữu”. Thiết kế kỹ thuật chi tiết của Data Vaults sẽ được công bố trong “Yellow Paper” của chúng tôi nhưng ở cấp độ cao – tất cả các tập dữ liệu bao gồm dữ liệu nhạy cảm sẽ được mã hóa bằng các khóa chỉ thuộc về người tạo / chủ sở hữu dữ liệu. Nếu một bản sao dữ liệu được trao cho người mua mới, phần mềm trung gian phi tập trung sẽ được sử dụng để làm trung gian chuyển giao bản sao cho chủ sở hữu mới với việc mã hóa được xử lý bí mật (để đảm bảo trải nghiệm người dùng được liền mạch). Nhưng trong trường hợp của Data NFT, quyền sở hữu thực tế của nội dung dữ liệu có thể chuyển từ bên này sang bên khác – “bằng chứng về quyền sở hữu” cũng sẽ được chuyển giao. Quá trình này cũng sẽ được xử lý bởi dịch vụ “phần mềm trung gian phi tập trung”.
- Data Vaults sẽ cho phép người dùng “không tham gia vào” hệ thống trong trường hợp họ không muốn chia sẻ dữ liệu của mình nữa (ví dụ: một yêu cầu trong GDPR). Điều này đạt được nhờ giao thức “bằng chứng quyền sở hữu” đã đề cập ở trên. Khi đó khóa giải mã duy nhất được “burn”, làm cho tất cả các bản sao dữ liệu phi tập trung (ví dụ: trong IPFS hoặc các nơi khác) không bị ràng buộc bởi Người tạo dữ liệu một cách hiệu quả. Dữ liệu không có khóa giải mã của nó giờ đây thực sự chỉ là một khối thử nghiệm lộn xộn mà không có bất kỳ danh tính hoặc tiện ích nào gắn liền với nó. Tất nhiên, có những thách thức đối với vấn đề này mà chúng ta cần giải quyết, ví dụ: Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn bán dữ liệu của mình và sau đó đổi ý sau khi bán? Chúng tôi có cho phép thu hồi việc bán dữ liệu không? Nếu vậy, làm thế nào chúng tôi có thể đảm bảo người dùng hoàn toàn có thể từ bỏ quyền tham gia?
Tính năng này hiện đang trong giai đoạn “Thiết kế chi tiết & Tạo mẫu”.
Khung Tính Toán Đáng Tin Cậy
Khi các tập dữ liệu cá nhân dưới sự kiểm soát của Data Coalition phát triển theo thời gian, một số trường hợp sử dụng cuối nhất định có thể yêu cầu quyền truy cập vào dữ liệu có thể nhận dạng, nhạy cảm cao – thường những trường hợp sử dụng này sẽ cần “chi một khoản” cao nhất để có thể sử dụng dữ liệu (vì vậy chúng được coi là các trường hợp sử dụng có giá trị cao). Trong những tình huống như vậy, một khung tính toán đáng tin cậy có thể được sử dụng để đảm bảo tính toán được xử lý off-chain với tính toàn vẹn chống giả mạo. Data Coalition sẽ điều phối các công việc tính toán này on-chain (với sự hỗ trợ điều phối có thể có của (Chainlink’s Attested Oracles) [https://blog.chain.link/driving-demand-for-enterprise-smart-contracts-using-the-trusted-computation-framework-and-attested-oracles-via-chainlink/])
Tất cả dữ liệu cá nhân được giao dịch on-chain trên DEX không bao giờ được lưu trữ on-chain – chỉ các giá trị băm được lưu trữ để đảm bảo tính toàn vẹn của các tập dữ liệu được giao dịch. Nhưng trong một số trường hợp sử dụng nâng cao nhất định, trong đó Data Coalition quản lý dữ liệu của nhiều người dùng cho phép siêu dữ liệu cá nhân có thể được mã hóa và lưu trữ on-chain. Sẽ có những trường hợp dữ liệu này không thể được đưa vào chain ngay cả khi được mã hóa do các quy định về quyền riêng tư, đặc biệt nếu mạng blockchain trải rộng trên nhiều khu vực địa lý. Thực thi off-chain trong một số trường hợp là lựa chọn duy nhất để xử lý dữ liệu này. Khuôn khổ tính toán đáng tin cậy có thể được sử dụng để định vị việc tính toán dữ liệu nhằm đảm bảo việc lưu trữ và xử lý dữ liệu tuân thủ tất cả các quy định về chủ quyền dữ liệu.
Khung tính toán tin cậy được gắn với “trung tâm phân cấp khu vực” (regional decentralisation hub) và là giải pháp “Tính toán thành dữ liệu” (Compute-to-Data) của chúng tôi cho các yêu cầu xử lý dữ liệu có độ nhạy cao trong các môi trường quy định chặt chẽ.
Tính năng này hiện đang trong giai đoạn “Nghiên cứu: Labs”.
Regional Decentralisation Hubs – Các Trung Tâm Phân Cấp Khu Vực
Dữ liệu nhạy cảm cao như dữ liệu y tế từ bệnh viện, hồ sơ sức khỏe cá nhân, lịch sử giao dịch tài chính hoặc tín dụng được bảo vệ bởi luật chủ quyền của khu vực hoặc địa phương. Để unlock giao dịch dữ liệu này, chúng tôi không thể sử dụng máy tính hoặc lưu trữ phi tập trung hoàn toàn trên toàn thế giới. Ví dụ; chúng tôi có thể muốn giới hạn giao dịch, lưu trữ và tính toán dữ liệu chỉ trong khu vực EU để khu vực này tuân thủ các luật như GDPR nhưng vẫn ngăn chặn việc tích trữ tập trung các nguồn này.
Các trung tâm phi tập trung theo khu vực là một ý tưởng mới mà chúng tôi đang khám phá xung quanh việc phân cấp khu vực giúp cân bằng luật chủ quyền hợp pháp với chủ quyền dữ liệu cá nhân.
Tính năng này hiện đang trong giai đoạn “Nghiên cứu: Labs”.
Phát Hiện Gian Lận – “Đánh Lừa” Hệ Thống
Như đã trình bày chi tiết trong các phần trên, Itheum DDEX cho phép người dùng bán các tập dữ liệu cá nhân. Phần thưởng cho mỗi lần bán hàng sẽ được thanh toán bằng token tiện ích MYDA của nền tảng. Khi nhu cầu về token MYDA tăng lên, chúng tôi dự đoán sẽ có những cá nhân hoặc các bên độc hại cố gắng “đánh lừa hệ thống” với mục đích lấy MYDA hoặc làm gián đoạn hoạt động mua bán dữ liệu hợp pháp trên thị trường.
Các Loại Tấn Công
Sau đây là một số tình huống tấn công mà chúng tôi dự đoán:
1. Bán Dữ Liệu Giả
Một người dùng có ý đồ xấu hoặc một mạng botnet có khả năng tạo ra hàng trăm địa chỉ và tải các tệp dữ liệu giả lên. Mục đích của họ là đưa các tập dữ liệu giả lên và che giấu chúng dưới dạng các tập dữ liệu hợp pháp. Ví dụ Nếu Data Coalition “bán dữ liệu sức khỏe cho các trường hợp sử dụng thương mại” có lợi nhuận cao – thì bên có ý đồ xấu có thể tải lên dữ liệu giả và gắn thẻ nó thành kết quả đo huyết áp thật. Sau đó, bên có ý đồ xấu có thể điều chỉnh để phù hợp với Data Coalition ở trên, sau dữ liệu được chuyển vào nhóm dữ liệu của Data Coalition. Loại tấn công này sẽ làm giảm chất lượng dữ liệu tổng thể của Data Coalition vì người mua sẽ đánh giá thấp chất lượng dữ liệu nhóm và / hoặc yêu cầu hoàn lại tiền. Ý định của các bên độc hại này là cố gắng chuyển dữ liệu giả một cách hợp pháp để kiếm được các MYDA trước khi bị phát hiện và đưa vào danh sách đen.
Cuộc tấn công cũng có thể xảy ra theo phương thức bán hàng ngang hàng trực tiếp, trong đó người dùng có ý đồ xấu tải dữ liệu giả mạo lên, viết dòng tiêu đề xem trước dữ liệu hợp pháp, hấp dẫn và hy vọng rằng người mua sẽ bị lừa thực hiện chuyển MYDA trước khi phát hiện ra dữ liệu là giả.
2) Bán “Doctored Data”
Điều này tương tự như cuộc tấn công ở trên nhưng thay vì tải lên và bán dữ liệu hoàn toàn giả mạo, Data Creator/Seller sẽ cung cấp dữ liệu để trông có vẻ chính xác. Ví dụ: vì dữ liệu huyết áp có định dạng (mask) tiêu chuẩn (ví dụ: 123/89), chúng có thể tạo ra một số dữ liệu ngẫu nhiên trông giống như dữ liệu chính xác (134/32, 123/90). Họ có thể sử dụng scripting để tạo số lượng lớn dữ liệu, tự động hóa việc tải lên và bán dữ liệu đó như được mô tả trong phần trên (tức là thông qua Data Coalition hoặc bán hàng ngang hàng trực tiếp)
3) DDOS/Spam via Fake Orders
Loại tấn công này rất giống với cuộc tấn công được mô tả trong phần “Bán dữ liệu giả” nhưng mục đích ở đây là làm gián đoạn hoạt động bình thường của thị trường bằng cách spam hàng loạt các đơn đặt hàng dữ liệu giả khiến người dùng không thể xem và mua các đơn đặt hàng thật. Những kẻ tấn công có thể tạo ra nhiều danh tính và chào bán các phần dữ liệu nhỏ cho đến khi chúng làm nhiễu loạn thị trường hoặc vùng dữ liệu của Data Coalition bằng hoạt động giả mạo.
4) Tải Lên Dữ Liệu Không Liên Quan / Không Phù Hợp
Trong kiểu tấn công này, người dùng độc hại sẽ cố gắng gây thiệt hại về danh tiếng cho Itheum DDEX bằng cách tải lên dữ liệu không liên quan hoặc không phù hợp. Họ có thể giả dạng là một người dùng hợp pháp và sau đó phá vỡ uy tín của nền tảng bằng cách tải lên dữ liệu xấu sẽ được hiển thị cho những người dùng hợp pháp khác của nền tảng. Điều này cũng có thể dẫn đến những lo ngại về quy định nếu dữ liệu đặc biệt không phù hợp. Theo thời gian, kiểu tấn công này sẽ “spam” hoạt động mạng một cách tự nhiên và làm suy giảm danh tiếng của Itheum DDEX.
5) Tấn Công Sybil
Loại tấn công này là thứ mà tất cả các hệ thống phân tán và blockchain đều dễ mắc phải và liên quan đến các bên độc hại sử dụng “nhiều danh tính” để tràn vào một chuỗi với ý định nắm quyền kiểm soát quản trị hoặc các chức năng cốt lõi (như tạo các khối trong blockchain hoặc bỏ phiếu giả để đề xuất). Itheum DDEX được xây dựng trên các chuỗi tương thích EVM (Ethereum, Polygon,…) – do đó, rủi ro vốn có của các cuộc tấn công Sybil vào các chuỗi gốc sẽ ảnh hưởng đến hoạt động giao dịch dữ liệu của Itheum. Itheum DDEX cũng dễ bị tấn công Sybil kiểu khác, trong đó người dùng độc hại, giả danh Người tạo / Người bán dữ liệu có thể tạo ra nhiều danh tính và xuất hiện tràn lan trên thị trường thông các đơn đặt hàng giả hoặc cố gắng giành quyền kiểm soát các hoạt động quản trị và biểu quyết cốt lõi của Data Coalition.
Phương Pháp Ngăn Chặn
Các phương pháp sau đây được (hoặc sẽ được) thực hiện để giảm thiểu các vectơ tấn công ở trên.
- Việc bán dữ liệu cá nhân (thông qua bán ngang hàng trực tiếp hoặc qua Data Coalition) bao gồm một “quy trình quảng cáo” (được mô tả trong phần trên) – trong đó tính toàn vẹn của dữ liệu thô được quảng cáo on-chain để tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình giao dịch. Vì đây là một “write-transaction” nên cần phải hoàn thành GAS. Nếu một người dùng độc hại đang cố gắng spam hoặc bán bộ dữ liệu giả mạo trên thị trường, thì mục chi phí GAS sẽ làm cho điều đó trở nên không thực tế. (điều này đặc biệt đúng nếu chain là Ethereum, nhưng đối với chain có phí GAS thấp như Polygon – rủi ro vẫn còn nhưng ở mức thấp hơn). Điều này áp dụng cho việc bán Data Sets ngang hàng trực tiếp cũng như bán Data NFTs.
- Hiện tại, Bản xem trước dữ liệu được đính kèm với mỗi ưu đãi bán Data Sets và Data NFT. “Bản xem trước dữ liệu” đang được thực hiện theo cách thủ công, điều này cho phép người dùng độc hại đưa tạo bản xem trước giả và tải lên dữ liệu giả lên nền tảng.
Bản xem trước dữ liệu có thể “Đánh lừa hệ thống” vì nó được nhập theo cách thủ công
Chúng tôi đang nghiên cứu để có một trường siêu dữ liệu mới được gọi là “dữ liệu nhanh hay data snapshot” sẽ tập trung vào một phần ngẫu nhiên, cụ thể của tệp hoặc stream được tải lên và đính kèm trường đó vào thứ tự tập dữ liệu. Để ngăn “data snapshot” làm lộ bất kỳ dữ liệu nhạy cảm nào; khi người bán tải tệp dữ liệu lên, họ sẽ được cung cấp một vài “snapshot” và họ có thể chọn một ảnh mà họ thích (tương tự như cách bạn có thể chọn một thumbnail đã tạo cho video được tải lên YouTube)
- Người tạo / người bán dữ liệu có thể liên kết với Data Coalition để tận dụng “power selling” các tập dữ liệu. Để phù hợp với Data Coalition và sau đó chuyển dữ liệu của họ đến Coalition để bán, Người tạo / Người bán dữ liệu sẽ cần phải stake một số MYDA vào DC DAO. Họ càng stake nhiều thì điểm chất lượng dữ liệu được gắn với Người tạo dữ liệu gốc càng cao. Điều này đặt một vectơ “skin in the game” để Người tạo / Người bán dữ liệu hành xử theo những cách an toàn giúp họ không bị phạt và có thể nhận lại MYDA của họ.
- Staking / Bỏ phiếu dựa trên Data Asset để nâng cao uy tín: Chúng tôi đang xem xét các phương pháp để gắn kết cộng đồng và / hoặc bỏ phiếu dựa trên các Data Asset được rao bán. Cuộc bỏ phiếu có thể diễn ra như một phần của Data Coalition (tức là nếu dữ liệu của người dùng cụ thể đang có nhiều nhu cầu hơn, thì DAO sẽ đánh giá cao sự tín nhiệm của người dùng). Khi uy tín cốt lõi tăng lên, giá trị dữ liệu của người dùng (giá trị MYDA) cũng tăng lên. Dựa trên phương pháp này, khi Người bán mới (tức là Chain Address mới) cố gắng bán dữ liệu, điểm tín nhiệm sẽ cực kỳ thấp và do đó lợi nhuận sẽ ít, do đó để có thể kiếm thêm MYDA người dùng được thúc đẩy tải các dữ liệu thật, phù hợp với Data Coalition. Theo thời gian họ sẽ tăng điểm uy tín của mình và góp phần giúp nền tảng Itheum trở nên vững chắc hơn.
Cách tiếp cận này sẽ tự động tạo ra một loại điểm tin cậy cho mỗi tập dữ liệu hoặc Data NFT đang được bán trên thị trường. Điều này rất giống với cảnh báo của hộp thoại OpenSea Confidence Score mà bạn thấy khi cố gắng mua NFTs.
Thông báo Điểm tin cậy OpenSea cho các giao dịch mua bán
- Phát hiện nhiều tài khoản và danh sách đen: Chúng tôi hiện đang sử dụng Moralis để quản lý tài khoản người dùng. Moralis [https://moralis.io/] cho phép nhiều địa chỉ được liên kết bí mật với một người dùng. Điều này cho phép dấu vết kiểm toán (audit trail) của người dùng đang cố gắng khởi chạy bất kỳ cuộc tấn công đồng bộ dựa trên địa chỉ khả nghi nào và cho phép chúng tôi đưa vào các giao dịch trong danh sách đen theo thời gian thực.
- Danh tính đã xác minh và / hoặc KYC của Người bán dữ liệu: Một phương pháp để ngăn chặn hầu hết các cuộc tấn công được mô tả ở trên là sử dụng nền tảng Nhận dạng đã xác minh (Verified Identity) hoặc KYC để đảm bảo Người bán dữ liệu đã trải qua quy trình xác minh trước khi họ có thể bán dữ liệu của mình. Để giảm rào cản gia nhập và tăng trải nghiệm người dùng, chúng tôi có thể cho phép bán dữ liệu “chưa được xác minh” nhưng bị hạn chế chức năng trong DEX và / hoặc thu nhập MYDA thấp hơn nhiều (điều này nhằm khuyến khích người dùng xác minh – tương tự như CEX, Binance cho phép giao dịch số với tiền nhỏ hơn mà không cần xác minh). Chúng tôi cũng đang xem xét dự án (BrightID) [https://www.brightid.org/] để có bằng chứng phi tập trung hoàn toàn về tính duy nhất và các nền tảng KYC chính thống khác như CIVIC là các giải pháp tiềm năng.
- Để tăng tính hợp pháp của tài khoản người dùng DDEX và ngăn chặn các cuộc tấn công mà chúng tôi mô tả ở trên; chúng tôi cũng đang xem xét sử dụng số điện thoại di động làm yếu tố thứ hai trong hồ sơ nhận dạng người dùng. Giải pháp này có ý nghĩa nếu chúng tôi không muốn sử dụng một công cụ KYC đầy đủ và vẫn đảm bảo mỗi người dùng có yếu tố cần chứng minh thứ hai mà họ sở hữu trước khi sử dụng DDEX. Vì việc sử dụng số điện thoại di động có thể truy vết sự tuân thủ và kiểm tra các hoạt động gắn liền với nó (ví dụ: bạn cần cung cấp bằng lái xe hoặc chứng minh danh tính và địa chỉ của mình), điều này làm cho việc tấn công hệ thống trở nên rất phi thực tế vì mỗi người dùng nói chung sẽ chỉ có quyền truy cập vào một số điện thoại di động (tất nhiên, có những trường hợp ngoại lệ nhưng việc một người dùng sở hữu hàng trăm số điện thoại di động cùng lúc là không thể).
- Để ngăn chặn các cuộc tấn công botnet, chúng tôi sẽ triển khai “invisible CAPTCHA”. Đây là những công nghệ captcha hiện đại không có UX xấu như captcha truyền thống (tức là nhấp vào nút trên các mẫu chọn từ ảnh) nhưng có thể loại bỏ những người dùng xấu hoặc bot tự động gian lận với độ chính xác rất cao.
Người dùng độc hại sẽ sử dụng nhiều phương pháp hơn để đánh lừa và phá vỡ hệ sinh thái thị trường và dữ liệu Itheum DDEX. Là một phần của mô hình quản trị cốt lõi và phân phối token của chúng tôi, chúng tôi sẽ dành một phần dự trữ cho cộng đồng để điều tra các vectơ tấn công mới và khuyến khích loại bỏ hành vi hack và khắc phục hậu quả mũ trắng này để tiếp tục tăng cường bảo mật cho DDEX.
Các Thuật Ngữ Tham Chiếu Chính
- Data Creator (Người tạo dữ liệu): Kiểu người dùng tạo ra dữ liệu thô (tức là dữ liệu là phần mở rộng đối với họ và sẽ không tồn tại nếu họ không tạo ra nó). Đây thường là người dùng sử dụng ứng dụng được tạo bằng bộ công cụ phân tích và thu thập dữ liệu của Itheum.
- Data Seller (Người bán dữ liệu): Người tạo dữ liệu sử dụng DEX để bán dữ liệu của họ dưới dạng bán trực tiếp Data Pack hoặc Data NFT
- Data Owner (Chủ sở hữu dữ liệu): Loại người dùng sở hữu một phần dữ liệu có sẵn trong dữ liệu phi tập trung DEX / thị trường. Chủ sở hữu không nhất thiết phải là Người tạo dữ liệu, đó có thể là người đã mua Data Pack hoặc Data NFT có thể chứng minh quyền sở hữu tài sản đó trên blockchain. Vì vậy, đối với mỗi Data Pack, sẽ có 1 Người tạo dữ liệu và có thể có nhiều/không giới hạn Chủ sở hữu dữ liệu (n∞) (những người dùng đã mua gói dữ liệu ban đầu). Và đối với mỗi Data NFT, sẽ có 1 Người tạo dữ liệu và một Chủ sở hữu dữ liệu (n1) hoặc nhiều, có giới hạn (nx) vì Data NFT có nguồn cung hạn chế (1 – x).
- Buyer (Người mua): Loại người dùng đăng nhập vào DDEX và mua Data Pack hoặc Data NFT. Sau đó, họ trở thành Chủ sở hữu dữ liệu.
- Data Pack (Gói dữ liệu): Tập dữ liệu đơn giản nhất có thể được bán trên DDEX. Đó là một tệp ở định dạng JSON có thể được Người tạo dữ liệu bán và sau đó được chào bán trên thị trường. Việc mua bán diễn ra trực tiếp giữa Người tạo và Người mua mà không qua trung gian.
- Data Order (Đơn hàng dữ liệu): Khi người mua mua Data Pack, Data Order sẽ được tạo ra. Điều này có một số meta data xung quanh giao dịch, thông tin này được giữ off-chain (để bảo tồn tài nguyên on-chain và giữ chi phí thấp) nhưng có thể được xác minh là chính xác on-chain.
- Data NFT: Cách thay thế để bán dữ liệu là wrapped nó trong một NFT và sau đó giao dịch như một sản phẩm NFT thông thường trên thị trường NFT.
—————————————————
Cập nhập tin tức và thảo luận crypto tại
FXCE Crypto | Các cập nhật khác